Στον παγωμένο Πλούτωνα, τα ηφαίστεια ξερνούν πάγο

Τα κατεψυγμένα βουνά του Πλούτωνα όπως τα είδε για πρώτη φορά το New Horizons. Ορισμένα έχουν ύψος 5 χιλιόμετρα.   (Φωτογραφία:  NASA ) 

 

 

Μόφετ Φιλντ, Καλιφόρνια

Ανάμεσα στις πολλές εντυπωσιακές ανακαλύψεις που έκανε στον Πλούτωνα το σκάφος New Horizons ήταν γιγάντιοι σχηματισμοί που αποτελούνταν από πάγο. Τα στελέχη της αποστολής ανακοίνωσαν ότι πιθανότατα αυτά τα παγωμένα όρη δημιουργήθηκαν από ηφαίστεια που εκτόξευαν πάγο αντί για λάβα.

Η νέα ανακοίνωση προκαλεί εκ νέου θαυμασμό για τον απομακρυσμένο παγωμένο κόσμο αλλά και ερωτηματικά για το πώς ο Πλούτωνας μπόρεσε να είναι τόσο γεωλογικά ενεργός. «Το σύστημα του Πλούτωνα μας έχει δημιουργήσει άκρα αμηχανία» είπε ο Άλαν Στερν του Southwest Research Institute στο Μπόλντερ του Κολοράντο, επικεφαλής της αποστολής New Horizons.
Τα παγωμένα όρη του Πλούτωνα έχουν διάμετρο περίπου 160 χιλιόμετρα και ορισμένα από αυτά έχουν ύψος περίπου πέντε χλμ. Οι κορυφές τους παρουσιάζουν κοιλότητες που μοιάζουν με τους κρατήρες των ηφαιστείων του Άρη και της Γης.
«Δεν έχει βρεθεί τίποτα παρόμοιο στο εξώτερο ηλιακό σύστημα» δήλωσε ο Όλιβερ Ουάιτ, επιστήμονας της NASA στο ερευνητικό κέντρο Έιμς στο Μόφετ Φίλντ στην Καλιφόρνια. Αντί να βγάζουν λάβα, τα ηφαίστεια στον Πλούτωνα φαίνεται ότι εκτόξευαν παγωμένο νερό και άλλα, όπως παγωμένο άζωτο, αμμωνία ή μεθάνιο.
Ο Ουάιτ ομολογεί πως η ιδέα ότι υπάρχουν ηφαίστεια στον πλανήτη αυτόν, που απέχει από τον Ήλιο περίπου 30 φορές πιο μακριά από όσο απέχει η Γη από τον Ήλιο, ακούγεται παράλογη, «αλλά είναι το λιγότερο τρελό πράγμα που μπορούμε να σκεφτούμε» ως ερμηνεία για την ύπαρξη των βουνών αυτών. Ό,τι και να είναι, είναι πολύ περίεργα» είπε.
Το New Horizons έστειλε και στοιχεία επίσης για πολλές βαθιές ρωγμές στην επιφάνεια του Πλούτωνα, η μεγαλύτερη από τις οποίες έχει μήκος 322 χιλιομέτρων. Η κορυφή της ρωγμής βρίσκεται υψομετρικά περίπου 4 χιλιόμετρα ψηλότερα από τη βάση της - δηλαδή πάνω από δύο φορές το ύψος των τοιχωμάτων του φαραγγιού Γκραν Κάνιον στις ΗΠΑ. «Το γεγονός ότι βρίσκονται τόσο μεγάλες ρωγμές στο τμήμα αυτό του Πλούτωνα σημαίνει ότι ο φλοιός του πλανήτη πέρασε φάση μεγάλης επέκτασης κάποια στιγμή στην ιστορία του» είπε ο Ουάιτ.
Μεταξύ άλλων, οι επιστήμονες πιστεύουν ότι η διάσπαση των φυσικών ραδιενεργών στοιχείων στον πυρήνα του πλανήτη ήταν η πηγή θέρμανσης για τη μεταμόρφωσή του. Ανακοινώθηκε επίσης ότι η ατμόσφαιρα του Πλούτωνα είναι πιο πυκνή από όσο πιστεύαμε μέχρι τώρα και ότι τα συστατικά της καταφέρνουν να απορροφούν την υπεριώδη ακτινοβολία και να την εκπέμπουν πίσω ως ένα είδος κοσμικής λάμψης. Έτσι εξηγείται και το γιατί η υπεριώδης ακτινοβολία δεν απομακρύνει την ατμόσφαιρα του Πλούτωνα στο Διάστημα όπως θα έπρεπε να συμβαίνει αν η ατμόσφαιρα του ήταν πιο αραιή φαινόμενο που συμβαίνει στον Αρη.

Newsroom ΔΟΛ, με πληροφορίες από ΑΠΕ-ΜΠΕ

Χ-Files στο Καζακστάν

H NASA ερευνά μυστηριώδη γεωγλυφικά 8.000 ετών στις στέπες του Καζακστάν

Ενα από τα πολλά μυστήρια γεωγλυφικά που ανακάλυψαν οι δορυφόροι της NASA στις αχανείς στέπες του Καζακστάν  

Ουάσινγκτον

Μιας και σε λίγες εβδομάδες ξεκινάνε να παίζονται ξανά τα X-Files, να μια νέα υπόθεση έρευνας για τους πράκτορες Μόλντερ και Σκάλι: κάποια γεωγλυφικά ηλικίας 8.000 ετών που ανακαλύφθηκαν πρόσφατα στις αχανείς στέπες του Καζακστάν.

Τα γεωγλυφικα αυτά, που μοιάζουν πολύ με τα αντίστοιχα αγρογλυφικά (τα γνωστά Crop Circles), χρονολογούνται στο 4.000 π.Χ., κοντά στην Νεολιθική εποχή, ενώ κάποια εξ’ αυτών ανάγονται μέχρι και στη Μεσολιθική εποχή, κοντά στο 6.000 π.Χ.!

Τα σχήματα αυτά ανακαλύφτηκαν το 2007 από τον Καζάκο οικονομολόγο Ντμίτρι Ντέι.

Ο Ντέι έψαχνε, μέσω του Google Earth, στο Καζακστάν για κτίσματα όμοια με τις πυραμίδες όταν διέκρινε κάποιες περίεργες γεωμετρικές φιγούρες στις βόρειες στέπες της επαρχίας Ουστογκάισκι.

Παρά το ότι έχουν περάσει οκτώ χρόνια από τότε, η ίδια η κυβέρνηση του Καζακστάν δεν φιλοτιμήθηκε να μελετήσει τα γεωγλυφικά αυτά.

Έτσι, στο παιχνίδι μπήκε η NASA η οποία ζήτησε τη βοήθεια από τους δορυφόρους του Καζακστάν να τα φωτογραφίσουν κι από κοινού να συνεργαστούν για την έρευνα τους.

Πριν μερικές ημέρες, η αμερικανική διαστημική υπηρεσία παρέθεσε εικόνες από τα γεωγλυφικα αυτά: ανάμεσα στα 260 σχήματα ξεχωρίζουν κάποια που μοιάζουν με κύκλους, ενώ σε ένα άλλο σημείο εμφανίζονται κατασκευές που μοιάζουν με σβάστικες. Ένα άλλο γεωγλυφικό σχηματίζει ένα τεράστιο τετράγωνο, οι αντίθετες γωνίες του οποίου ενώνονται διαγώνια.

Τα σχήματα είναι ορατά μόνο από ψηλά και το μέγεθος κάποιων εξ’ αυτών ξεπερνά κατά πολλές φορές το αντίστοιχο ενός γηπέδου ποδοσφαίρου ή ακόμη κι απ’ αυτό της Μεγάλης Πυραμίδας του Χέοπα στην Γκίζα της Αιγύπτου.

«Δεν έχω ξαναδεί ποτέ στη ζωή μου κάτι τέτοιο. Είναι πραγματικά εκπληκτικό», τονίζει ο Κόμπτον Τζέι Τάκερ, επιστήμονας της NASA στην Ουάσιγκτον.

Πλέον, η ΝΑSΑ προχώρησε στη σύσταση μιας ομάδας, που σε συνεργασία με αρχαιολόγους θα μεταφερθούν στην επίμαχη περιοχή, προκειμένου να αναλύσουν -και αν γίνεται, να επιλύσουν- τη νέα αυτή ανακάλυψη.

Πάντως, ο ίδιος ο άνθρωπος που τα ανακάλυψε πρώτος ισχυρίζεται πως τα γεωγλυφικά είναι δημιούργημα της φυλής Μεχαντζάρ που έζησε στην περιοχή αυτή κάπου μεταξύ 7.000-5.000 π.Χ. και χρησίμευαν ως ηλιακά παρατηρητήρια, όπως λόγου χάρη και το Στόουνχεντζ στη Βρετανία.

Ωστόσο, καθώς ο ίδιος ο Ντέι δεν είναι αρχαιολόγος ή ειδικός επί του θέματος, αλλά ένας ταπεινός οικονομολόγος, οι επιστήμονες πρέπει τώρα να βρουν τη λύση του μυστηρίου.

Η πρώτη εικασία προσανατολίζεται προς την κατεύθυνση αυτά τα γεωγλυφικά να αποτελούν απλώς… υπαίθρια έργα τέχνης που δεν εξυπηρετούσαν κανέναν απολύτως πρακτικό σκοπό.

Μια άλλη εκδοχή όμως υποστηρίζει πως τα σχήματα αυτά αποτελούσαν το «σημάδι» για τους κυνηγούς της Νεολιθικής εποχής πως εντός των ορίων τους είναι ιδανικό μέρος για εξεύρεση τροφής ή για τόπο μόνιμης κατοικίας.

Κάποιοι, ωστόσο, διαφωνούν λέγοντας πως οι προϊστορικοί αυτοί οικισμοί δεν διέθεταν ούτε την απαιτούμενη οργάνωση, αλλά ούτε τον χρόνο να κάτσουν και να σχεδιάσουν με τόση ακρίβεια αυτά τα τεράστια σύμβολα στο έδαφος.

«Η ιδέα πως κάποιοι αγρότες μπορούσαν να συγκεντρώσουν τόσο κόσμο και να τον οργανώσουν έτσι ώστε να κατασκευάσει τέτοια δημιουργήματα, όπως τα γεωγλυφικά του Καζακστάν, έχει κάνει τους επιστήμονες να σκέφτονται πιο σοβαρά την άρτια οργάνωση που ενδέχεται να υπήρχε στις προϊστορικές κοινωνίες, πολύ πριν την έλευση του πολιτισμού», επισημαίνει ο Πέρσις Μπι Κλάρκσον, αρχαιολόγος του πανεπιστημίου του Γουίνιπεγκ στις ΗΠΑ.

Η λύση του μυστήριου της χρησιμότητας αυτών των γεωγλυφικών, θα μας βοηθήσει να κατανοήσουμε καλύτερα τις συνήθειες και την ζωή των ανθρώπων της Νεολιθικής εποχής, καταλήγει η NASA.




Κωνσταντίνος Τσάβαλος

Newsroom ΔΟΛ

Απογοήτευση στο SETI

Καμία ένδειξη εξωγήινων στο μυστηριώδες άστρο KIC 8462852

Οι ερευνητές του SETI έστρεψαν προς το παράξενο άστρο τη Συστοιχία Τηλεσκοπίων Allen βόρεια του Σαν Φρανσίσκο (Πηγή: Seth Shostak, SETI Institute)

 

 

Μάουντεν Βιου, Καλιφόρνιαυ

Αν όντως υπάρχει ένας προηγμένος εξωγήινος πολιτισμός στο άστρο KIC 8462852, οι μεταδόσεις του μάλλον δεν είναι αρκετά ισχυρές για να γίνουν αντιληπτές από τη Γη -το Ινστιτούτο SETI ανακοίνωσε πως απέτυχε να ανιχνεύσει κάποιο ενδιαφέρον σήμα.

Το KIC 8462852 κέντρισε το ενδιαφέρον του SETI τον Οκτώβριο, όταν ανακοινώθηκε ότι η φωτεινότητα του άστρου παρουσιάζει μεγάλες, μη περιοδικές διακυμάνσεις που φτάνουν μέχρι το 20%. Η συμπεριφορά αυτή είναι σίγουρα ασυνήθιστη, δεδομένου ότι ακόμα και ένας πλανήτης στο μέγεθος του Δία δεν θα μπορούσε να μειώσει το φως του άστρου πάνω από 1%.

Η ανάλυση των δεδομένων υποδεικνύει ότι κάτι περνά μπροστά από το άστρο και το κρύβει. Πιθανότατα δεν είναι ένα μεγάλο σώμα, αλλά πολλά μικρότερα που βρίσκονται σε τροχιά γύρω από το KIC 8462852.

Μία από τις θεωρίες που προτάθηκαν είναι ότι το άστρο, το οποίο βρίσκεται στην κατεύθυνση του αστερισμό του Κύκνου και απέχει 1.480 έτη φωτός από τη Γη, περιβάλλεται από ένα μεγάλο σμήνος κομητών.

Ένα άλλο πιθανό ενδεχόμενο είναι ότι τα αντικείμενα που κρύβουν το άστρο είναι γιγάντιες κατασκευές ενός προηγμένου εξωγήινου πολιτισμού. Θα μπορούσε για παράδειγμα να είναι ένα «σμήνος Ντάισον», πολυάριθμοι ηλιακοί συλλέκτες που κινούνται σε τροχιά γύρω από το
KIC 8462852 και παράγουν ενέργεια.

Θέλοντας να διερευνήσουν το ενδεχόμενο, οι ερευνητές του SETI έστρεψαν προς το παράξενο άστρο τη Συστοιχία Τηλεσκοπίων Allen, ένα σύστημα από 42 ραδιοτηλεσκόπια που λειτουργεί βόρεια του Σαν Φρανσίσκο.

Επί δύο εβδομάδες η συστοιχία αναζητούσε δύο είδη σημάτων. Το πρώτο είναι «σήματα στενής ζώνης» με τα οποία ένας εξωγήινος πολιτισμός θα μπορούσε να γνωστοποιεί εσκεμμένα την ύπαρξή του -αυτά είναι τα σήματα στα οποία εστιάζονται συνήθως οι αναζητήσεις του SETI.

To δεύτερο είναι σήματα ευρείας ζώνης, τα οποία θα εκπέμπονταν από διαστημικά σκάφη που προωθούνται με ισχυρές δέσμες μικροκυμάτων, λέει το Ινστιτούτο. «Είναι η πρώτη φορά που χρησιμοποιήσαμε τη Συστοιχία Τηλεσκοπίων Allen για να αναζητήσουμε σήματα ευρείας ζώνης» επισήμανε ο Τζέρι Χαρπ, ερευνητής του SETI.

Και στις δύο περιπτώσεις η αναζήτηση ήταν μάταιη, καταλήγει το SETI σε μελέτη που έχει αναρτηθεί στην υπηρεσία προδημοσίευσης arXiv.

Αυτό, βέβαια, δεν αποκλείει την ύπαρξη εξωγήινων στο παράξενο άστρο. Το SETI θα μπορούσε να ανιχνεύσει μόνο σήματα εξαιρετικά μεγάλης ισχύος -στην περίπτωση των σημάτων στενής ζώνης, η απαιτούμενη ισχύς θα ξεπερνούσε κατά 100 φορές την συνολική παγκόσμια κατανάλωσης ενέργειας στη Γη. Και στην περίπτωση των σημάτων ευρείας ζώνης, η απαιτούμενη ισχύς θα ήταν δέκα εκατομμύρια φορές μεγαλύτερη από την παγκόσμια κατανάλωση ενέργειας.

Στην περίπτωση βέβαια που αυτά τα σήματα μεταδίδονταν απευθείας προς τη Γη και όχι σφαιρικά προς όλες τις κατευθύνσεις, η απαιτούμενη ισχύς θα ήταν πολύ μικρότερη, επισημαίνει το SETI.

Εκτιμά ακόμα ότι ένας πολιτισμός ικανός να κατασκευάσει σμήνος Dyson θα έπρεπε να έχει πρόσβαση σε ασύλληπτα ποσά ισχύος, της τάξης των 10²⁷ watt. Αυτό υπερβαίνει ακόμα και την συνολική ισχύ του Ήλιου, περίπου 3,846×10²⁶ W.

«Η ιστορία της αστρονομίας μας διδάσκει πως, κάθε φορά που νομίζαμε ότι βρήκαμε ένα φαινόμενο που οφείλεται στις δραστηριότητες εξωγήινων, τελικά αποδείχθηκε ότι κάναμε λάθος» σχολιάζει ο αστρονόμος του SETI Σεθ Σόστακ.

«Παρόλο όμως που είναι αρκετά απίθανό να οφείλεται σε φυσικούς παράγοντες, και όχι σε εξωγήινους, η παράξενη συμπεριφορά του άστρου, είναι σώφρον να ελέγχουμε κάποια πράγματα» προσθέτει.

Για κάθε ενδεχόμενο, οι παρατηρήσεις του SETI θα συνεχιστούν.

Βαγγέλης Πρατικάκης

Newsroom ΔΟΛ

Ηλιακή καταιγίδα έκαψε την ατμόσφαιρα του Άρη, αποκάλυψε η ΝΑSΑ (vid)

Σε νέα σημαντική αποκάλυψη για στον Αρη προχώρησε η ΝΑSΑ που εξηγεί γιατί ο πλανήτης έπαψε να μοιάζει με τη Γη. Σε συνέντευξη τύπου οι επιστήμονες της αμερικανικής διαστημικής υπηρεσίας, ανέφεραν πως για την καταστροφή της ατμόσφαιρας του κόκκινου πλανήτη, που τον μετέτρεψε σε μια ψυχρή και ξηρή έρημο ευθύνεται μια ηλιακή καταιγίδα, οι διάπυροι πίδακες της οποίας έκαψαν το οξυγόνο.

Σε αντίθεση με τη Γη, ο Άρης δεν διαθέτει μαγνητικό πεδίο, και είναι εκτεθειμένος σε υπεριώδη ακτινοβολία και σε βροχή μαγνητικών σωματιδίων που εκτοξεύονται από τον Ηλιο.
Οι ερευνητές, που ανέλυσαν τα στοιχεία του δορυφόρου MAVEN (Mars Atmosphere and Volatile Evolution Mission) της NASA, ο οποίος βρίσκεται σε τροχιά γύρω από τον “Αρη από το 2014, έκαναν μια σειρά από επιστημονικές δημοσιεύσεις στα περιοδικά «Science» και «Geophysical Research Letters». Κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι ένοχος είναι ο Ήλιος για την απογύμνωση του γειτονικού πλανήτη από το πυκνό στρώμα αερίων που τον περιέβαλε πριν από δισεκατομμύρια χρόνια.
Η μεγάλη αραίωση της ατμόσφαιρας δεν μπορούσε πλέον να συγκρατήσει το νερό στην επιφάνεια του “Αρη, με συνέπεια ο πλανήτης, που ήταν κάποτε ζεστός και υγρός, να γίνει κρύος και σε μεγάλο βαθμό άνυδρος (αλλά όχι τελείως, όπως έχουν δείξει και τα τελευταία ευρήματα).
Σήμερα η ατμοσφαιρική πίεση στην επιφάνεια του “Αρη είναι μόλις το 1% της πίεσης στη Γη, με συνέπεια το νερό να παγώνει αμέσως ή να διαφεύγει στο διάστημα.
Ο ηλιακός άνεμος μεταφέρει μαζί του και μαγνητικά πεδία, που πέφτοντας πάνω στον πλανήτη, δημιουργούν ηλεκτρικά πεδία. Αυτά επιταχύνουν τα ιόντα της ατμόσφαιρας, στέλνοντάς τα στο διάστημα. Το φαινόμενο συνεχίζεται και σήμερα, αν και σε μικρότερο βαθμό. Σύμφωνα με τους υπολογισμούς, περίπου 100 γραμμάρια αρειανής ατμόσφαιρας, κυρίως οξυγόνου και διοξειδίου του άνθρακα, «δραπετετεύουν» στο διάστημα κάθε δευτερόλεπτο.
Οι παρατηρήσεις του MAVEN, που συνεχίζονται, έδειξαν επίσης ότι όταν ο Ήλιος προκαλεί ηλιακές καταιγίδες, πέρα από τον συνήθη «άνεμο», τότε επιταχύνεται κατά δέκα έως 20 φορές η καταστροφή της ατμόσφαιρας στον «κόκκινο» πλανήτη. Με δεδομένο ότι στο πρώιμο ηλιακό σύστημα τέτοιες καταιγίδες ήσαν συχνότερες και ισχυρότερες, πιστεύεται ότι κάπως έτσι ο “Αρης έχασε σχεδόν όλη την ατμόσφαιρά του.
Εξάλλου η απώλεια του μαγνητικού πεδίου του (αντίθετα με τη Γη), που εκτιμάται ότι συνέβη μερικές εκατοντάδες χρόνια μετά τον σχηματισμό του πλανήτη, δεν βοήθησε, ώστε να συγκρατήσει την απώλεια της ατμόσφαιρας.

Πηγή: ΕΡΤ-ΑΠΕ

Αποκαλυπτικοί είναι οι «Νέοι Ορίζοντες» για τον Πλούτωνα

Έγχρωμες φωτογραφίες, του Πλούτωνα, που θυμίζουν γήινη ατμόσφαιρα,  συνεχίζει  να στέλνει το διαστημικό σκάφος «New Horizons» (Νέοι Ορίζοντες) της Αμερικανικής Διαστημικής Υπηρεσίας (NASA). Οι εκπληκτικές και απρόσμενες φωτογραφίες αυτή τη φορά είναι έγχρωμες για πρώτη φορά  και  αποκαλύπτουν  τον μακρινό νάνο πλανήτη τυλιγμένο σε μια όμορφη μπλε ατμόσφαιρα που θυμίζει τη Γη, ενώ απεικονίζουν και την ύπαρξη αρκετών σημείων όπου υπάρχει παγωμένο νερό κοκκινωπής απόχρωσης.

Στον Πλούτωνα υπάρχει μια ατμόσφαιρα αζώτου πολύ πιο αραιή από ό,τι η γήινη και η γαλαζωπή απόχρωση της προκαλείται από τον τρόπο που το ηλιακό φως διασκορπίζεται από τα σωματίδιά της.

«Ποιός θα περίμενε έναν μπλε ουρανό στη ζώνη Κούιπερ (σ.σ. όπου ανήκει ο Πλούτων);. Είναι εντυπωσιακό», δήλωσε ο επικεφαλής ερευνητής της αποστολής “Αλαν Στερν.

Οι επιστήμονες διευκρίνισαν πάντως ότι αν κανείς στεκόταν στην επιφάνεια του Πλούτωνα και κοιτούσε ψηλά τον ουρανό, θα έβλεπε μαύρο χρώμα εξαιτίας της αραιότητας της ατμόσφαιρας. Η τελευταία θα φαίνεται μπλε κυρίως την ώρα της ανατολής του Ήλιου και του ηλιοβασιλέματος.

Επίσης οι φωτογραφίες αποκαλύπτουν πολλά σημεία με παγωμένο νερό, κάτι που οι επιστήμονες περίμεναν να βρουν, αν και όχι να έχει έντονη κόκκινη απόχρωση. «Είμαι εντυπωσιασμένη που το παγωμένο νερό είναι τόσο κόκκινο», δήλωσε η ερευνήτρια Σύλβια Πρωτόπαπα (που είναι ιταλίδα και όχι ελληνίδα).

Οι «Νέοι Ορίζοντες», σύμφωνα με το BBC, το Γαλλικό Πρακτορείο και το Space.com, απομακρύνονται πλέον συνεχώς από τον Πλούτωνα μετά τις 14 Ιουλίου, όταν έφθασαν στο κοντινότερο σημείο από τον νάνο πλανήτη. Το μη επανδρωμένο σκάφος απέχει σήμερα από τη Γη περίπου πέντε δισεκατομμύρια χιλιόμετρα. Λόγω της μεγάλης απόστασης, οι φωτογραφίες που έχει ήδη τραβήξει, θα συνεχίσουν να καταφθάνουν στη Γη έως το 2016, οπότε αναμένονται και νέες εκπλήξεις έως τότε.

ΠΗΓΗ: ΑΠΕ –ΜΠΕ

Μισό βουνό στη θάλασσα... Αρχαία κατάρρευση ηφαιστείου «σήκωσε τσουνάμι 180 μέτρων»

Σχεδόν το μισό ηφαίστειο στο νησί Φόγκο (δεξιά) έχει πέσει στον ωκεανό   (Φωτογραφία:  NASA ) 

 

Ουάσινγκτον

Τα αποτελέσματα της καταστροφής είναι ακόμα ορατά σε αυτό το ηφαιστειογενές νησί του Πράσινου Ακρωτηρίου: η μία πλευρά του ηφαιστείου λείπει, στη θέση της μόνο μια μεγάλη γεωλογική ουλή. Σε ένα άλλο νησί, 55 χιλιόμετρα μακριά, ογκόλιθοι των 700 τόνων δείχνουν να έχουν μετακινηθεί μυστηριωδώς 200 μέτρα πάνω από την επιφάνεια της θάλασσας.

Τι συνδέει τα δύο νησιά; Μια κατολίσθηση βιβλικών διαστάσεων που σήκωσε τσουνάμι 200 μέτρων, ένα από τα μεγαλύτερα στο γεωλογικό αρχείο, προτείνει νέα μελέτη στη διαδικτυακή έκδοση του Science.

Η κατολίσθηση συνέβη πριν από 73.000 χρόνια στο νησί Φόγκο, έξω από τις ακτές της Δυτικής Αφρικής, στην πραγματικότητα ένα ηφαίστειο που ορθώνεται σήμερα σε ύψος 2.829 μέτρων και εκρήγνυται τακτικά, περίπου κάθε 20 χρόνια.

Κανείς δεν αμφισβητεί ότι, κάποια στιγμή στο μακρινό παρελθόν, ο μισός ηφαιστειακός κώνος κατέρρευσε -τα πετρώματα από τα οποία αποτελούνταν βρίσκονται σήμερα πεταμένα στο βυθό. Αυτό για το οποίο δεν ήταν βέβαιοι οι γεωλόγοι είναι το εάν η πλαγιά κατέρρευσε ολόκληρη απότομα, ή αν διαλύθηκε σταδιακά, σε μια σειρά μικρότερων κατολισθήσεων.

Η νέα έρευνα, την οποία υπογράφει διεθνής ομάδα ερευνητών, καταλήγει στην εξήγηση ότι ολόκληρη η πλαγιά, περίπου 160 κυβικά χιλιόμετρα βράχου, έπεσε με τη μία στη θάλασσα.

Οι μάρτυρες αυτού του καταστροφικού συμβάντος βρίσκονται ακόμα και σήμερα στο Σαντιάγο, ένα άλλο νησί στο αρχιπέλαγος του Πράσινου Ακρωτηρίου. Οι ερευνητές παραξενεύτηκαν από ογκόλιθους, ορισμένοι από τους οποίους έχουν μέγεθος φορτηγού και βάρος 770 τόνους, οι οποίοι βρίσκονται διάσπαρτοι μέσα στο νησί, ακόμα και σε υψόμετρο 200 μέτρων και σε απόσταση 600 μέτρων από τις ακτές.

Οι ογκόλιθοι στο νησί Σαντιάγο διαφέρουν από τη γεωλογία του τοπίου (Πηγή: Ricardo Ramalho / University of Bristol)

Οι γιγάντιοι βράχοι μοιάζουν αταίριαστοι σε ένα τοπίο από φρέσκα ηφαιστειακά πετρώματα, λένε οι ερευνητές. Μοιάζουν όμως με τους ασβεστόλιθους και τους βασάλτες που βρίσκονται στην άκρη του νησιού.

Η μόνη ρεαλιστική εξήγηση που μπόρεσε να δώσει η ερευνητική ομάδα είναι ότι οι ογκόλιθοι βρίσκονταν κάποτε στις απόκρημνες ακτές του νησιού και μεταφέρθηκαν στο εσωτερικό του από κάποιο γιγάντιο τσουνάμι. Με βάση την ενέργεια που θα απαιτούνταν για να συμβεί κάτι τέτοιο, οι ερευνητές υπολογίζουν ότι το κύμα πρέπει να είχε τουλάχιστον 180 μέτρα ύψος και να έφτασε σε υψόμετρο τουλάχιστον 200 μέτρων καθώς κατέκλυζε τα υψώματα του Σαντιάγο.

Για να χρονολογήσουν το συμβάν, οι ερευνητές εξέτασαν τους ογκόλιθους και μέτρησαν την περιεκτικότητα σε ήλιο-3, ένα ισότοπο του αερίου ήλιου που παράγεται από την πρόσκρουση κοσμικών ακτίνων όταν ο βράχος είναι εκτεθειμένος. Αυτό έδωσε μια ηλικία 73.000 ετών, εντός του ορίου των ηλικιών που είχε δώσει μια προηγούμενη μελέτη για την κατολίσθηση ή τις κατολισθήσεις, πριν από 65 έως 124 χιλιάδες χρόνια.

Ένα κύμα ύψους 180 μέτρων μπορεί να ακούγεται υπερβολικό, αν σκεφτεί κανείς ότι τα τσουνάμι που σάρωσαν τον Ινδικό το 2004 και την Ιαπωνία το 2011 δεν ξεπερνούσαν τα 40 μέτρα.

Κι όμως, στο πρόσφατο παρελθόν έχουν καταγραφεί πολύ μεγαλύτερα κύματα. Το ρεκόρ ανήκει στο συμβάν της 9ης Ιουλίου 1958, όταν ένας σεισμός έριξε 90 εκατομμύρια τόνους βράχου στον απομονωμένο κόλπο Λιτούγια της Αλάσκας: το κύμα που έσκασε στην απέναντι πλαγιά έφτανε σε ύψος τον απίστευτο αριθμό των 550 μέτρων.

Υπάρχει βέβαια μια σημαντική διαφορά: τα τσουνάμι της Αλάσκα και του νησιού Φόγκο, ξεκίνησαν από τοπικές κατολισθήσεις, ουσιαστικά σημειακές πηγές στον χάρτη. Αντίθετα, τα τσουνάμι του Ινδικού και της Ιαπωνίας προκλήθηκαν από τη μετατόπιση του βυθού σε μήκος εκατοντάδων χιλιομέτρων, και η καταστροφική ενέργειά τους έφτασε πολύ μακρύτερα.

Ενδεχόμενη νέα κατολίσθηση στο Φόγκο δεν θα είχε τόσο μεγάλες συνέπειες, θα κατέστρεφε όμως και πάλι το απέναντι νησί του Σαντιάγο, με πληθυσμό 250.000 ανθρώπων.

Το ηφαίστειο του Φόγκο εξερράγη για τελευταία φορά πέρυσι, με αποτέλεσμα να καταστραφούν κτήρια και να εκτοπιστούν 1.200 άνθρωποι.

Όπως σχολιάζει ο Ροκάρντο Ραμάλο, πρώτος συγγραφέας της μελέτης, «οι κάτοικοι του Πράσινου Ακρωτηρίου έχουν σήμερα να ανησυχούν για το πώς θα ξαναφτιάξουν τις ζωές τους μετά την τελευταία έκρηξη.

»Το Φόγκο όμως μπορεί να καταρρεύσει και πάλι, γι΄αυτό και πρέπει να επαγρυπνούμε».

Πηγή

Σταμάτης Κριμιζής: Ο Ελληνας που άνοιξε τον δρόμο για τον... Άρη!

"Υπάρχουν χιλιάδες αστεροειδείς, το να υπάρξει το όνομα ενός Έλληνα σε έναν, δεν είναι τόσο σπουδαίο", σχολίασε o Σταμάτης Κριμιζής την ξεχωριστή διάκριση που έλαβε από την Παγκόσμια Αστρονομική Ένωση να δοθεί το όνομά του σε έναν αστεροειδή, ως αναγνώριση για την τεράστια προσφορά του, εδώ και πολλές δεκαετίες, στην εξερεύνηση όλων των πλανητών του ηλιακού συστήματος.

Σε συνέντευξη που παραχώρησε στο Mega, ο καθηγητής Αστροφυσικής και μέλος της Ακαδημίας Αθηνών, που θεωρείται ο πρωτεργάτης των αποστολών στον Άρη, αναφέρεται στα πρόσφατες ανακοινώσεις της NASA για τον "κόκκινο" πλανήτη, όπου βρέθηκε να ρέει αλμυρό νερό. Ο ίδιος, άλλωστε, πήρε μέρος στη σπουδαία αυτή ανακάλυψη, κατασκευάζοντας στο εργαστήριό του ένα όργανο με το οποίο μπόρεσε να εξακριβωθεί τι είδους ορυκτά και άλατα υπάρχουν πάνω στον πλανήτη.

"Στην επιφάνεια του Άρη, παρά το γεγονός ότι η θερμοκρασία είναι συνήθως κάτω από το μηδέν, μπορεί να ρεύσει νερό ένεκα του γεγονότος ότι είναι ανακατεμένο με αυτά τα άλατα και ξέρουμε τώρα ότι υπάρχει νερό στο υπέδαφος οπωσδήποτε, το οποίο εμφανίζεται πότε πότε στην επιφάνεια και τρέχει μέχρι να εξατμιστεί" δηλώνει ο διακεκριμένος Έλληνας επιστήμονας στο Μega.

O Σταμάτης Κριμιζής όπως μεταδίδει το Mega, ξεκίνησε να ασχολείται με τη διαστημική επιστήμη όταν γνώρισε τον Τζέιμς Βαν Άλεν, τον κορυφαίο επιστήμονα που έμεινε στην ιστορία καθώς ανακάλυψε τις ζώνες ακτινοβολίας γύρω από τη Γη, οι οποίες μάλιστα πήραν και το όνομά του. Λέει για τη γνωριμία αυτή:

"Ήμουν μεταπτυχιακός φοιτητής και με κάλεσε μια μέρα και μου είπε 'να κατασκευάσεις έναν αισθητήρα, ο οποίος να μπορεί να ξεχωρίζει πρωτόνια από ηλεκτρόνια'. Κι εγώ βέβαια λέω 'μα δεν ξέρω πώς να το κάνω'. Μου λέει 'θα μάθεις'. Αυτός ήταν ο τρόπος διδασκαλίας του, σε έριχνε στη θάλασσα να δει αν μπορείς να κολυμπήσεις".

Το πείραμα του Κριμιζή πέτυχε και άρχισε να λειτουργεί ένα μήνα πριν γίνει η πρώτη εκτόξευση από την Αμερική προς τον Άρη, το Νοέμβριο του 1964. Από τότε μέχρι σήμερα, λέει ο καθηγητής, έχουν επιτευχθεί πολλά στη διαστημική επιστήμη.

"Πρώτη φορά που περάσαμε από τον Άρη -σημειώνει- ήμασταν νομίζω 9.000 χλμ. μακριά, τώρα έχουμε διαστημόπλοια τα οποία κυκλοφορούν στην επιφάνεια του Άρη, κάνουν γεωτρήσεις μετράνε τις λεπτομέρειες από τους βράχους (...). Κατά κάποιο τρόπο ξέρουμε περισσότερα από τη χαρτογράφηση του Άρη, απ' ό,τι ξέρουμε για τη Γη".

Επόμενη χρονιά ορόσημο για τον κορυφαίο Έλληνα επιστήμονα είναι η αποστολή στον Άρη το 2020, οπότε διαστημόπλoιο με εξελιγμένα όργανα αναμένεται για πρώτη φορά να σκάψει στο υπέδαφος του "κόκκινου" πλανήτη με στόχο να... αποκαλυφθούν τα μυστικά του.

Η NASA πανηγυρίζει: Υγρό νερό σχηματίζει ρυάκια στον Άρη

Σκουρόχρωμμες γραμμές μήκους 100 μέτρων διακρίνονται σε πλαγιές του κρατήρα Χέιλ (ψευδοχρωματική εικόνα)   (Φωτογραφία:  NASA/JPL ) 

 

Ουάσινγκτον

Σε μια πολυαναμενόμενη συνέντευξη Τύπου το απόγευμα της Δευτέρας, η NASA παρουσίασε τις ισχυρότερες μέχρι σήμερα ενδείξεις για την εποχική ροή υγρού νερού στον Άρη -μια ανακάλυψη που αναπτερώνει τις ελπίδες για ανακάλυψη μικροβιακής ζωής.

Μακρόστενοι σκούροι σχηματισμοί που διακρίνονται το καλοκαίρι σε αρειανές πλαγιές σχηματίζονται όντως από τη ροή αλμυρού νερού, αναφέρουν ερευνητές της NASA στην επιθεώρηση Nature Geoscience.

Επικεφαλής της μελέτης, η οποία θα παρουσιαστεί και στο Ευρωπαϊκό Συνέδριο Πλανητικής Επιστήμης, είναι ο υποψήφιος διδάκτορας Λουχέντρα Όγια.

Η ομάδα του είχε δημοσιεύσει ανάλογες ενδείξεις στο κορυφαίο περιοδικό Science το 2011.

Αυλάκια πλάτους από ένα έως δέκα μέτρα σε μια κεκλιμένη περιοχή της αρειανής κοιλάδας «Ελλάδα» (NASA/JPL-Caltech/Univ. of Arizona)

Μέχρι σήμερα, νερό είχε ανακαλυφθεί στον Άρη μόνο υπό μορφή πάγου στο υπέδαφος και στους πόλους.

Σύμπτωση ή όχι, η NASA επιβεβαιώνει την ανακάλυψη λίγες μέρες πριν την πρεμιέρα της ταινίας Η Διάσωση (The Martian), με θέμα την περιπέτεια ενός αστροναύτη που καλείται να επιβιώσει μόνος στον Άρη.

Ταπείνωση του σημείου τήξης

Πώς γίνεται όμως να υπάρχει υγρό νερό στον κόκκινο πλανήτη, δεδομένου ότι η ατμόσφαιρα είναι τόσο αραιή και η θερμοκρασία βρίσκεται συνήθως δεκάδες βαθμούς κάτω από το μηδέν;

Σε αυτές τις συνθήκες, το νερό είτε μετατρέπεται ακαριαία σε πάγο είτε εξαχνώνεται -μετατρέπεται απευθείας από υγρό σε αέριο.


Τρισδιάστατη απεικόνιση δίχνει μακρόστενους σκούρους σχηματισμούς στον κρατήρα Χέιλ. Πρόκειται πιθανότατα για ρυάκια σε μήκος ποδοσφαιρικού γηπέδου.

Η απάντηση βρίσκεται στις πλούσιες αποθέσεις αλάτων που διέκρινε ο MRO, ένας δορυφόρος της NASA που λειτουργεί σε τροχιά γύρω από τον Άρη από το 2006.

Τα άλατα, εξηγούν οι ερευνητές, μειώνουν το σημείο τήξης του νερού έως και κατά 80 βαθμούς Κελσίου, επιτρέποντάς του να παραμένει στην υγρή φάση. Κάτι ανάλογο συμβαίνει στη Γη, όταν το πασπάλισμα αλατιού στους δρόμους επιταχύνει το λιώσιμο του χιονιού.

Οι ίδιες χαρακτηριστικές γραμμές διακρίνονται κάθετα στην πλαγιά του κρατήρα Γκάριν (NASA/JPL/University of Arizona)

Το φασματόμετρο του MRO ανίχνευσε ένυδρα υπερχλωριώδη άλατα -άλατα που προσελκύουν γύρω τους μόρια νερού- μόνο στη διάρκεια του αρειανού καλοκαιριού, όταν η θερμοκρασία ανεβαίνει μέχρι τους -23 βαθμούς Κελσίου.

«Βρήκαμε ένυδρα άλατα μόνο όταν οι εποχικοί σχηματισμοί έφταναν στο μέγιστο, κάτι που υποδηλώνει ότι η πηγή της ενυδάτωσης είναι είτε οι ίδιες οι σκούρες λωρίδες, είτε η διαδικασία που οδηγεί το σχηματισμό τους» εξήγησε ο Όγια από τα κεντρικά γραφεία της NASA στην Ουάσινγκτον.

Παραμένει βέβαια ασαφές από πού πηγάζει αυτό το εξαιρετικά αλμυρό νερό -τα άλατα είναι υγροσκοπικά και δεν αποκλείεται να «τραβούν» την υγρασία από βάθος δεκάδων μέτρων στο υπέδαφος. Εναλλακτικά, το νερό μπορεί να σχηματίζεται από τη συμπύκνωση υδρατμών στην ατμόσφαιρα.


Ρυάκια ζωής

Οι νέες «ισχυρές ενδείξεις» για εποχικά ρυάκια νερού έχουν σημασία για τις μελλοντικές επανδρωμένες αποστολές, οι οποίες θα μπορούσαν να αξιοποιήσουν τους υδάτινους πόρους του πλανήτη για ύδρευση και παραγωγή καύσιμου υδρογόνου.

Ταυτόχρονα, τα ευρήματα αναπτερώνουν τις ελπίδες για ανακάλυψη μικροβιακής ζωής -κάτι που, όπως επισήμαναν οι ερευνητές, θα πρέπει να διερευνηθεί με μελλοντικές αποστολές.

Σήμερα, ολόκληρος ο Άρης είναι μια παγωμένη, άνυδρη έρημος, εκτεθειμένη στην φονική ηλιακή και κοσμική ακτινοβολία.

Ωστόσο οι τελευταίες ρομποτικές αποστολές της NASA έχουν επιβεβαιώσει ότι, πριν από περίπου  τρία δισεκατομμύρια χρόνια, ο Άρης διέθετε λίμνες και ωκεανούς.

 

Ανακοινώνει η NASA μεγάλη επιστημονική ανακάλυψη για τον Άρη;

 

 

Σε αναταραχή βρίσκεται η παγκόσμια επιστημονική κοινότητα εν όψει της ανακοίνωσης "μεγάλης επιστημονικής ανακάλυψης" , η οποία αφορά τον Αρη, στην οποία θα προχωρήσει εντός της ημέρας η NASA.

Μεταξύ των συμμετεχόντων στην προγραμματισμένη για το απόγευμα (ώρα Ελλάδος) συνέντευξη Τύπου στην Ουάσινγκτον περιλαμβάνονται δύο επιστήμονες που υπογράφουν μελέτη που προέρχεται από την επεξεργασία φωτογραφιών που έχουν ληφθεί από τροχιά και στην οποία ισχυρίζονται ότι παρουσιάζεται νερό σε υγρή μορφή στην επιφάνεια του Αρη. Το γεγονός αυτό έχει οδηγήσει διεθνή μέσα ενημέρωσης να πιθανολογούν ότι η σημαντική ανακοίνωση της NASA θα αφορά την ύπαρξη νερού σε υγρή μορφή στον "κόκκινο πλανήτη". Πρόκειται για τους Λουζέντρα Οζχα, του Georgia Institute of Technology της Atlanta και Αλφρεντ ΜακΓιούεν του University of Arizona.

Οι επιστήμονες γνωρίζουν εδώ και καιρό την ύπαρξη νερού σε μορφή πάγου στους πόλους του Αρη, αλλά μέχρι στιγμής δεν έχουν διαπιστώσει την ύπαρξη νερού σε υγρή μορφή. Μία τέτοια ανακάλυψη θα είχε δραματικές συνέπειες τόσο για την πιθανότητα ανακάλυψης ζωής, όσο και για τις μελλοντικές αποστολές, περιλαμβανόμενου του στόχου της NASA για την πραγματοποίηση επανδρωμένων αποστολών στον Αρη στη δεκαετία του 2030.

Πηγή

Μοιραστείτε μαζί με τους αστροναύτες το θέαμα της γης από τον ISS (Δείτε live)

 

Broadcast live streaming video on Ustream

Σπάνιο αστρονομικό φαινόμενο: Εικόνες από το «ματωμένο» φεγγάρι σε όλο τον κόσμο (Κατάλληλες και για desktop)

 

 Κόκκινο βάφτηκε το φεγγάρι τα ξημερώματα της Δευτέρας, καθώς η ολική έκλειψη Σελήνης συνέπεσε με την υπερπανσέληνο. Η έκλειψη ήταν ορατή από το μεγαλύτερο μέρος της Ευρώπης, την Αφρική, την Αμερική και τη δυτική Ασία. Στην Ελλάδα το φαινόμενο κορυφώθηκε περίπου στις έξι παρά δέκα το πρωί. Πρόκειται για ένα σπάνιο αστρονομικό φαινόμενο, που για τελευταία φορά είχε συμβεί το 1982 και δεν θα επαναληφθεί πριν το 2033.

Παρά την ολική έκλειψη, το φεγγάρι δεν έγινε τελείως σκοτεινό, αλλά πήρε μια κοκκινωπή απόχρωση, η οποία οφείλεται σε ηλιακό φως που φτάνει στο φεγγάρι αφού ανακλαστεί από τη Γη.

Η έκλειψη της 28ης Σεπτεμβρίου ήταν η τέταρτη και τελευταία ολική σεληνιακή έκλειψη της τελευταίας διετίας. Οι προηγούμενες ολικές εκλείψεις έλαβαν χώρα στις 15 Απριλίου 2014, στις 8 Οκτωβρίου 2014 και στις 4 Απριλίου 2015.

Σπιράλ θανάτου... Ο ιλιγγιώδης χορός δύο καταδικασμένων μελανών οπών

Προσομοίωση που δείχνει πώς ένα ζευγάρι μελανών οπών παράγει περιοδικά φωτεινά σήματα 

(Πηγή: Zoltan Haiman, Columbia University)

 

Νέα Υόρκη

Βαθιά μέσα στον αστερισμό της Παρθένου, δύο μαύρες τρύπες περιφέρονται η μία γύρω από την άλλη λίγο πριν συγκρουστούν σε μια ακραία βίαια έκρηξη, δείχνουν οι επαναλαμβανόμενες λάμψεις που φτάνουν μέχρι τη Γη.

Οι κοσμολόγοι πιστεύουν σήμερα ότι όλοι οι γαλαξίες κρύβουν στο κέντρο τους μαύρες τρύπες με μάζα εκατομμύρια ή δισεκατομμύρια φορές μεγαλύτερη από του Ήλιου. Η θεωρία προβλέπει επίσης την ύπαρξη δυαδικών συστημάτων, στα οποία δύο μαύρες τρύπες περιφέρονται γύρω από το κοινό κέντρο μάζας τους.

Ο εντοπισμός τέτοιων συστημάτων δεν είναι εύκολη υπόθεση. Από τα δεκάδες πιθανά δυαδικά συστήματα που έχουν ανιχνευθεί μέχρι σήμερα, οι μαύρες τρύπες της νέας μελέτης είναι μακράν οι πιο σφιχταγκαλιασμένες -η απόσταση που τους χωρίζει δεν είναι πολύ μεγαλύτερη από τη διάμετρο του Ηλιακού Συστήματος.

Το ζεύγος βρίσκεται στο κέντρο του γαλαξία PG 1302-102, σε απόσταση 3,5 δισεκατομμυρίων ετών φωτός. Παρά τη γιγάντια απόσταση, τα τηλεσκόπια Hubble και Galex της NASA μπόρεσαν να διακρίνουν περιοδικές λάμψεις που πρέπει να προέρχονται από τις μαύρες τρύπες.

Το μοντέλο που προτείνει η ερευνητική ομάδα στο Πανεπιστήμιο Κολούμπια της Νέας Υόρκης είναι ότι η μία από τις μαύρες τρύπες καταπίνει περισσότερο υλικό από ό,τι το ταίρι της. Η ίδια η μαύρη τρύπα εξ ορισμού δεν εκπέμπει φως, όμως το υλικό που την περιβάλλει ακτινοβολεί έντονα καθώς επιταχύνεται και θερμαίνεται στην πορεία του θανάτου.

Γιατί όμως εμφανίζεται αυτό το φως ως περιοδικές λάμψεις; Ο πρώτος λόγος είναι το φαινόμενο Ντόπλερ: όταν η μαύρη τρύπα απομακρύνεται από τη Γη καθώς περιφέρεται γύρω από τη δεύτερη, τα μήκη κύματος της ακτινοβολίας φαίνονται να μεγαλώνουν -περίπου όπως ο ήχος μιας σειρήνας αλλάζει συχνότητα όταν το ασθενοφόρο απομακρύνεται με ταχύτητα.

Ο δεύτερος λόγος είναι η ακραία ταχύτητα με την οποία κινούνται οι μελανές οπές η μία γύρω από την άλλη -περίπου το ένα δέκατο της ταχύτητας του φωτός. Στις ταχύτητες αυτές εμφανίζονται σχετικιστικά φαινόμενα που κάνουν το φως πιο λαμπρό.

Οι παρατηρήσεις στον γαλαξία συμφωνούν με τις προβλέψεις υπολογιστικών μοντέλων και πιθανότατα αντιστοιχούν σε ένα ζευγάρι μελανών οπών, αναφέρουν οι ερευνητές στο Nature.

Σε μερικές εκατοντάδες χιλιάδες ή μερικά εκατομμύρια χρόνια -μια στιγμή στην κλίμακα του κοσμικού χρόνου- οι μαύρες τρύπες τελικά θα ενωθούν σε μια έκρηξη που θα απελευθερώσει την ενέργεια 100 εκατομμυρίων σουπερνόβα.

Οι αστρονόμοι θα ήθελαν διακαώς να παρακολουθήσουν ζωντανά ένα τέτοιο φαινόμενο: η Γενική Σχετικότητα του Αϊνστάιν προβλέπει ότι οι συγκρούσεις ανάμεσα σε μαύρες τρύπες παράγουν βαρυτικά κύματα, ρυτιδώσεις στο χωροχρόνο που διαδίδονται με την ταχύτητα του φωτός.

Είναι μια από τις τελευταίες ανεπιβεβαίωτες προβλέψεις του Αϊνστάιν, και η ανακάλυψή τους πιθανότατα θα βραβευόταν με Νόμπελ.

Πηγή

Πόσο ασήμαντα μικροί είμαστε στο σύμπαν που ζούμε

Ακόμα κι ένα μικρό παιδάκι να ρωτήσεις πόσο μεγάλο είναι το σύμπαν, θα ανοίξει τα χέρια του διάπλατα σε μια προσπάθεια να σου δείξει. Όλοι έχουμε μια ιδέα, μια άποψη ή έστω μια σκέψη για την απεραντοσύνη του σύμπαντος που μας περικλείει. Άλλοι επηρεασμένοι από θρησκευτικά στεγανά κι άλλοι από αδιαφοριά για κάθε τι που δεν βλέπει το μάτι από την κουνιστή πολυθρόνα του μπαλκονιού τους. Το θέμα είναι πόσοι έχουν πραγματικά αναρωτηθεί για το μέγεθος του σύμπαντος.

Σε μία επίσκεψη πριν από έναν μήνα στο Αστεροσκοπείο Αθηνών που είχε οργανώσει ο ΟΤΕ και η Cosmote, ο αστρονόμος Νίκος Ματσόπουλος - την ώρα που όλοι βάζαμε το μάτι στο τηλεσκοπίου για να παρατηρήσουμε ένα αστέρι – έκανε την αναγωγή του μεγέθους της γης σε σχέση με το γνωστό σύμπαν. Και ξεκίνησε μια φιλοσοφική κουβέντα για το πόσο αξίζει να ασχολούμαστε με τα γήινα προβλήματά μας.

“Πέρασα σχεδόν όλη μου τη ζωή στο Αστεροσκοπείο, εδώ και στην Πεντέλη, κι αυτό που απέκτησα- σαν φιλοσοφία ζωής- είναι η δική μας ασημαντότητα μπροστά στην απεραντοσύνη του Σύμπαντος. Αυτό μου επιτρέπει να φιλοσοφώ και να δίνω σημασία σε πράγματα που έχουν αξία”.

Δανειζόμενος λοιπόν την δική του σκέψη είπα να κάνω αυτή την αναγωγή. Η οποία είναι ιδιαίτερα εντυπωσιακή μέσα από εικόνες.

Αυτή λοιπόν είναι η γη

Και αυτό είναι το ηλιακό μας σύστημα. Βλέπεις ήδη πόσο μικρή είναι η γη μέσα στο ηλιακό σύστημα ε; Ωραία. Συνεχίζουμε

Αυτή εδώ είναι η γειτονιά μας. Η γειτονιά με τα ηλιακά συστήματα που βρίσκονται “κοντά” στο δικό μας. Ένα από αυτά τα 45 ηλιακά συστήματα είμαστε κι εμείς.

Γεια σας παιδιά, αυτός είναι ο γαλαξίας μας. Milky way ο λεγόμενος. Βλέπεις ένα μικρό κόκκινο σημαδάκι στην φωτογραφία; Ε αυτοί είμαστε εμείς. Όχι η γη. Η γειτονιά που λέγαμε παραπάνω.

Και αυτό εδώ είναι το “τοπικό” γκρουπ γαλαξιών. Τοπικό σαν να λέμε το τοπικό λεωφορείο που ξεκινάει στην Β' Πλαζ της Βούλας περνάει από την πλατεία και φτάνει Πανόραμα.

Το Υπερσμήνος Γαλαξιών της Παρθένου εμπεριέχει και το δικό μας τοπικό γκρουπ γαλαξιών.

Περνάμε στα τοπικά Υπερσμήνη Γαλαξιών

Πριν περάσουμε στο “ορατό” σύμπαν

  Kαι εκεί που λέμε “ορατό” είναι που σε πιάνουν και τα γέλια (ή τα κλάματα). Γιατί ναι, αυτό το αχανές που βλέπεις να παρουσιάζεται μπροστά σου σε εικόνες τόση ώρα είναι μέρος του ορατού σύμπαντος. Του κομματιού του σύμπαντος που έχουμε μπορέσει ως τώρα να παρατηρήσουμε έστω λίγο.

Ακριβής αναγωγή λοιπόν δεν μπορεί να γίνει. Αρκεί να σου πούμε ότι υπάρχουν τουλάχιστον 10 τρισεκατομμύρια πλανητικά συστήματα στο ορατό σύμπαν. Οπότε ποια γη;

Ο Μπαράκ Ομπάμα, όχι εσύ, ο Μπαράκ Ομπάμα είναι ο λεγόμενος Πλανητάρχης. Αν λοιπόν σκεφτείς πόσο εκνευριστικά ασήμαντος είναι ο Μπαράκ Ομπάμα για τους υπόλοιπους πλανήτες του ορατού σύμπαντος, πόσο ελάχιστα θα μετρούσε η ψήφος του σε ένα συμβούλιο με τα υπόλοιπα 10 τρις πλανηταρχών, θα καταλάβεις πόσο λίγο θα μετρούσε η δική μου και η δική σου ψήφος.

Το σύμπαν αδιαφορεί για τις καθημερινές μας ενέργειες, για τα μεγαλεπίβολα σχέδιά μας, για τις βαρύγδουπες δηλώσεις και τις βαρυσήμαντες πράξεις μας, για την υστεροφημία και την ματαιοδοξία μας. Το σύμπαν πράττει χωρίς εμάς.

Η συνειδητοποίηση του πόσο ασήμαντα μικροί και αδύναμοι είμαστε, μπορεί να οδηγήσει σε δύο δρόμους. Είτε να τρελαθείς πνιγόμενος μέσα στην ματαιότητα της ζωής είτε να αποφασίσεις ότι η ζωή είναι μικρή αλλά ωραία και να βουτήξεις στην πισίνα του yolo.

Η απεραντοσύνη του σύμπαντος κάνει όλες τις θεωρίες, τα δόγματα, τις θρησκείες ακόμα και τις σκέψεις μας να μοιάοζυν ανιαρές αν όχι κωμικές. Και δεν σου λέμε ότι δεν πρέπει να πιστεύεις σε κάτι.

Δεν σου λέμε να μην έχεις άποψη για το πώς δημιουργήθηκε το σύμπαν, από πού προήλθε ο άνθρωπος και πού πάει όταν πεθαίνει. Σου λέμε να το πάρεις πιο χαλαρά.

Να απλώσεις τα πόδια, να νιώσεις μικρός και ασήμαντος για το σύμπαν αλλά μεγάλος και ισχυρός για το δικό σου κοινωνικό σύμπαν, για την δική σου μικρή ζωή την οποία οφείλεις να αντιμετωπίζεις χαλαρά. Όχι για να αφήσεις το στίγμα σου στο σύμπαν. Αλλά για να αφήσεις το στίγμα σου στους άλλους ασήμαντους ανθρώπους γύρω σου.