- Τα κατεψυγμένα βουνά του Πλούτωνα όπως τα είδε για πρώτη φορά το New Horizons. Ορισμένα έχουν ύψος 5 χιλιόμετρα. (Φωτογραφία: NASA )
Μόφετ Φιλντ, Καλιφόρνια
Ανάμεσα
στις πολλές εντυπωσιακές ανακαλύψεις που έκανε στον Πλούτωνα το σκάφος
New Horizons ήταν γιγάντιοι σχηματισμοί που αποτελούνταν από πάγο. Τα
στελέχη της αποστολής ανακοίνωσαν ότι πιθανότατα αυτά τα παγωμένα όρη
δημιουργήθηκαν από ηφαίστεια που εκτόξευαν πάγο αντί για λάβα.
Η νέα ανακοίνωση προκαλεί εκ νέου θαυμασμό για τον απομακρυσμένο παγωμένο κόσμο αλλά και ερωτηματικά για το πώς ο Πλούτωνας μπόρεσε να είναι τόσο γεωλογικά ενεργός. «Το σύστημα του Πλούτωνα μας έχει δημιουργήσει άκρα αμηχανία» είπε ο Άλαν Στερν του Southwest Research Institute στο Μπόλντερ του Κολοράντο, επικεφαλής της αποστολής New Horizons.
Τα παγωμένα όρη του Πλούτωνα έχουν διάμετρο περίπου 160 χιλιόμετρα και ορισμένα από αυτά έχουν ύψος περίπου πέντε χλμ. Οι κορυφές τους παρουσιάζουν κοιλότητες που μοιάζουν με τους κρατήρες των ηφαιστείων του Άρη και της Γης.
«Δεν έχει βρεθεί τίποτα παρόμοιο στο εξώτερο ηλιακό σύστημα» δήλωσε ο Όλιβερ Ουάιτ, επιστήμονας της NASA στο ερευνητικό κέντρο Έιμς στο Μόφετ Φίλντ στην Καλιφόρνια. Αντί να βγάζουν λάβα, τα ηφαίστεια στον Πλούτωνα φαίνεται ότι εκτόξευαν παγωμένο νερό και άλλα, όπως παγωμένο άζωτο, αμμωνία ή μεθάνιο.
Ο Ουάιτ ομολογεί πως η ιδέα ότι υπάρχουν ηφαίστεια στον πλανήτη αυτόν, που απέχει από τον Ήλιο περίπου 30 φορές πιο μακριά από όσο απέχει η Γη από τον Ήλιο, ακούγεται παράλογη, «αλλά είναι το λιγότερο τρελό πράγμα που μπορούμε να σκεφτούμε» ως ερμηνεία για την ύπαρξη των βουνών αυτών. Ό,τι και να είναι, είναι πολύ περίεργα» είπε.
Το New Horizons έστειλε και στοιχεία επίσης για πολλές βαθιές ρωγμές στην επιφάνεια του Πλούτωνα, η μεγαλύτερη από τις οποίες έχει μήκος 322 χιλιομέτρων. Η κορυφή της ρωγμής βρίσκεται υψομετρικά περίπου 4 χιλιόμετρα ψηλότερα από τη βάση της - δηλαδή πάνω από δύο φορές το ύψος των τοιχωμάτων του φαραγγιού Γκραν Κάνιον στις ΗΠΑ. «Το γεγονός ότι βρίσκονται τόσο μεγάλες ρωγμές στο τμήμα αυτό του Πλούτωνα σημαίνει ότι ο φλοιός του πλανήτη πέρασε φάση μεγάλης επέκτασης κάποια στιγμή στην ιστορία του» είπε ο Ουάιτ.
Μεταξύ άλλων, οι επιστήμονες πιστεύουν ότι η διάσπαση των φυσικών ραδιενεργών στοιχείων στον πυρήνα του πλανήτη ήταν η πηγή θέρμανσης για τη μεταμόρφωσή του. Ανακοινώθηκε επίσης ότι η ατμόσφαιρα του Πλούτωνα είναι πιο πυκνή από όσο πιστεύαμε μέχρι τώρα και ότι τα συστατικά της καταφέρνουν να απορροφούν την υπεριώδη ακτινοβολία και να την εκπέμπουν πίσω ως ένα είδος κοσμικής λάμψης. Έτσι εξηγείται και το γιατί η υπεριώδης ακτινοβολία δεν απομακρύνει την ατμόσφαιρα του Πλούτωνα στο Διάστημα όπως θα έπρεπε να συμβαίνει αν η ατμόσφαιρα του ήταν πιο αραιή φαινόμενο που συμβαίνει στον Αρη.
Η νέα ανακοίνωση προκαλεί εκ νέου θαυμασμό για τον απομακρυσμένο παγωμένο κόσμο αλλά και ερωτηματικά για το πώς ο Πλούτωνας μπόρεσε να είναι τόσο γεωλογικά ενεργός. «Το σύστημα του Πλούτωνα μας έχει δημιουργήσει άκρα αμηχανία» είπε ο Άλαν Στερν του Southwest Research Institute στο Μπόλντερ του Κολοράντο, επικεφαλής της αποστολής New Horizons.
Τα παγωμένα όρη του Πλούτωνα έχουν διάμετρο περίπου 160 χιλιόμετρα και ορισμένα από αυτά έχουν ύψος περίπου πέντε χλμ. Οι κορυφές τους παρουσιάζουν κοιλότητες που μοιάζουν με τους κρατήρες των ηφαιστείων του Άρη και της Γης.
«Δεν έχει βρεθεί τίποτα παρόμοιο στο εξώτερο ηλιακό σύστημα» δήλωσε ο Όλιβερ Ουάιτ, επιστήμονας της NASA στο ερευνητικό κέντρο Έιμς στο Μόφετ Φίλντ στην Καλιφόρνια. Αντί να βγάζουν λάβα, τα ηφαίστεια στον Πλούτωνα φαίνεται ότι εκτόξευαν παγωμένο νερό και άλλα, όπως παγωμένο άζωτο, αμμωνία ή μεθάνιο.
Ο Ουάιτ ομολογεί πως η ιδέα ότι υπάρχουν ηφαίστεια στον πλανήτη αυτόν, που απέχει από τον Ήλιο περίπου 30 φορές πιο μακριά από όσο απέχει η Γη από τον Ήλιο, ακούγεται παράλογη, «αλλά είναι το λιγότερο τρελό πράγμα που μπορούμε να σκεφτούμε» ως ερμηνεία για την ύπαρξη των βουνών αυτών. Ό,τι και να είναι, είναι πολύ περίεργα» είπε.
Το New Horizons έστειλε και στοιχεία επίσης για πολλές βαθιές ρωγμές στην επιφάνεια του Πλούτωνα, η μεγαλύτερη από τις οποίες έχει μήκος 322 χιλιομέτρων. Η κορυφή της ρωγμής βρίσκεται υψομετρικά περίπου 4 χιλιόμετρα ψηλότερα από τη βάση της - δηλαδή πάνω από δύο φορές το ύψος των τοιχωμάτων του φαραγγιού Γκραν Κάνιον στις ΗΠΑ. «Το γεγονός ότι βρίσκονται τόσο μεγάλες ρωγμές στο τμήμα αυτό του Πλούτωνα σημαίνει ότι ο φλοιός του πλανήτη πέρασε φάση μεγάλης επέκτασης κάποια στιγμή στην ιστορία του» είπε ο Ουάιτ.
Μεταξύ άλλων, οι επιστήμονες πιστεύουν ότι η διάσπαση των φυσικών ραδιενεργών στοιχείων στον πυρήνα του πλανήτη ήταν η πηγή θέρμανσης για τη μεταμόρφωσή του. Ανακοινώθηκε επίσης ότι η ατμόσφαιρα του Πλούτωνα είναι πιο πυκνή από όσο πιστεύαμε μέχρι τώρα και ότι τα συστατικά της καταφέρνουν να απορροφούν την υπεριώδη ακτινοβολία και να την εκπέμπουν πίσω ως ένα είδος κοσμικής λάμψης. Έτσι εξηγείται και το γιατί η υπεριώδης ακτινοβολία δεν απομακρύνει την ατμόσφαιρα του Πλούτωνα στο Διάστημα όπως θα έπρεπε να συμβαίνει αν η ατμόσφαιρα του ήταν πιο αραιή φαινόμενο που συμβαίνει στον Αρη.
Newsroom ΔΟΛ, με πληροφορίες από ΑΠΕ-ΜΠΕ
Μετά από ένα ταξίδι περίπου εννιά ετών και τριών δισεκατομμυρίων
μιλίων που αποτελεί τη μεγαλύτερη απόσταση που έχει διανύσει διαστημική
αποστολή για να φτάσει στον βασικό προορισμό της, το New Horizons της
NASA «ξύπνησε» από τη «νάρκη» του στις 6 Δεκεμβρίου, για την
πολυαναμενόμενη συνάντησή του με το σύστημα του Πλούτωνα.