Φωτεινά αστέρια φωτίζουν το «σύμπλεγμα χριστουγεννιάτικων δέντρων»

 

Ακτίνα Χ: NASA/CXC/SAO; Οπτική: T.A. Πρύτανης (NRAO/AUI/NSF και NOIRLab/NSF/AURA) και B.A. Wolpa (NOIRLab/NSF/AURA). Υπέρυθρες: NASA/NSF/IPAC/CalTech/Univ. της Μασαχουσέτης. Επεξεργασία εικόνας: NASA/CXC/SAO/L. Frattare &; J.Major

Αυτή η νέα εικόνα του NGC 2264, γνωστή και ως «Συστάδα Χριστουγεννιάτικων Δέντρων», δείχνει το σχήμα ενός κοσμικού δέντρου με τη λάμψη των αστρικών φώτων. Το NGC 2264 είναι, στην πραγματικότητα, ένα σμήνος νεαρών άστρων - με ηλικίες μεταξύ περίπου ενός και πέντε εκατομμυρίων ετών - στον Γαλαξία μας περίπου 2.500 έτη φωτός μακριά από τη Γη. Τα αστέρια στο NGC 2264 είναι μικρότερα και μεγαλύτερα από τον Ήλιο, που κυμαίνονται από μερικά με λιγότερο από το ένα δέκατο της μάζας του Ήλιου σε άλλα που περιέχουν περίπου επτά ηλιακές μάζες.

Αυτή η νέα σύνθετη εικόνα ενισχύει την ομοιότητα με ένα χριστουγεννιάτικο δέντρο μέσω επιλογών χρώματος και περιστροφής. Τα μπλε και λευκά φώτα (τα οποία αναβοσβήνουν στην κινούμενη έκδοση αυτής της εικόνας) είναι νεαρά αστέρια που εκπέμπουν ακτίνες Χ που ανιχνεύονται από το παρατηρητήριο ακτίνων Χ Chandra της NASA. Τα οπτικά δεδομένα από το τηλεσκόπιο WIYN 0,9 μέτρων του Εθνικού Ιδρύματος Επιστημών στο Kitt Peak δείχνουν αέριο στο νεφέλωμα με πράσινο χρώμα, που αντιστοιχεί στις «πευκοβελόνες» του δέντρου και τα υπέρυθρα δεδομένα από το Two Micron All Sky Survey δείχνουν αστέρια στο προσκήνιο και το φόντο με λευκό χρώμα. Αυτή η εικόνα έχει περιστραφεί δεξιόστροφα κατά περίπου 160 μοίρες από το πρότυπο του αστρονόμου του Βορρά που δείχνει προς τα πάνω, έτσι ώστε να φαίνεται ότι η κορυφή του δέντρου είναι προς την κορυφή της εικόνας.

Αυτή η σύνθετη εικόνα δείχνει το σύμπλεγμα χριστουγεννιάτικων δέντρων. Τα μπλε και λευκά φώτα (τα οποία αναβοσβήνουν στην κινούμενη έκδοση αυτής της εικόνας) είναι νεαρά αστέρια που εκπέμπουν ακτίνες Χ που ανιχνεύονται από το παρατηρητήριο ακτίνων Χ Chandra της NASA. Τα οπτικά δεδομένα από το τηλεσκόπιο WIYN 0,9 μέτρων του Εθνικού Ιδρύματος Επιστημών στο Kitt Peak δείχνουν αέριο στο νεφέλωμα με πράσινο χρώμα, που αντιστοιχεί στις «πευκοβελόνες» του δέντρου και τα υπέρυθρα δεδομένα από το Two Micron All Sky Survey δείχνουν αστέρια στο προσκήνιο και το φόντο με λευκό χρώμα. Αυτή η εικόνα έχει περιστραφεί δεξιόστροφα κατά περίπου 160 μοίρες από το πρότυπο του αστρονόμου του Βορρά που δείχνει προς τα πάνω, έτσι ώστε να φαίνεται ότι η κορυφή του δέντρου είναι προς την κορυφή της εικόνας.

Τα νεαρά αστέρια, όπως αυτά του NGC 2264, είναι πτητικά και υφίστανται ισχυρές εκλάμψεις στις ακτίνες Χ και άλλους τύπους μεταβολών που παρατηρούνται σε διαφορετικούς τύπους φωτός. Οι συντονισμένες, ανοιγοκλείνοντας τα μάτια παραλλαγές που εμφανίζονται σε αυτό το κινούμενο σχέδιο, ωστόσο, είναι τεχνητές, για να τονίσουν τις θέσεις των αστεριών που φαίνονται στις ακτίνες Χ και να τονίσουν την ομοιότητα αυτού του αντικειμένου με ένα χριστουγεννιάτικο δέντρο. Στην πραγματικότητα οι παραλλαγές των αστεριών δεν συγχρονίζονται.

Οι διακυμάνσεις που παρατηρούνται από τον Chandra και άλλα τηλεσκόπια προκαλούνται από πολλές διαφορετικές διαδικασίες. Μερικά από αυτά σχετίζονται με τη δραστηριότητα που περιλαμβάνει μαγνητικά πεδία, συμπεριλαμβανομένων εκλάμψεων όπως αυτές που υποβάλλονται από τον Ήλιο - αλλά πολύ πιο ισχυρές - και καυτά σημεία και σκοτεινές περιοχές στις επιφάνειες των αστεριών που εισέρχονται και εξέρχονται από το οπτικό πεδίο καθώς τα αστέρια περιστρέφονται. Μπορεί επίσης να υπάρξουν αλλαγές στο πάχος του αερίου που κρύβει τα αστέρια και αλλαγές στην ποσότητα υλικού που εξακολουθεί να πέφτει πάνω στα αστέρια από δίσκους περιβάλλοντος αερίου.

Το Κέντρο Διαστημικών Πτήσεων Marshall της NASA διαχειρίζεται το πρόγραμμα Chandra. Το Κέντρο ακτίνων Χ Chandra του Αστροφυσικού Παρατηρητηρίου Smithsonian ελέγχει τις επιστημονικές επιχειρήσεις από το Cambridge της Μασαχουσέτης και τις πτητικές λειτουργίες από το Burlington της Μασαχουσέτης.

Διαβάστε περισσότερα από το παρατηρητήριο ακτίνων Χ Chandra της NASA.

Για περισσότερες εικόνες Chandra, πολυμέσα και σχετικό υλικό, επισκεφθείτε:

https://www.nasa.gov/mission/chandra-x-ray-observatory/

Οπτική περιγραφή:

Αυτή η έκδοση διαθέτει μια σύνθετη εικόνα ενός σμήνους νεαρών αστεριών που μοιάζουν αποφασιστικά με ένα κοσμικό χριστουγεννιάτικο δέντρο! Το σμήνος, γνωστό ως NGC 2264, βρίσκεται στον Γαλαξία μας, περίπου 2.500 έτη φωτός από τη Γη. Μερικά από τα αστέρια στο σμήνος είναι σχετικά μικρά, και μερικά είναι σχετικά μεγάλα, που κυμαίνονται από το ένα δέκατο έως επτά φορές τη μάζα του Ήλιου μας.

Σε αυτή τη σύνθετη εικόνα, η ομοιότητα του συμπλέγματος με ένα χριστουγεννιάτικο δέντρο έχει ενισχυθεί μέσω της περιστροφής της εικόνας και των επιλογών χρώματος. Τα οπτικά δεδομένα αντιπροσωπεύονται από σκοτεινές πράσινες γραμμές και σχήματα, τα οποία δημιουργούν τα κλαδιά και τις βελόνες του σχήματος δέντρου. Οι ακτίνες Χ που ανιχνεύονται από τον Chandra παρουσιάζονται ως μπλε και λευκά φώτα και μοιάζουν με λαμπερές κουκίδες φωτός στο δέντρο. Τα υπέρυθρα δεδομένα δείχνουν τα αστέρια του προσκηνίου και του φόντου ως αστραφτερά στίγματα λευκού ενάντια στο σκοτάδι του διαστήματος. Η εικόνα έχει περιστραφεί κατά περίπου 150 μοίρες από το πρότυπο του αστρονόμου του Βορρά που δείχνει προς τα πάνω. Αυτό τοποθετεί την κορυφή του περίπου κωνικού σχήματος δέντρου κοντά στην κορυφή της εικόνας, αν και δεν αντιμετωπίζει το ελαφρύ γυμνό κομμάτι στα κλαδιά του δέντρου, κάτω δεξιά μας, το οποίο μάλλον θα πρέπει να στραφεί προς τη γωνία.

Σε αυτή την έκδοση, το εορταστικό σύμπλεγμα παρουσιάζεται τόσο ως στατική εικόνα όσο και ως κινούμενο σχέδιο μικρού μήκους. Στο κινούμενο σχέδιο, μπλε και λευκές κουκκίδες ακτίνων Χ από τον Chandra τρεμοπαίζουν και λαμπυρίζουν στο δέντρο, όπως τα φώτα σε ένα χριστουγεννιάτικο δέντρο.

Ανακαλύφθηκε «νεογέννητος» εξωπλανήτης - Πιθανώς ο νεότερος του γαλαξία μας

 

Αμερικανοί και Ευρωπαίοι αστρονόμοι ανακάλυψαν για πρώτη φορά έναν τελείως «νεογέννητο» εξωπλανήτη, σε απόσταση 395 ετών φωτός από τη Γη, ο οποίος μπορεί να είναι ο νεαρότερος πλανήτης που έχει μέχρι σήμερα βρεθεί στον γαλαξία μας.

Οι ερευνητές, με επικεφαλής τον επίκουρο καθηγητή Γιέχαν Μπάε του Πανεπιστημίου της Φλόριντα και του Εθνικού Παρατηρητηρίου Ραδιοααστρονομίας (NRAO) των ΗΠΑ, οι οποίοι έκαναν τη σχετική δημοσίευση στο περιοδικό αστροφυσικής «The Astrophysical Journal Letters», πραγματοποίησαν την ανακάλυψη με το τηλεσκόπιο ALMA (Atacama Large Millimeter/submillimeter Array) στη Χιλή.

Ο πολύ νεαρός εξωπλανήτης, που είναι ακόμη «υπό κατασκευή», καθώς βρίσκεται εντός του δίσκου πρωτογενούς ύλης (αερίων και σκόνης) που περιβάλλει το άστρο του, φαίνεται να έχει το μέγεθος του Δία. Κινείται πέριξ του επίσης νεαρού άστρου AS 209 στον αστερισμό του Οφιούχου, το οποίο έχει ηλικία μόνο 1,6 εκατομμύρια χρόνια, συνεπώς ο πλανήτης του θα είναι ακόμη νεότερος, ίσως 1,5 εκατ. ετών (συγκριτικά η Γη έχει ηλικία περίπου 4,5 δισεκατομμυρίων ετών).

Ο εξωπλανήτης φαίνεται να βρίσκεται σε απρόσμενα μεγάλη απόσταση από το άστρο του, περίπου 200 φορές μεγαλύτερη από την απόσταση Γης-Ήλιου. Οι αστρονόμοι δεν μπορούν να εξηγήσουν πώς ένα τόσο νεαρό άστρο είναι δυνατό να υποστηρίξει έναν τόσο μεγάλο πλανήτη σε τόσο μεγάλη απόσταση. Ο πλανήτης θα αποτελέσει μελλοντικό στόχο του νέου ισχυρού αμερικανικού διαστημικού τηλεσκοπίου James Webb Space Telescope, με στόχο να υπολογιστεί η μάζα και η χημική σύνθεση της ατμόσφαιράς του.

Ο υπόγειος ωκεανός του Εγκέλαδου μπορεί να κρύβει ζωή

Σύμφωνα με νέα μελέτη, ο εσωτερικός ωκεανός του Εγκέλαδου, του φεγγαριού του Κρόνου, είναι τόσο παλιός ώστε οι ερευνητές θεωρούν πιθανό να κρύβει μέσα του ζωή. Επίσης, ο πυρήνας του Εγκέλαδου είναι «πορώδης», γεγονός που σημαίνει ότι βοηθά να διατηρείται ο ωκεανός ζεστός, με ό,τι αυτό σημαίνει για την ύπαρξη ζωής. Μπορεί ο ωκεανός του Εγκέλαδου να έχει εξελικτική ακολουθία παρόμοια με της Γης; Και, εάν ναι, τι βρίσκεται στα σκοτεινά βάθη του;

Πριν από δύο μήνες, το ρομποτικό διαστημικό σκάφος Cassini, ολοκλήρωσε μετά από 13 χρόνια έρευνας το μακρινό του ταξίδι με μια βουτιά «θανάτου» στην πυκνή και ταραχώδη ατμόσφαιρα  του γιγάντιου πλανήτη Κρόνου. Ο λόγος για τον οποίον αποφασίστηκε το «μεγαλειώδες φινάλε» ήταν απλός: Οι επιστήμονες ήθελαν να είναι σίγουροι ότι δεν θα πέσει στον Τιτάνα ή στον Εγκέλαδο, μολύνοντάς τους με γήινα μικρόβια (παρά το γεγονός ότι το  Cassini είχε αποστειρωθεί όταν έφυγε από τη Γη, υπήρχε η πιθανότητα να είχαν επιβιώσει κάποιοι γήινοι μικροοργανισμοί).

Οι θερμοπίδακες και ο εσωτερικός, ο «υποθαλάσσιος» ωκεανός του καθιστούν τον Εγκέλαδο μοναδικό.
Ως εκ τούτου, αυτό το μικρό, παγωμένο φεγγάρι -ένα σχεδόν απόλυτα λευκό σώμα από πάγο- θεωρείται πιθανό ότι έχει μικροβιακή μορφή ζωής -εξού και η απόφαση να προφυλαχθεί από μία τυχαία κατάρρευση του Cassini.
Όπως γράφει το theconversation.com, σύμφωνα με νέα έρευνα, που δημοσιεύτηκε στο Nature Astronomy, ο ωκεανός υπάρχει μέσα στον Εγκέλαδο για πολύ μεγάλο χρονικό διάστημα, αρκετό ώστε να δημιουργηθούν οι συνθήκες για την ανάπτυξη ζωής.

Οι θεαματικοί πίδακες που ξεπηδούν από την επιφάνεια του Εγκέλαδου είναι ένα μείγμα αλμυρού νερού και πάγου αναμειγμένου με ίχνη διοξειδίου του άνθρακα, αμμωνίας, μεθανίου και άλλων υδρογονανθράκων που εκρήγνυνται κατά μήκος ρωγμών στη νότια πολική περιοχή του Εγκέλαδου.
Ήταν οι θερμοπίδακες που οδήγησαν τους επιστήμονες στην ανακάλυψη ότι κάτω από τη παγωμένη επιφάνεια του Εγκέλαδου πρέπει να υπάρχει ωκεανός και δη, ενεργός, δηλαδή νερό σε υγρή μορφή. Η παρατήρηση ότι στους πίδακες υπήρχε υδρογόνο, οδήγησε στο επιπλέον συμπέρασμα, ότι υπάρχει υδροθερμική δραστηριότητα -χημικές αντιδράσεις που οφείλονται στην αλληλεπίδραση ύδατος και πετρώματος. Αλλά αυτό που οι επιστήμονες δεν κατάφεραν να εξηγήσουν είναι ποια πηγή θερμότητας θα μπορούσε να ενεργοποιήσει μια τέτοια δραστηριότητα.
Με άλλα λόγια, πού βρίσκεται η πηγή θερμότητας των θεαματικών αυτών «λοφίων» που ξεπηδούν από την επιφάνεια του Εγκέλαδου; Οι πίδακες μοιάζουν με «ρίγες τίγρης»: Ένα σύνολο τεσσάρων, παράλληλων κοιλοτήτων μήκους περίπου 100 χιλιομέτρων και βάθους 500 μέτρων.

Δείτε τη συνέχεια του άρθρου

Η επιφάνεια της Σελήνης σε... high definition [εικόνες]

Εκατοντάδες φωτογραφίες από τη σελήνη που τράβηξε διαστημικό ρομπότ της Κίνας είναι προσιτές σήμερα στο διαδίκτυο. Οι κινέζοι επιστήμονες εντόπισαν νέο είδος ηφαιστειακών πετρωμάτων.

Πριν από δύο χρόνια το κινεζικό διαστημικό ρομπότ «Γιούτου» άρχισε να κυλά πάνω στην αμμώδη επιφάνεια της σελήνης. Στη διάρκεια ενός μήνα τράβηξε εκατοντάδες φωτογραφίες υψηλής ανάλυσης. Πρόσφατα η Ακαδημία Επιστημών της Κίνας δημοσίευσε μερικές από αυτές. Χάρη στη υποστήριξη της επιστημονικής εταιρείας των ΗΠΑ Planetary Society μπορεί κανείς να δει τις φωτογραφίες και στο διαδίκτυο.

Στις φωτογραφίες φαίνονται σεληνιακά πετρώματα, ίχνη τροχών στην άμμο και πανοραμικές εικόνες από την επιφάνειας της σελήνης. Η εικόνα δεν είναι τόσο γκρίζα και έρημη όσο θα περίμενε κανείς. Στο φως του ήλιου η άμμος είναι περισσότερο καφετιά παρά γκρίζα ενώ κάποια πετρώματα αστράφτουν στο φως. Στην ιστοσελίδα της Planetary Society μπορεί να βρεις κανείς και χάρτες, οι οποίοι βοηθούν να εντοπιστούν τα σημεία που ελήφθησαν οι φωτογραφίες.

Ένα νέο είδος βασάλτη
Στα τέλη του 2015 το ρομπότ προχώρησε σε μια σημαντική ανακάλυψη: ένα νέο είδος ηφαιστειακών πετρωμάτων. Αυτό το είδος βασάλτη δεν είχε εντοπιστεί σε καμία άλλη έρευνα μέχρι σήμερα. Το πέτρωμα περιέχει τα ορυκτά ιλμενίτης και ολιβίνης, η συνύπαρξη των οποίων εξέπληξε τους μελετητές.

Το σημείο προσσελήνωσης του ρομπότ είχε επιλεχθεί, ώστε να εξεταστεί μια περιοχή η οποία διαμορφώθηκε πριν από τρία δισεκατομμύρια χρόνια. Δίπλα στο σημείο βρίσκεται ένας κρατήρας ο οποίος έχει απελευθερώσει πετρώματα από το υπέδαφος. Το ρομπότ μέτρησε σε αυτά τα πετρώματα την περιεκτικότητα τιτανίου. Κι ενώ άλλες περιοχές είναι πλουσιότερες ή φτωχότερες σε τιτάνιο, το «Γιούτου» βρέθηκε σε μια περιοχή με μέση τιμή. Η ποικιλία στις ποσότητες τιτανίου στην επιφάνεια της σελήνης αποδεικνύει ότι το υπέδαφός της δεν είναι ομοιόμορφο ως προς τα υλικά του.

Το τιτάνιο προέρχεται από τον ιλμενίτη, ο οποίος λόγω της μεγάλης πυκνότητάς του θα πρέπει να βυθίστηκε στην παγωμένη επιφάνεια της σελήνης. Το ρομπότ εντόπισε στο τιτάνιο και υψηλά επίπεδα ολιβίνη, ο οποίος συνήθως αποκρυσταλλώνεται νωρίς. Κατά πάσα πιθανότητα ο βασάλτης σχηματίστηκε τη στιγμή που ξεκίνησε να βυθίζεται ο ιλμενίτης ενώ ο αποκρυσταλλωμένος ολιβίνης άρχιζε να αναδύεται.

Πηγή: iefimerida.gr

Αποκαλυπτικοί είναι οι «Νέοι Ορίζοντες» για τον Πλούτωνα

Έγχρωμες φωτογραφίες, του Πλούτωνα, που θυμίζουν γήινη ατμόσφαιρα,  συνεχίζει  να στέλνει το διαστημικό σκάφος «New Horizons» (Νέοι Ορίζοντες) της Αμερικανικής Διαστημικής Υπηρεσίας (NASA). Οι εκπληκτικές και απρόσμενες φωτογραφίες αυτή τη φορά είναι έγχρωμες για πρώτη φορά  και  αποκαλύπτουν  τον μακρινό νάνο πλανήτη τυλιγμένο σε μια όμορφη μπλε ατμόσφαιρα που θυμίζει τη Γη, ενώ απεικονίζουν και την ύπαρξη αρκετών σημείων όπου υπάρχει παγωμένο νερό κοκκινωπής απόχρωσης.

Στον Πλούτωνα υπάρχει μια ατμόσφαιρα αζώτου πολύ πιο αραιή από ό,τι η γήινη και η γαλαζωπή απόχρωση της προκαλείται από τον τρόπο που το ηλιακό φως διασκορπίζεται από τα σωματίδιά της.

«Ποιός θα περίμενε έναν μπλε ουρανό στη ζώνη Κούιπερ (σ.σ. όπου ανήκει ο Πλούτων);. Είναι εντυπωσιακό», δήλωσε ο επικεφαλής ερευνητής της αποστολής “Αλαν Στερν.

Οι επιστήμονες διευκρίνισαν πάντως ότι αν κανείς στεκόταν στην επιφάνεια του Πλούτωνα και κοιτούσε ψηλά τον ουρανό, θα έβλεπε μαύρο χρώμα εξαιτίας της αραιότητας της ατμόσφαιρας. Η τελευταία θα φαίνεται μπλε κυρίως την ώρα της ανατολής του Ήλιου και του ηλιοβασιλέματος.

Επίσης οι φωτογραφίες αποκαλύπτουν πολλά σημεία με παγωμένο νερό, κάτι που οι επιστήμονες περίμεναν να βρουν, αν και όχι να έχει έντονη κόκκινη απόχρωση. «Είμαι εντυπωσιασμένη που το παγωμένο νερό είναι τόσο κόκκινο», δήλωσε η ερευνήτρια Σύλβια Πρωτόπαπα (που είναι ιταλίδα και όχι ελληνίδα).

Οι «Νέοι Ορίζοντες», σύμφωνα με το BBC, το Γαλλικό Πρακτορείο και το Space.com, απομακρύνονται πλέον συνεχώς από τον Πλούτωνα μετά τις 14 Ιουλίου, όταν έφθασαν στο κοντινότερο σημείο από τον νάνο πλανήτη. Το μη επανδρωμένο σκάφος απέχει σήμερα από τη Γη περίπου πέντε δισεκατομμύρια χιλιόμετρα. Λόγω της μεγάλης απόστασης, οι φωτογραφίες που έχει ήδη τραβήξει, θα συνεχίσουν να καταφθάνουν στη Γη έως το 2016, οπότε αναμένονται και νέες εκπλήξεις έως τότε.

ΠΗΓΗ: ΑΠΕ –ΜΠΕ