Ραδιενεργές γιαγιάδες

Οι «μπαμπούσκες» του Τσερνομπίλ που δεν φεύγουν από τα σπίτια τους

Μια από τις περίπου 130 ηλικιωμένες Ουκρανές που αρνούνται πεισματικά να αποχωριστούν την πατρογονική τους εστία στο Τσερνομπίλ, όσο ραδιενεργή κι αν (τους λένε πως) είναι 

 

Κίεβο, Ουκρανία

Όταν στις 26 Απριλίου του 1986 εξερράγη ο αντιδραστήρας Νο. 4 του Τσερνομπίλ, ελάχιστοι πίστεψαν πως από την επόμενη ημέρα θα συναντούσε κανείς ανθρώπινη παρουσία στην περιοχή πέριξ του εργοστασίου.
Πράγματι, μετά την καταστροφή από μία περιοχή που φθάνει τα 4.200 τετραγωνικά χιλιόμετρα, είχαν απομακρυνθεί περί τους 116.000 ανθρώπους ρωσικής κι ουκρανικής καταγωγής.
Μέχρι πρότινος θεωρούσαμε πως οι μόνοι που εξακολουθούν να δραστηριοποιούνται στο Τσερνομπίλ, που πλέον ανήκει στην Ουκρανία, είναι οι εργαζόμενοι για κατασκευή υποδομών κοντά στον χώρο του εργοστασίου, καθώς και εξειδικευμένοι επιστήμονες που μετρούν τα επίπεδα ραδιενέργειας στην ευρύτερη περιοχή.
Κι όμως, όπως μαθαίνουμε από ένα νέο αμερικανικό ντοκιμαντέρ που παίζεται αυτές τις ημέρες στο Λονδίνο, υπάρχουν και κάποιοι Ουκρανοί που αψηφούν τον φόβο της ραδιενέργειας και δεν δέχονται επ’ ουδενί να αποχωριστούν την Μητέρα-Πατρίδα τους, Οπως την αποκαλούν.
Οπως καταγράφει το ντοκιμαντέρ «Οι Μπαμπούσκες του Τσερνομπίλ» της Χόλι Μόρις και της Αν Μπόγκαρτ, περίπου 130 υπερήλικοι Ουκρανοί, στην συντριπτική τους πλειοψηφία γυναίκες, είναι σήμερα οι μοναδικοί εναπομείναντες κάτοικοι του Τσερνομπίλ.
«Μέσα στην απαγορευμένη Νεκρή Ζώνη γύρω από το εργοστάσιο του Τσερνομπίλ, ζει μια ατρόμητη κοινότητα γυναικών, ηλικίας 70 έως 90 ετών, δίπλα σε επιστήμονες που εργάζονται στην πιο ραδιενεργή περιοχή της Γης», τονίζεται στο ντοκιμαντέρ που παίζεται αυτές τις ημέρες στο λονδρέζικο Frontline Club.
Ανάμεσα στις μπαμπούσκες [σ.σ: «γιαγιά» στα ρωσικά] αυτές ξεχωρίζουν οι ιώβειες μορφές της Χάνα Ζαβορότινα, της Μαρία Σοβκούτα και της Βαλεντίνα Ιβάνιβνα που επέλεξαν να επιστρέψουν στα σπίτια τους, αμέσως μετά την καταστροφή, αρνούμενες να πεθάνουν οπουδήποτε αλλού εκτός από το χώμα που τους γέννησε.
Σημείωση: οι γυναίκες αυτές επέστρεψαν στα σπίτια του παράνομα, αψηφώντας τις επίσημες διαταγές του, τότε σοβιετικού, κράτους, το οποίο ωστόσο δεν προέβαλλε καμία αντίσταση στην απόφαση τους αυτή.
Τι θα μπορούσε να κάνει άλλωστε; Να τις συλλάβει για απείθεια; Έστειλε εκεί κάποιους στρατιώτες προκειμένου να τις μεταπείσει να μεταφερθούν σε ένα πιο ασφαλές μέρος, αλλά οι εκκλήσεις τους δεν εισακούστηκαν.
«Όταν ήρθαν εδώ [οι στρατιώτες] και μου είπαν να φύγω, τους απάντησα «δεν πρόκειται να το κάνω αυτό. Αν θέλετε, εκτελέστε με επί τόπου και θάψτε με κάτω από το χώμα αυτό»», τονίζει η Ζαβορότινα.
Όταν ρωτήθηκε για το αν φοβάται να μένει στο πιο ραδιενεργό σημείο του πλανήτη μας, η ηλικιωμένη Ουκρανή αποφάνθηκε πως «δεν με τρομάζει καμία ραδιενέργεια και καμία ακτινοβολία. Το μόνο που με τρομάζει είναι η πείνα, να μην έχω να φάω».
«Αν φύγεις από εδώ, τότε πεθαίνεις» συμπληρώνει η Ιβάνιβνα, «όσοι έφυγαν, είναι σε χειρότερη θέση απ’ ότι εμείς σήμερα. Πεθαίνουν από τη στεναχώρια τους που δεν είναι στα πατρογονικά τους εδάφη».
«Η μητέρα-πατρίδα είναι μητέρα-πατρίδα, αυτό δεν άλλαζε», συνοψίζει με τη σειρά της η Σοβκούτα, που όπως επισημαίνει το ντοκιμαντέρ, «έχοντας ζήσει το σταλινικό καθεστώς και τη ναζιστική κατοχή, έχει μάθει να αψηφά έναν κίνδυνο που είναι υπαρκτός μεν, αόρατος δε».
«Όπως οι λύκοι, οι τάρανδοι και τα αγριογούρουνα που επέστρεψαν στο Τσερνομπίλ μετά από πολλά χρόνια εξαφάνισης τους, έτσι και οι Μπαμπούσκες αυτές μας διηγούνται μια απίστευτη ιστορία επιβίωσης και μας προσφέρουν ένα συνταρακτικό πορτρέτο μια μετά-αποκαλυπτικής καθημερινότητας», καταλήγει με νόημα το ντοκιμαντέρ.

Εξπέρ στη φυσική: Πώς το ηλεκτροφόρο χέλι ανεβάζει το βολτάζ

Το ηλεκτροφόρο χέλι, με μήκος που φτάνει τα 2 μέτρα, επιτίθεται με εκκενώσεις των 600 volt   (Φωτογραφία:  CC BY-SA 2.0 ) 

Νάσβιλ, Τενεσί

Το ηλεκτροφόρο χέλι παίρνει άριστα στη φυσική, αφού γνωρίζει ότι μπορεί να αυξάνει την τάση φέρνοντας τον θετικό πόλο πιο κοντά στον αρνητικό. Το μόνο που χρειάζεται να κάνει είναι να κουλουριαστεί γύρω από τη λεία του.

Το ηλεκτροφόρο χέλι, με την ταιριαστή επιστημονική ονομασία ηλεκτροφόρος ο ηλεκτρικός (Electrophorus electricus), ζει στο λασπώδη βυθό των ποταμών του Αμαζονίου και του Ορινόκο στη Νότιο Αμερική. Στην πραγματικότητα δεν είναι χέλι, αφού ανήκει στην διαφορετική ομάδα των μαχαιρόψαρων.

Το παράξενο ζώο είναι διάσημο για τις ηλεκτρικές εκκενώσεις που χρησιμοποιεί τόσο για να ακινητοποιεί τη λεία του όσο και για να αμύνεται από εχθρούς. Το βασικό ηλεκτρικό του όργανο είναι μια σειρά χιλιάδων νευρικών κυττάρων κατά μήκος του σώματός του, το οποίο μπορεί να φτάσει τα 2 μέτρα.

Όπως συμβαίνει σε όλα τα ζώα, τα νευρικά κύτταρα ρυθμίζουν προσεκτικά τη διέλευση ιόντων όπως το νάτριο. Στο ηλεκτροφόρο χέλι, τα κύτταρα μπορούν να ανοίγουν συγχρονισμένα και απότομα τη ροή ιόντων, δημιουργώντας έτσι ένα ηλεκτρικό πεδίο κατά μήκος του σώματος, με τον θετικό πόλο στο κεφάλι και τον αρνητικό στην ουρά.

«Γνωρίζουμε από τα βασικά μαθήματα φυσικής ότι το πλησίασμα των δύο πόλων συγκεντρώνει το ηλεκτρικό πεδίο» αναφέρει στο Reuters ο Κένεθ Κατάνια του Πανεπιστημίου «Βάντερμπιλτ» στο Τενεσί, συγγραφέας της μελέτης στην έγκριτη επιθεώρηση Current Biology.

Κουλουριάζοντας το σώμα του γύρω από τη λεία, το χέλι φέρνει τους δύο πόλους πιο κοντά, με αποτέλεσμα να διπλασιάζεται η ένταση του ηλεκτρικού πεδίου και η τάση ανάμεσα στους δύο πόλους, έδειξαν τα πειράματα.

Με την τάση να φτάνει στιγμιαία τα 600 volt, η λεία παθαίνει ανεξέλεγκτους μυϊκούς σπασμούς, μέχρι που εξαντλείται και γίνεται βορά του ηλεκτρισμένου κυνηγού.

Μόλις την περασμένη εβδομάδα, ο Δρ Κατάνια παρουσίασε μια διαφορετική μελέτη στο Nature Communications, με την οποία επιβεβαίωνε ότι το ηλεκτροφόρο χέλι δεν χρησιμοποιεί τον ηλεκτρισμό μόνο για άμυνα και επίθεση: χάρη σε ένα διαφορετικό ηλεκτρικό όργανο, μπορεί να παρακολουθεί τις κινήσεις άλλων ψαριών από τις διαταραχές που δημιουργούν στο δικό του ηλεκτρικό πεδίο.

Εκατομμύρια χρόνια πριν από τον πρώτο γλόμπο του Τόμας Έντισον, η ζωή είχε μάθει πώς να αξιοποιεί τον ηλεκτρισμό.

Βαγγέλης Πρατικάκης

Newsroom ΔΟΛ

 

 

Εντυπωσιακή εικόνα... Μεξικό: H ξηρασία έφερε στην επιφάνεια Ναό του 16ου αιώνα

Εντυπωσιακή χωρίς αμφιβολία η εικόνα   (Φωτογραφία:  Associated Press )

 

 

Πόλη του Μεξικού

Ένα κομμάτι ιστορίας ήρθε και πάλι στην επιφάνεια στην επαρχία Τσιάπας του Μεξικού, όταν -λόγω ξηρασίας- έπεσαν δραματικά τα αποθέματα νερού σε ταμιευτήρα.

Οι κάτοικοι είδαν και πάλι έναν ναό που χτίστηκε στα μέσα του 16ου αιώνα από ισπανούς μοναχούς.

Η περιοχή φαίνεται ότι ερήμωσε μεταξύ 1773 και 1776, λόγω επιδημιών.

Το 1966 κατασκευάστηκε στην περιοχή φράγμα. Τότε τα νερά πλημμύρισαν και πάλι το σημείο με αποτέλεσμα ο Ναός να εξαφανιστεί για σχεδόν 40 χρόνια.

Ήρθε στην επιφάνεια το 2002, πάλι λόγω ξηρασίας. Μάλιστα, τότε η κατάσταση ήταν πιο δραματική, αφού οι κάτοικοι μπόρεσαν να περπατήσουν στον περίβολο.

Newsroom ΔΟΛ

Η ανεξερεύνητη Ανταρκτική με τα μάτια θαλάσσιων ελεφάντων

 
Φορώντας στο κεφάλι τους ειδικούς αισθητήρες και κολυμπώντας βαθιά κάτω από τους ανταρκτικούς πάγους, θαλάσσιοι ελέφαντες βοήθησαν τους επιστήμονες να καταλάβουν καλύτερα πώς σχηματίζονται τα ψυχρότερα και βαθύτερα νερά του ωκεανού, ενώ παρείχαν στοιχεία ζωτικής σημασίας για την κατανόηση του ρόλου που παίζει η ανταρκτική θάλασσα στο παγκόσμιο κλίμα.

Τόσο τα δεδομένα που παρείχαν οι αισθητήρες που φορούσαν οι θαλάσσιοι ελέφαντες, όσο και τα εξελιγμένα δορυφορικά δεδομένα, έπαιξαν σημαντικό ρόλο στη συλλογή πληροφοριών από το ακραίο περιβάλλον της Ανταρκτικής, όπου η δυνατότητα επιτόπιας παρατήρησης είναι πολύ σπάνια και τα πλοία δεν μπορούν να φτάσουν σε πολλά σημεία, τόνισαν οι ερευνητές του Ιδρύματος Ανταρκτικό Κλίμα & Οικοσύστημα CRC που εδρεύει στην Τασμανία.

Οι επιστήμονες γνώριζαν εδώ και αρκετό καιρό την ύπαρξη «νερού στον πυθμένα της Ανταρκτικής», ένα πυκνό και βαθύ στρώμα νερού κοντά στον πάτο του ωκεανού, το οποίο παίζει σημαντικό ρόλο στην κίνηση των ωκεανών του κόσμου. Συγκεκριμένα, είχαν γνώση τριών περιοχών όπου αυτού του είδους το νερό σχηματιζόταν, ενώ εδώ και δεκαετίες υποπτεύονταν ότι υπήρχε και μία τέταρτη περιοχή, η οποία όμως ήταν απρόσιτη. Μέχρι που ήρθαν οι θαλάσσιοι ελέφαντες.

«Οι θαλάσσιοι ελέφαντες κατάφεραν να φτάσουν σε μια περιοχή της ακτογραμμής όπου κανένα πλοίο δεν ήταν δυνατό ποτέ να φτάσει», δήλωσε ο Γκάι Γουίλιαμς του Ιδρύματος CRC. «Αυτή είναι μια ιδιαίτερη μορφή του νερού της Ανταρκτικής και αποτελεί ένα από τους «μηχανισμούς» που καθοδηγεί την κυκλοφορία των ωκεανών. Αυτό που καταφέραμε ήταν να κατανοήσουμε λίγο καλύτερα αυτόν τον περίπλοκο μηχανισμό».

“Γαλάζια λίμνη” σε κρατήρα ηφαιστείου!

Ο κρατήρας Kerio βρίσκεται στην περιοχή Grímsnes στη νότια Ισλανδία και είναι ένας από τους πιο φωτογενείς και πολυφωτογραφημένους ηφαιστειακούς κρατήρες στον κόσμο. Αποτελεί τακτική στάση για τους τουρίστες κατά μήκος της διαδρομής τους προς τα αξιοθέατα του “Χρυσού Κύκλου” και λαμβάνει πολλά κλικ από τους φωτογράφους.

Δείτε ολόκληρο το άρθρο

Μια παραλία κρυμμένη μέσα στο βουνό!

Μία από τις πιο εντυπωσιακές παραλίες στον κόσμο υπάρχει καλά κρυμμένη σε ένα απομακρυσμένο μέρος του πλανήτη, και πιο συγκεκριμένα στα περίφημα Marieta Islands που βρίσκονται στην ακτή Nayarit στο Μεξικό.

Στο εσωτερικό ενός βουνού, που δημιουργήθηκε από επαναλαμβανόμενες εκρήξεις ηφαιστείων από το 1900 και μετά, οι επισκέπτες βρίσκονται κυριολεκτικά μπροστά σε ένα φυσικό θαύμα που όμοιό του δεν υπάρχει αλλού.

Μια μικρή παραλία μέσα στο βουνό δημιουργεί ένα από τα πιο ασυνήθιστα φυσικά τοπία που υπάρχουν στον κόσμο, η πρόσβαση στην οποία γίνεται μόνο με σκάφος ή κολυμπώντας 15 περίπου μέτρα μέσα σε μια σπηλιά.

Τα Marieta Islands αποτελούν έναν μικρό ακατοίκητο παράδεισο, που το 1960 χαρακτηρίστηκε ως εθνικό πάρκο, μετά από την παγκόσμια κατακραυγή που ξέσπασε εξαιτίας των στρατιωτικών δοκιμών που πραγματοποιούσε εκεί το Μεξικό.

Με πρωτεργάτη τον Ζαν Ζακ Κουστό, που κατά καιρούς έκανε διάφορα ερευνητικά ταξίδια στο αρχιπέλαγος των νησιών, το πρόβλημα στα Marieta Islands έγινε διεθνώς γνωστό, αναγκάζοντας τους Μεξικανούς να υποχωρήσουν, σταματώντας κάθε στρατιωτική δραστηριότητα.

Πέρα από το κολύμπι, το ψαροντούφεκο και το καγιάκ, κάθε άλλη δραστηριότητα είναι απαγορευμένη στην περιοχή, που συγκεντρώνει μόνο λίγους τυχερούς επισκέπτες κάθε χρόνο, δίνοντάς τους την ευκαιρία να ζήσουν για λίγο στον παράδεισο!

Το πρώτο ερπετό με βιοφθορισμό: Η θαλάσσια χελώνα που λάμπει!

Ήταν γνωστό ότι στην θαλάσσια περιοχή των νησιών του Σολομώντα στον Ειρηνικό Ωκεανό υπάρχουν κοράλλια και καρχαρίες που διαθέτουν την ιδιότητα του βιοφθορισμού.

Ο θαλάσσιος βιολόγος Ντέιβιντ Γκρούμπερ πραγματοποίησε για λογαριασμό του National Geogrpahic μια κατάδυση σε αυτά τα νερά για να καταγράψει σε βίντεο αυτά τα εντυπωσιακά είδη. Αυτό που είδε μπροστά του όμως ξεπέρασε κατά πολύ τις προσδοκίες του: Την ώρα που ο Γκρούμπερ κατέγραφε εικόνες πέρασε από μπροστά του μια χελώνα που… φωσφόριζε!

Η πρώτη

Δεν είναι η απλά η πρώτη θαλάσσια χελώνα με ιδιότητες βιοφθορισμού αλλά το πρώτο ερπετό που εντοπίζεται να φωσφορίζει.

Η χελώνα ανήκει σε ένα είδος (Eretmochelys imbricata) που βρίσκεται υπό εξαφάνιση αφού τις τελευταίες δεκαετίες έχει χαθεί το 90% του πληθυσμού του παγκοσμίως.

Έτσι θα πρέπει να γίνει τώρα αγώνας για να εντοπιστούν όσο το δυνατόν περισσότερες χελώνες του είδους για να γίνει προσπάθεια διάσωσης τους.

Ο εντοπισμός τους είναι απαραίτητος για να μελετηθούν αφού οι επιστήμονες δεν γνωρίζουν τον μηχανισμό που παράγει τον φθορισμό στις χελώνες αλλά και το γιατί έκανε την εμφάνιση τους σε αυτές.

Σύμφωνα με ειδικούς, η χελώνα μπορεί να ανέπτυξε αυτή την ιδιότητα είτε για να προσελκύσει θηράματα, είτε για να προσελκύσει ταίρι είτε για κάποιου είδους επικοινωνία είτε ως αμυντικό όπλο απέναντι σε αντιπάλους της.

Ο βιοφθορισμός παράγεται όταν ένας οργανισμός απορροφά φως, το μετασχηματίζει και το εκπέμπει εκ νέου σε διαφορετικό χρώμα από το αρχικό. Ο βιοφθορισμός δεν πρέπει να συγχέεται με τη βιοφωταύγεια ή βιοφωτισμό που συναντάται σε άλγη και μέδουσες και άλλα είδη που είναι τα ίδια πηγές φωτός και το εκπέμπουν.

Newsroom ΔΟΛ

Σπιράλ θανάτου... Ο ιλιγγιώδης χορός δύο καταδικασμένων μελανών οπών

Προσομοίωση που δείχνει πώς ένα ζευγάρι μελανών οπών παράγει περιοδικά φωτεινά σήματα 

(Πηγή: Zoltan Haiman, Columbia University)

 

Νέα Υόρκη

Βαθιά μέσα στον αστερισμό της Παρθένου, δύο μαύρες τρύπες περιφέρονται η μία γύρω από την άλλη λίγο πριν συγκρουστούν σε μια ακραία βίαια έκρηξη, δείχνουν οι επαναλαμβανόμενες λάμψεις που φτάνουν μέχρι τη Γη.

Οι κοσμολόγοι πιστεύουν σήμερα ότι όλοι οι γαλαξίες κρύβουν στο κέντρο τους μαύρες τρύπες με μάζα εκατομμύρια ή δισεκατομμύρια φορές μεγαλύτερη από του Ήλιου. Η θεωρία προβλέπει επίσης την ύπαρξη δυαδικών συστημάτων, στα οποία δύο μαύρες τρύπες περιφέρονται γύρω από το κοινό κέντρο μάζας τους.

Ο εντοπισμός τέτοιων συστημάτων δεν είναι εύκολη υπόθεση. Από τα δεκάδες πιθανά δυαδικά συστήματα που έχουν ανιχνευθεί μέχρι σήμερα, οι μαύρες τρύπες της νέας μελέτης είναι μακράν οι πιο σφιχταγκαλιασμένες -η απόσταση που τους χωρίζει δεν είναι πολύ μεγαλύτερη από τη διάμετρο του Ηλιακού Συστήματος.

Το ζεύγος βρίσκεται στο κέντρο του γαλαξία PG 1302-102, σε απόσταση 3,5 δισεκατομμυρίων ετών φωτός. Παρά τη γιγάντια απόσταση, τα τηλεσκόπια Hubble και Galex της NASA μπόρεσαν να διακρίνουν περιοδικές λάμψεις που πρέπει να προέρχονται από τις μαύρες τρύπες.

Το μοντέλο που προτείνει η ερευνητική ομάδα στο Πανεπιστήμιο Κολούμπια της Νέας Υόρκης είναι ότι η μία από τις μαύρες τρύπες καταπίνει περισσότερο υλικό από ό,τι το ταίρι της. Η ίδια η μαύρη τρύπα εξ ορισμού δεν εκπέμπει φως, όμως το υλικό που την περιβάλλει ακτινοβολεί έντονα καθώς επιταχύνεται και θερμαίνεται στην πορεία του θανάτου.

Γιατί όμως εμφανίζεται αυτό το φως ως περιοδικές λάμψεις; Ο πρώτος λόγος είναι το φαινόμενο Ντόπλερ: όταν η μαύρη τρύπα απομακρύνεται από τη Γη καθώς περιφέρεται γύρω από τη δεύτερη, τα μήκη κύματος της ακτινοβολίας φαίνονται να μεγαλώνουν -περίπου όπως ο ήχος μιας σειρήνας αλλάζει συχνότητα όταν το ασθενοφόρο απομακρύνεται με ταχύτητα.

Ο δεύτερος λόγος είναι η ακραία ταχύτητα με την οποία κινούνται οι μελανές οπές η μία γύρω από την άλλη -περίπου το ένα δέκατο της ταχύτητας του φωτός. Στις ταχύτητες αυτές εμφανίζονται σχετικιστικά φαινόμενα που κάνουν το φως πιο λαμπρό.

Οι παρατηρήσεις στον γαλαξία συμφωνούν με τις προβλέψεις υπολογιστικών μοντέλων και πιθανότατα αντιστοιχούν σε ένα ζευγάρι μελανών οπών, αναφέρουν οι ερευνητές στο Nature.

Σε μερικές εκατοντάδες χιλιάδες ή μερικά εκατομμύρια χρόνια -μια στιγμή στην κλίμακα του κοσμικού χρόνου- οι μαύρες τρύπες τελικά θα ενωθούν σε μια έκρηξη που θα απελευθερώσει την ενέργεια 100 εκατομμυρίων σουπερνόβα.

Οι αστρονόμοι θα ήθελαν διακαώς να παρακολουθήσουν ζωντανά ένα τέτοιο φαινόμενο: η Γενική Σχετικότητα του Αϊνστάιν προβλέπει ότι οι συγκρούσεις ανάμεσα σε μαύρες τρύπες παράγουν βαρυτικά κύματα, ρυτιδώσεις στο χωροχρόνο που διαδίδονται με την ταχύτητα του φωτός.

Είναι μια από τις τελευταίες ανεπιβεβαίωτες προβλέψεις του Αϊνστάιν, και η ανακάλυψή τους πιθανότατα θα βραβευόταν με Νόμπελ.

Πηγή

WWF: Εξαφανίσαμε το 50% των θαλάσσιων ζώων μέσα σε 40 χρόνια

Η μισή περίπου θαλάσσια ζωή έχει εξαφανιστεί τις τελευταίες τέσσερις δεκαετίες, σύμφωνα με έρευνα που έδωσε σήμερα στη δημοσιότητα παγκοσμίως η περιβαλλοντική οργάνωση WWF.

Σύμφωνα με την ειδική έκδοση της έκθεσης «Ζωντανός Πλανήτης για την κατάσταση των θαλασσών», οι πληθυσμοί αλλά και η υγεία ψαριών, θηλαστικών, πτηνών, ερπετών και μοναδικών θαλάσσιων οικοσυστημάτων απειλούνται και υποβαθμίζονται με πιο έντονο ρυθμό από ποτέ.

Οι παγκόσμιοι ηγέτες καλούνται να αντιληφθούν τον κίνδυνο που ελλοχεύει για την παγκόσμια διατροφική ασφάλεια και κυρίως για τις αναπτυσσόμενες χώρες και να λάβουν τις απαραίτητες αποφάσεις, τόσο στο πλαίσιο των στόχων βιώσιμης ανάπτυξης του ΟΗΕ όσο και ενόψει της Παγκόσμιας Συνδιάσκεψης για την Κλιματική Αλλαγή στο Παρίσι.

Πιο συγκεκριμένα, η κατάσταση των θαλασσών μας επιδεινώνεται με ραγδαίους ρυθμούς, προκαλώντας σοβαρή ανησυχία για την παγκόσμια διατροφική ασφάλεια και για την επιβίωση εκατομμυρίων ανθρώπων που εξαρτώνται άμεσα από την «οικονομία» της θάλασσας.

Ο Διευθυντής της διεθνούς περιβαλλοντικής οργάνωσης WWF, Μάρκο Λαμπερτίνι, δίνει ξεκάθαρα την εικόνα: «Βρισκόμαστε σε έναν ανελέητο αγώνα δρόμου υπεραλίευσης, στον τερματισμό του οποίου μπορεί να βρούμε ανθρώπους να πεινάνε και να στερούνται των θαλάσσιων πόρων. Η υπεραλίευση, η καταστροφή των θαλάσσιων οικοσυστημάτων και η κλιματική αλλαγή έχουν επώδυνες επιπτώσεις και πλήττουν σοβαρά ολόκληρη την ανθρωπότητα, με τις κοινωνίες που εξαρτώνται άμεσα από τη θάλασσα να αντιμετωπίζουν τις πιο σκληρές συνέπειες. Η κατάρρευση του θαλάσσιων οικοσυστημάτων μπορεί να πυροδοτήσει και οικονομική κατάρρευση, υπονομεύοντας τις παγκόσμιες προσπάθειες για εξάλειψη της φτώχειας και του υποσιτισμού».

Τα επιστημονικά δεδομένα, δυστυχώς επιβεβαιώνουν του λόγου το αληθές. Σύμφωνα με την έρευνα, δημοφιλή ψάρια όπως ο τόνος, το σκουμπρί και η παλαμίδα έχουν μειωθεί κατά 74%, ενώ τα ¾ των κοραλλιογενών υφάλων παγκοσμίως απειλούνται, με την κλιματική αλλαγή να θέτει εν αμφιβόλω την ίδια τους την ύπαρξη μέχρι το 2050. Ειδικά, οι κοραλλιογενείς ύφαλοι έχουν μειωθεί κατά 34%, μεταξύ 1979 και 2010. Αν λάβει κανείς υπόψη ότι το 25% των ψαριών ζουν σε αυτά τα οικοσυστήματα, ενώ 850 εκατομμύρια άνθρωποι εξαρτώνται άμεσα από τις οικονομικές, κοινωνικές και πολιτισμικές τους υπηρεσίες, γίνεται αντιληπτό το μέγεθος του προβλήματος.

Κι όμως, ακόμη κι αν η κατάσταση δείχνει ζοφερή, μπορούμε ακόμη να την αντιστρέψουμε. «Τα αισιόδοξα νέα είναι ότι υπάρχουν οι λύσεις και πλέον ξέρουμε τι ακριβώς πρέπει να κάνουμε. Η θάλασσα είναι ένα ανεκτίμητο φυσικό κεφάλαιο και μπορεί να αναγεννιέται μόνη της, αν η ανθρωπότητα αντιμετωπίσει αποτελεσματικά τις υπερβολικές πιέσεις που της ασκεί», δήλωσε ο Μάρκο Λαμπερτίνι για να συμπληρώσει: «Η εξίσωση είναι απλή: αν ζήσουμε εντός βιώσιμων ορίων, η θάλασσα θα συνεχίσει να μας προσφέρει όσα έχουμε ανάγκη. Υπάρχει ακόμη το χρονικό περιθώριο για να προστατέψουμε τους ωκεανούς και να αντιστρέψουμε την κατάσταση».

Πράγματι, η χρονική συγκυρία είναι ιδιαίτερα κρίσιμη, καθώς μέσα στον Σεπτέμβριο οι κυβερνήσεις του κόσμου θα οριστικοποιήσουν τη συμφωνία τους επί της Ατζέντας 2030 για τη Βιώσιμη Ανάπτυξη. Η εξασφάλιση της υγείας των θαλασσών αποτελεί απαραίτητη προϋπόθεση για την επίτευξη των προτεραιοτήτων της ατζέντας που είναι η μείωση της φτώχειας και η ενίσχυση της διατροφικής ασφάλειας. Εκτός αυτού, η αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής και οι αποφάσεις που θα παρθούν στην Παγκόσμια Συνδιάσκεψη του ΟΗΕ για την Κλιματική Αλλαγή, αρχές Δεκεμβρίου στο Παρίσι, είναι κομβικής σημασίας για την υγεία των θαλασσών και επομένως όλων μας.

«Είναι αυτονόητο ότι η υγεία των θαλασσών αποτελεί προϋπόθεση επιβίωσης για την ανθρωπότητα. Η κατάσταση είναι ανησυχητική αλλά αναστρέψιμη. Ειδικά, σε μια χώρα όπως η Ελλάδα, δεν μπορούμε να μένουμε αμέτοχοι, καθώς πάντοτε ήμασταν και πάντα θα είμαστε άρρηκτα συνδεδεμένοι με τη θάλασσα για την ευημερία μας. Καινοτόμες θαλάσσιες προστατευόμενες περιοχές που θα υποστηρίζουν βιώσιμα μοντέλα ανάπτυξης για τις τοπικές κοινωνίες αλλά και υπεύθυνη αλιεία που θα εξασφαλίζει ψάρια για τις επόμενες γενιές, είναι απαραίτητα και εμείς δουλεύουμε ήδη προς αυτή την κατεύθυνση», δήλωσε ο Δημήτρης Καραβέλλας, διευθυντής του WWF Ελλάς.

Θαλάσσιες Προστατευόμενες Περιοχές

Ο διεθνής στόχος για την αποτελεσματική προστασία και διαχείριση τουλάχιστον του 30% των ακτών και θαλασσών μέχρι το 2030 είναι μια προτεραιότητα ως προς την οποία η χώρα μας βρίσκεται πολύ πίσω, καθώς σήμερα μόλις το 1,48% των θαλασσών μας καλύπτεται από θαλάσσιες προστατευόμενες περιοχές. Για αυτόν ακριβώς τον λόγο, το WWF Ελλάς, μαζί με μια σειρά από εταίρους και σε συνεργασία με τις κοινωνίες της Σύρου και της Άνδρου, φιλοδοξεί στη δημιουργία ενός πρωτοποριακού μοντέλου θαλάσσιας προστατευόμενης περιοχής, μέσα από το πρόγραμμα ΚΥΚΛΑΔΕΣ LIFE. Στόχος του προγράμματος είναι η προστασία του φυσικού περιβάλλοντος της Γυάρου που φιλοξενεί τον πιο σημαντικό πληθυσμό της απειλούμενης με εξαφάνιση Μεσογειακής φώκιας Monachus monachus στη Μεσόγειο και η στήριξη ενός βιώσιμου μοντέλου ανάπτυξης στην περιοχή.

Υπεύθυνη αλιεία

Απαραίτητη για την προστασία των θαλασσών είναι και η ανάπτυξη πρωτοπόρων μοντέλων συνεργασίας που να εξασφαλίζουν τη βιωσιμότητα τοπικών κοινοτήτων, οικοσυστημάτων και επιχειρήσεων. Αυτός ακριβώς είναι και ο πυρήνας της δράσης του WWF Ελλάς σε συνεργασία με την ΑΒ Βασιλόπουλος, το Ινστιτούτο Αλιευτικών Ερευνών και την εταιρεία εμπορίας ψαριών «Μανιός» που υλοποιείται από το 2013 στην Καβάλα και έχει ως στόχο τη βελτίωση βιωσιμότητας του τοπικού στόλου γρι γρι που αλιεύει γαύρο και σαρδέλα. Ήδη μέσα από ένα στρογγυλό τραπέζι όλων των εμπλεκομένων, έχουν γίνει βήματα προς λύσεις που θα εξασφαλίζουν τη  βιωσιμότητα του εισοδήματος των αλιέων γρι γρι της Καβάλας, την ανάκαμψη των ιχθυαποθεμάτων και την προστασία του θαλάσσιου οικοσυστήματος.

Πηγή

Πως σκοτώνουν κροκόδειλους για να τους κάνουν παπούτσια και τσάντες

Κατά τη διάρκεια μίας μυστικής έρευνας, η PETA, η γνωστή οργάνωση που μάχεται για τα δικαιώματα των ζώων, μαγνητοσκοπεί με κρυφή κάμερα τις συνθήκες κάτω από τις οποίες ζουν και πεθαίνουν οι κροκόδειλοι και οι αλιγάτορες που εκτρέφονται σε φάρμες με σκοπό να μετατραπούν σε κάποιου είδους πολυτελές αξεσουάρ.
Στο βίντεο που έδωσε φαίνονται με κάθε λεπτομέρεια συνθήκες διαβίωσης και βασανιστήρια που δεν τα χωράει ο νους.Η μυστική έρευνα έγινε σε φάρμες του Τέξας και της Ζιμπάουε και  στο βίντεο που έδωσε στη δημοσιότητα η PETA φαίνονται οι βρώμικοι λάκκοι μέσα στους οποίους μεγαλώνουν.
Σε αυτό τονίζεται ότι αν και κανονικά ένας κροκόδειλος μπορεί να ζήσει και περισσότερα χρόνια από τον άνθρωπο, στις φάρμες το προσδόκιμο ζωής είναι μόλις οι 36 μήνες.



Οι συνθήκες στις οποίες διαβιούν όμως, δεν έχουν καμία σχέση με την βαναυσότητα του θανάτου τους.
Στη Ζιμπάουε ο θάνατος είναι επώδυνος. Με μία σιδερένια βέργα ένας από τους εργάτες τρυπάει το κεφάλι του κροκόδειλου και στη συνέχεια την ωθεί ολόκληρη προς τη φόρα της σπονδυλικής στήλης του ζώου.
Αργότερα εισάγει μία άλλη βέργα στον  εγκέφαλο του ερπετού ώστε να τον καταστρέψει. Την περασμένη χρονιά 43.000 χιλιάδες ερπετά θανατώθηκαν κατά αυτόν τον τρόπο στη συγκεκριμένη φάρμα.

 

Η θανάτωση στο Τέξας είναι ακόμα πιο τρομακτική και προκαλεί αποστροφή. Αν και οι εργάτες χρησιμοποιούν ένα όπλο με το οποίο στοχεύουν απευθείας στον εγκέφαλο του ερπετού ώστε ο θάνατος να είναι άμεσος και ανώδυνος, όταν αυτό χαλάσει, προχωρούν στις πιο επώδυνες για το ζώο μεθόδους.
Μέθοδοι οι οποίες αποδεικνύονται πολλές φορές αναποτελεσματικές με τα ερπετά να σπαρταρούν για λεπτά ολόκληρα μέχρι να ξεψυχήσουν.
Όπως ισχυρίζεται η PETA, οι συγκεκριμένες φάρμες αποτελούν τους κύριους προμηθευτές της Hermès για την παραγωγή της τσάντας Birkin και άλλων αξεσουάρ.
Αξίζει να σημειωθεί ότι μετά την δημοσίευση του εν λόγω βίντεο, η ηθοποιός Jane Birkin από την οποία πήρε το όνομα η διάσημη τσάντα, ζήτησε τη μετονομασία της.
Από την πλευρά της η Hermès με ανακοίνωσή της τόνισε έχει ξεκινήσει έρευνα και ότι «κάθε παραβίαση των κανόνων θα πρέπει να διορθωθεί και να τιμωρηθεί».

Η δύναμη της φύσης...

Οι σεισμολόγοι λένε πως η δύναμη του σεισμού ήταν τόσο μεγάλη που άλλαξε εμφανώς η μορφολογία του εδάφους στη περιοχή του Έβερστ. Ακολουθούν videos με τις χιονοστιβάδες που δημιουργήθηκαν. Δυστυχώς αρκετοί από τους ορηβάτες στο καταυλισμό βάσης Α σκοτώθηκαν.

Εξαφανίζεται με ανησυχητικό ρυθμό η Νεκρά Θάλασσα αφήνοντας πίσω της χιλιάδες καταβόθρες

Η Νεκρά Θάλασσα εξαφανίζεται σε ανησυχητικό ρυθμό, αφήνοντας πίσω χιλιάδες καταβόθρες και κρατήρες κατά μήκος της ακτογραμμής της.
Η Νεκρά Θάλασσα – η οποία είναι στην πραγματικότητα μια λίμνη – είναι γνωστή για το σχεδόν 10 φορές πιο αλμυρό νερό της από τους ωκεανούς και επίσης για το γεγονός ότι βρίσκεται στο χαμηλότερο υψόμετρο.

Ωστόσο, κατά τις τελευταίες δεκαετίες,καταβόθρες ξεπροβάλλουν στις ακτογραμμές από το πουθενά.
Υπάρχουν περισσότερες από 3.000 καταβόθρες και κρατήρες στις όχθες της Νεκρής Θαλάσσης, αναφέρει το ABC News. Και μερικές από αυτές έχουν βάθος 40 μέτρα – όσο περίπου ένα κτίριο οκτώ ορόφων.
Ο Gidon Bromberg, Ισραηλινός σκηνοθέτης στο EcoPeace της Μέσης Ανατολής, δήλωσε στο ABC News ότι «αυτές οι καταβόθρες είναι το άμεσο αποτέλεσμα της κακής διαχείρισης των υδάτινων πόρων στην περιοχή.»



Η Νεκρά Θάλασσα χάνει πάνω από 2 δισεκατομμύρια γαλόνια νερού κάθε χρόνο εξαιτίας της εκτροπής των νερών από την κύρια πηγή που ανεφοδιάζει την λίμνη – τον Ιορδάνη ποταμό – που από το 1960, σύμφωνα με το Πανεπιστήμιο Ben-Gurion της Νεγκέβ.
Η εξόρυξη μετάλλων από τη Νεκρά Θάλασσα έχει επίσης συμβάλει στην μείωση της λίμνης.















Τα 2 δισεκατομμύρια γαλόνια νερού μεταφράζεται σε μείωση της στάθμης των υδάτων σε ένα μέτρο κάθε χρόνο (κατά μέσο όρο), ή συνολικά 30 μέτρα από το 1970, σύμφωνα με έρευνα που διεξήχθη από το Πανεπιστήμιο Duke.
«Με το επίπεδο της Νεκρής Θαλάσσης να πέφτει τόσο γρήγορα, αυτές οι καταβόθρες είναι αναπόφευκτες», δήλωσε ο Mark Wilson, καθηγητής γεωλογίας στο Κολέγιο του Γούστερ. Αν και αρκετοί ερευνητές έχουν διαφορετικές θεωρίες, δεν είναι πολλοί αυτοί που διαφωνούν, ότι αυτό είναι το φαινόμενο πίσω από την πτώση της στάθμης των υδάτων.
Ο David Ozsvath, καθηγητής Γεωλογίας στο Πανεπιστήμιο του Ουισκόνσιν, δήλωσε ότι κάτω από το αργιλώδες επιφανειακό έδαφος υπάρχουν σπηλαιώδεις αίθουσες που γεμίζουν με νερό.
Ωστόσο, καθώς αυτές οι υπόγειες θέσεις ξεραίνονται με την υποχώρηση της στάθμης των υδάτων, το επιφανειακό στρώμα μπορεί να καταρρεύσει δημιουργώντας χάσματα κατά μήκος των ακτών.
Ο Ozsvath είπε επίσης ότι οι καταβόθρες εμφανίζονται με την πάροδο ενός ορισμένου χρόνου, ενώ άλλες εμφανίζονται κατά την διάρκεια μιας μόνο νύχτας. Ένας σεισμός ή ακόμα και μια δυνατή βροχή μπορεί να δημιουργήσει επίσης μια καταβόθρα η κρατήρα.
Πρόσθεσε ότι ο αριθμός των αναπτυσσομένων κρατήρων θα μπορούσε να μειωθεί εκτρέποντας λιγότερο νερό από τον Ιορδάνη ποταμό και επιτρέποντας στη στάθμη των υδάτων να αυξηθεί.

Ξυπνούν σιγά σιγά οι αρκούδες από την χειμερία νάρκη

«Ξυπνούν» από τον μακρύ φετινό χειμέριο ύπνο τους οι αρκούδες στο καταφύγιο του Αρκτούρου στο Νυμφαίο της Φλώρινας. Το βιολογικό ρολόι των αρκούδων που ζουν στο Καταφύγιο του «Αρκτούρου» συγχρονίστηκε με την επίσημη έναρξη της Άνοιξης αφού οι περισσότερες άρχισαν να ξυπνούν από το χειμέριο ύπνο τους, που ήταν μακρύτερος φέτος λόγω του μεγάλου χειμώνα.

Ο Κυριάκος μόλις ξύπνησε από τον μακρύ φετινό χειμέριο ύπνο του.

Πηγή φωτό: Αρκτούρος

Μάλιστα από το ερχόμενο Σάββατο, 21 Μαρτίου, ημέρα κατά την οποία μπαίνουμε και επισήμως στην Άνοιξη, το Καταφύγιο της Καφέ Αρκούδας στο Νυμφαίο θα ανοίξει και πάλι τις πόρτες του για τους επισκέπτες. Οι πρώτες αρκούδες που ξύπνησαν ήταν τα δύο αδέρφια, ο Μανώλης με τον Κυριάκο, που είναι και οι νεαρότερες αρκούδες.

Τον περισσότερο χρόνο εκτός της φωλιάς της περνάει πλέον και η Μπάρμπαρα, ενώ και οι υπόλοιπες αρκούδες αρχίζουν σιγά σιγά να βγαίνουν από το χώρο που κοιμήθηκαν το χειμώνα. Η μοναδική αρκούδα που παραμένει στη φωλιά της είναι η Τασούλα.

Οι περισσότερες αρκούδες δείχνουν νωχελικές και η διάθεσή τους για φαγητό δεν έχει επανέλθει ακόμη, κάτι που είναι φυσιολογικό όταν ξυπνάνε από το χειμέριο ύπνο.

Πηγή φωτό: Αρκτούρος

Οι επισκέπτες μπορούν από αυτό το Σάββατο, 21 Μαρτίου, να επισκέπτονται το Καταφύγιο καθημερινά (εκτός Τετάρτης) και Σαββατοκύριακα 10.00-16.30 (Ώρες ξεναγήσεων: 10.00, 11.00, 12.00, 13.00, 14.00, 15.00, 16.00, 16.30). Ανοικτοί κάθε Σαββατοκύριακο και αργία θα είναι και οι άλλοι δύο χώροι του Περιβαλλοντικού Κέντρου, το Καταφύγιο του Λύκου στις Αγραπιδιές Φλώρινας (ώρες λειτουργίας 10.00-16.30) και το Κέντρο Ενημέρωσης για την Αρκούδα στη Νίκειο Σχολή στο Νυμφαίο.

Μογγολία: Η καθημερινή ζωή των ανθρώπων που ζουν μαζί με ταράνδους και τους εκτρέφουν (εικόνες)

Ο φωτογράφος Hamid Sardar-Afkhami αποθανάτισε μοναδικές στιγμές του νομαδικού λαού Dukha που εκτρέφει και βόσκει ταράνδους εδώ και πολλά χρόνια.
Οι Dukha ή Duhalar ή Tsaatan στα Μογγολικά είναι νομάδες κτηνοτρόφοι. Ασχολούνται με την εκτροφή των ταράνδων. Ζουν σε μικρές ομάδες σε κωνικές σκηνές, οι οποίες ονομάζονται alajy og και απλώνονται σε έκταση περίπου 6 εκατομμυρίων στρεμμάτων.
Αγωνίζονται να κρατήσουν τον παραδοσιακό τρόπο ζωής τους, ο οποίος είναι απόλυτα συνδεδεμένος με την εκτροφή των ταράνδων.
Οι τάρανδοι είναι αυτοί που τους παρέχουν ό,τι χρειάζονται για να επιβιώσουν στο σκληρό περιβάλλον που ζουν: κρέας, γάλα, δέρματα. Το γάλα, το τυρί και το γιαούρτι των ταράνδων αποτελούν τη βασική διατροφή τους. Μόνο λίγοι τάρανδοι θανατώνονται για το δέρμα και το κρέας τους. Όλα όσα τους παρέχουν οι τάρανδοι τα χρησιμοποιούν με φειδώ. Όταν σκοτώνουν ένα ζώο κανένα μέρος του-εκτός από τη χολή-δεν πάει χαμένο.
Μια σημαντική λειτουργία των ταράνδων είναι η χρήση τους ως μέσο μεταφοράς. Οι Dukha από μικροί μαθαίνουν να ιππεύουν τους ταράνδους, συχνά χωρίς σέλες.
Η σχέση των Dukha με τους ταράνδους τους είναι πολύ τρυφερή-αυτοί είναι οι παλαιότερα εξημερωμένοι τάρανδοι στον κόσμο.
Η ζωή για τη φυλή Dukha είναι απλή και σκληρή. Δεν υπάρχει ηλεκτρικό ρεύμα ή τρεχούμενο νερό, ενώ η θερμοκρασία μπορεί να μειωθεί σε 40 °C κάτω από το μηδέν, το χειμώνα. Ενώ αρχίζουν να ενσωματώνουν στοιχεία του σύγχρονου κόσμου, όπως μπαταρίες και κεραίες, στην καθημερινή ζωή τους, το κάνουν με το δικό τους ρυθμό.
Ενδιαφέρονται να καλυτερεύσουν τη ζωή τους, αλλά θέλουν να το κάνουν με τους δικούς τους όρους.   Σήμερα οι Dukha αποτελούν εθνική μειονότητα. Περίπου 400 άτομα ζουν στις βόρειες περιοχές της Μογγολίας. Από αυτούς μόνο οι μισοί ενδιαφέρονται να συνεχίσουν τον παραδοσιακό τρόπο ζωής τους.
Τα παιδιά πηγαίνουν σε σχολεία μακριά από τα σπίτια τους και διδάσκονται στην Μογγολική γλώσσα, όχι στην μητρική τους, η οποία απειλείται. Όλο και περισσότεροι νέοι άνθρωποι μετακινούνται στα αστικά κέντρα.
Περίπου 37 οικογένειες-180 άτομα-συνεχίζουν να ζουν νομαδικά και να εκτρέφουν κοπάδια ταράνδων ακριβώς όπως έκαναν οι πρόγονοί τους, εδώ και χιλιάδες χρόνια. Όσοι συνεχίζουν τον παραδοσιακό τρόπο ζωής είναι περήφανοι για την κληρονομιά τους-μια ζωή στην ύπαιθρο με τους ταράνδους τους.
«Χωρίς τους ταράνδους δεν είμαστε Dukha», λένε. Ο Sanjin είναι ένας σεβαστός γέροντας Dukha. Ο γιος του είναι, επίσης, ένας βοσκός ταράνδων. «Ο τάρανδος είναι η ζωή μας», λέει. «Ό,τι κάνουμε είναι συνδεδεμένο με αυτούς». «Είναι μια μεγάλη κληρονομιά από τους προγόνους μας», προσθέτει ο γιος του.

Πηγή

Δεν ξέρεις τι θα πει μόλυνση αν δεν έχεις πάει στην Κίνα. Φωτογραφίες που θα σε προβληματίσουν…

Υπάρχει και η πλευρά της Κίνας που δε βλέπουμε στην τηλεόραση. Σίγουρα η μόλυνση αποτελεί μεγάλο πρόβλημα για πολλές περιοχές του πλανήτη, όμως αυτό που θα δείτε παρακάτω, ξεπερνάει κάθε φαντασία! 

Πως θα σας φαινόταν αν έπρεπε να διασχίσετε ένα ποτάμι γεμάτο νεκρά ψάρια, καθώς γυρίζετε στο σπίτι σας; Το κολύμπι σε μια λίμνη γεμάτη πλαγκτόν; Εργάτης απομακρύνει νεκρά ψάρια σε μια λίμνη στη Wuhan

Ένα παιδί κολυμπάει σε νερό «πνιγμένο» στα φύκια (Qingdao Shandong)

Μια δημοσιογράφος παίρνει δείγμα μολυσμένου νερού (πλέον είναι κόκκινο) από το ποτάμι Jianhe

Ψαράδες προσπαθούν να ανοίξουν δρόμο με τη βάρκα τους ανάμεσα στα φύκια και το πλαγκόν (λίμνη Chaohu)

Η αιθαλομίχλη στο Πεκίνο έχει σπάσει κάθε ρεκόρ, καθώς τα μολυσματικά σωματίδια στον αέρα είναι 40 φορές πάνω από διεθνή πρότυπα υγείας



ΠΗΓΗ