Τι προκάλεσε τον «Αθόρυβο» σεισμό που ταρακούνησε όλο τον πλανήτη την 11η Νοέμβρη?

Ένας σεισμός που φαίνεται ότι ταρακούνησε όλο τον πλανήτη αλλά δεν τον κατάλαβε κανείς καταγράφηκε από το Γεωλογικό Ινστιτούτο των ΗΠΑ, στις 11 Νοεμβρίου.

 Το μυστηριώδες σεισμικό κύμα διέτρεξε όλο τον πλανήτη για περίπου 20 λεπτά, χωρίς να καταλάβει κανείς το παραμικρό. Το φαινόμενο ξεκίνησε περίπου 24 χιλιόμετρα από το Μαγιότ, ένα γαλλικό νησί που βρίσκεται κοντά στη Μαδαγασκάρη, στη νοτιοανατολική ακτή της Αφρικής. 

Τα κύματα πέρασαν από την Αφρική και καταγράφηκαν από τους αισθητήρες στη Ζάμπια, την Κένυα και την Αιθιοπία και συνέχισαν στη Χιλή, τη Νέα Ζηλανδία, τον Καναδά, φτάνοντας μέχρι τη Χαβάη, σχεδόν 18.000 χιλιόμετρα μακριά. Μόνο ένα άτομο παρατήρησε το περίεργο αυτό σήμα που εμφανίστηκε στη ιστοσελίδα πραγματικού χρόνου του Γεωλογικού Ινστιτούτου των ΗΠΑ. Ένας χρήστης παρατήρησε τα περίεργα ζιγκ-ζαγκ και δημοσίευσε τις εικόνες στο twitter. Το θέμα πήρε γρήγορα διαστάσεις, με ερευνητές σε όλο τον κόσμο να προσπαθούν να ανακαλύψουν την πηγή των κυμάτων.

"Δεν νομίζω ότι έχει δει κάτι παρόμοιο. Αυτό όμως δεν σημαίνει ότι η αιτία του φαινομένου είναι εξωτική" είπε στο National Geographic ο Γκόραν Έκστρομ, σεισμολόγος στο πανεπιστήμιο Κολούμπια, ο οποίος ειδικεύεται σε ασυνήθιστους σεισμούς. Πολλά χαρακτηριστικά των κυμάτων, ωστόσο, είναι αξιοσημείωτα, όπως ο απροσδόκητα μονότονος, χαμηλής συχνότητας ήχος κατά την παγκόσμια εξάπλωσή του. 

Οι συνηθισμένοι σεισμοί είναι βραχύβιοι, προκαλούν ένα ξαφνικό ταρακούνημα, το οποίο υποχωρεί σε μερικά δευτερόλεπτα και ακολουθούνται από μετασεισμούς, που μπορεί να διαρκέσουν περισσότερο. Σε αυτές τις τυπικές σεισμικές δονήσεις, παράγονται τρεις τύποι κυμάτων. Ένας σεισμός συνήθως ενεργοποιεί πρώτα τα ταχείας μετάδοσης κύματα Ρ και στη συνέχεια τα σχετικά υψηλής συχνότητας κύματα S. Έπονται τα επιφανειακά κύματα μεγάλης διάρκειας, τα οποία ταξιδεύουν σε όλο τον κόσμο πολλές φορές μετά από έναν μεγάλο σεισμό.

 Ενώ αυτός ο τύπος μοιάζει περισσότερο με το μυστηριώδες κύμα του Μαγιότ, δεν καταγράφηκε σεισμός που θα μπορούσε να προκαλέσει ένα τόσο μονότονο και χαμηλής συχνότητας σήμα. Το συγκεκριμένο κύμα χρειάστηκε περίπου 17 δευτερόλεπτα για να επαναληφθεί, εντελώς διαφορετικό από τα "θορυβώδη" κύματα που εκπέμπονται από τους συνηθισμένους σεισμούς. Οι περισσότερες θεωρίες επικεντρώνονται σε ένα σμήνος σεισμών που καταγράφεται στο Μαγιότ από τον περασμένο Μάιο, με εκατοντάδες δονήσεις να έχουν σημειωθεί σε μια περιοχή περίπου 50 χιλιόμετρα μακριά, ανατολικά της πηγής του παράξενου κύματος.

 Δεν έχουν καταγραφεί όμως σεισμοί πρόσφατα και η συχνότητα της σεισμικής δραστηριότητας έχει υποχωρήσει τους τελευταίους μήνες, προκαλώντας ακόμα μεγαλύτερη σύγχυση στην επιστημονική κοινότητα. Η θεωρία που εξετάζεται τις τελευταίες μέρες είναι η ύπαρξη ενός σώματος μάγματος, όγκου περίπου 1,6 κυβικών χιλιομέτρων, το οποίο κινείται κάτω από το Μαγιότ και μπορεί να έχει προκαλέσει μια υποθαλάσσια κατάρρευση θαλάμου μάγματος. Πολλοί εκτιμούν ότι αυτό που είναι γνωστό ως "αργός σεισμός", ο οποίος είναι πιο ήσυχος από τον συνηθισμένο και μπορεί να διαρκέσει λεπτά, ώρες ή και μέρες, είναι πίσω από το μυστηριώδες φαινόμενο του Μαγιότ.

πηγές:

https://omadaorfeas.blogspot.com/2018/12/ti-prokalese-ton-seismo-pou-tarakounhse-ton-planhth-11-noemvrh.htmlhttps://omadaorfeas.blogspot.com/2018/12/ti-prokalese-ton-seismo-pou-tarakounhse-ton-planhth-11-noemvrh.html

https://www.express.co.uk/news/world/1051952/Indian-Ocean-mystery-seismic-waves-world-November-11-earthquake

https://www.nationalgeographic.com/science/2018/11/strange-earthquake-waves-rippled-around-world-earth-geology/

https://www.pronews.gr/perivallon/fysi/731419_seismos-fantasma-poy-den-katalave-kaneis-koyniotan-o-planitis-gia-20-foto

Η συμπεριφορά των ζώων πριν από σεισμούς

Η παρατήρηση της συμπεριφοράς των ζώων ως ένδειξη για πιθανή σεισμική δραστηριότητα υφίσταται από την αρχαιότητα:

«Πρώτοι οι Ρωμαίοι ανέφεραν ότι τα θαλασσοπούλια σταματούν να πετούν πριν από έναν σεισμό, ενώ πολλές ιστορικές μαρτυρίες αναφέρουν ότι, πριν γίνει κάποιος μεγάλος σεισμός, τα φίδια και τα διάφορα άλλα ερπετά εγκαταλείπουν τις φωλιές τους και πολλά νυχτόβια ζώα εμφανίζονται την ημέρα.

Οι Ινδιάνοι αναφέρουν ότι οι κροκόδειλοι βγάζουν παράξενες κραυγές λίγο πριν γίνει ένας σεισμός, ενώ παρόμοια συμπεριφορά παρατηρείται και στα κατοικίδια ζώα. Για παράδειγμα, λέγεται ότι, αν τα άλογα αρνούνται να μπουν στο στάβλο και τα σκυλιά γαυγίζουν μονότονα, τότε υπάρχει μεγάλη πιθανότητα να γίνει σεισμός».

Επίσης, έχει λεχθεί πως “μετά τον μεγάλο σεισμό της Haicheng του 1975 αναφέρθηκαν συνολικά χιλιάδες  περιπτώσεις παράξενης συμπεριφοράς των ζώων. Για παράδειγμα, οι γάτες και τα σκυλιά μετέφεραν τα νεογνά τους έξω από τα σπίτια, τα ποντίκια και τα φίδια εγκατέλειπαν τις φωλιές τους και τα γουρούνια ξεφώνιζαν παράξενα.”

Μάλιστα, η παρατήρηση της συμπεριφοράς των ζώων δεν έχει μείνει μόνο σε φιλολογικό επίπεδο. Αρκεί να σημειωθεί πως “το πρώτο επιστημονικό ίδρυμα για την μελέτη της αλλαγής της συμπεριφοράς των ζώων λίγο πριν από ένα σεισμό ιδρύθηκε στην Κίνα το 1968 και από τότε ένας μεγάλος αριθμός από παρόμοια κέντρα παρακολούθησης έχουν εγκατασταθεί σε όλη την Κίνα.

Πολλά από τα κέντρα αυτά είναι εγκατεστημένα κοντά σε ζωολογικούς κήπους για να μπορούν οι επιστήμονες να μελετούν και τη συμπεριφορά των αγρίων ζώων. Σαν κύριο πειραματόζωο οι Κινέζοι χρησιμοποίησαν το περιστέρι, το οποίο έχει εξαιρετικά ανεπτυγμένο νευρικό σύστημα”.

Εν τω μεταξύ, δόθηκε συνέχεια στην συγκεκριμένη μέθοδο, καθώς “το παράδειγμα της Κίνας ακολούθησε και η Αμερική, όπου τον Σεπτέμβριο του 1976 συγκλήθηκε ειδικό συνέδριο αλλαγής της συμπεριφοράς των ζώων σε σχέση με επερχόμενο σεισμό και τοποθετήθηκαν κατά μήκος του μεγάλου ρήγματος του Αγίου Ανδρέου κλουβιά με ποντίκια, των οποίων μελετάται συνεχώς η συμπεριφορά”, ενώ “παρόμοιες παρατηρήσεις συμπεριφοράς έχουν αναφερθεί και για τα ψάρια”. 

Ανάμεσα στους σεισμούς, τους οποίους είχαμε καταφέρει να προγνώσουμε μέσω της παρατήρησης της συμπεριφοράς των ζώων, ήταν αυτός της Ιταλίας τον Μάιο του 1976 και αυτός της Καλαμάτας τον Σεπτέμβριο του 1986. Στην Ιταλία, ο σεισμός ήταν της τάξης των 6,7 R, και αυτό που παρατηρήθηκε ήταν πως δύο με τρεις ώρες πριν τον σεισμό οι γάτες εγκατέλειψαν τα σπίτια, ενώ οι ποντικοί βγήκαν έξω από τις φωλιές τους. Στην περίπτωση της Ελλάδας, μία ημέρα πριν παρατηρήθηκε πως τα σκυλιά γαύγιζαν έντονα και ανήσυχα.

Χαρακτηριστικός είναι ο ακόλουθος πίνακας, ο οποίος απεικονίζει την κλίμακα ευαισθησίας των ζώων με παραμέτρους την απόσταση από το σεισμογόνο ρήγμα και τον χρόνο αντίδρασης.

(Αποσπάσματα από το βιβλίο του ερευνητή σεισμολογίας κ. Άκη Τσελέντη "Σύγχρονη Σεισμολογία", εκδόσεις Παπασωτηρίου)

Εδώ μπορείτε να δείτε ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα της συμπεριφοράς των ζώων πριν από τους σεισμούς.

Τσουνάμι 5 μέτρων θα μπορούσε να πλήξει την Κρήτη σε περίπτωση σεισμού 7 Ρίχτερ

Ένας ισχυρός σεισμός περίπου επτά βαθμών στα ανοιχτά των ακτών θα προκαλούσε ένα μεγάλο τσουνάμι, που θα μπορούσε να πλημμυρίσει τις παράκτιες περιοχές της νότιας και νοτιοδυτικής Κρήτης σε ύψος έως πέντε μέτρων πάνω από το επίπεδο της θάλασσας. Σε μια τέτοια περίπτωση, συνολικά γύρω στα 3,5 τετραγωνικά χιλιόμετρα ξηράς κατά μήκος των ακτών της Κρήτης πιθανώς θα βρίσκονταν κάτω από το νερό.
Παρόμοιος κίνδυνος, αν και μικρότερος, θα υπήρχε για τις ακτές της ανατολικής και νοτιοανατολικής Σικελίας, αλλά και της Λιβύης. Σε αυτές τις εκτιμήσεις-προειδοποιήσεις κατέληξε μια νέα ελληνο-ιταλική επιστημονική έρευνα, με επικεφαλής τον μεταδιδακτορικό ερευνητή πολιτικό μηχανικό Αχιλλέα Σαμαρά του Πανεπιστημίου της Μπολόνια, η οποία δημοσιεύθηκε στο περιοδικό ωκεανογραφίας "Ocean Science" της Ευρωπαϊκής Ένωσης Γεωεπιστημών (EGU). Στην μελέτη συμμετείχε και ο καθηγητής Θεοφάνης Καραμπάς του Τμήματος Πολιτικών Μηχανικών του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης.
Οι ερευνητές δημιούργησαν ένα υπολογιστικό μοντέλο για να προσομοιώσουν τις πιθανές επιπτώσεις από ένα μετασεισμικό τσουνάμι. Όπως δήλωσε ο Σαμαράς, στην ιστορία έχουν καταγραφεί πολύ σημαντικοί σεισμοί και αντίστοιχα τσουνάμι. Για παράδειγμα, το 365 μ.Χ. διαδοχικοί σεισμοί (ο μεγαλύτερος της τάξης των 8 έως 8,5 βαθμών) έπληξαν την Κρήτη.
Το τσουνάμι που ακολούθησε, κατέστρεψε μια σειρά από πόλεις στην Ελλάδα, την Ιταλία και την Αίγυπτο, σκοτώνοντας περίπου 5.000 ανθρώπους μόνο στην Αλεξάνδρεια. Πιο πρόσφατα, το 1908, μετά από σεισμό περίπου επτά βαθμών στη Μεσσήνη (Μεσίνα) της Σικελίας, δημιουργήθηκε τσουνάμι που σκότωσε χιλιάδες άτομα, καθώς κατά τόπους τα κύματα ξεπέρασαν σε ύψος τα δέκα μέτρα.
Οι ερευνητές επεσήμαναν ότι τα τσουνάμι στη Μεσόγειο μπορεί να μην είναι τόσο συχνά όσο στον Ειρηνικό και στον Ινδικό Ωκεανό. Αυτό όμως δεν σημαίνει ότι δεν συμβαίνουν κατά καιρούς μετά από σεισμούς, οι οποίοι προκαλούνται λόγω της συνεχούς σύγκρουσης της αφρικανικής τεκτονικής πλάκας με την ευρωπαϊκή, καθώς η πρώτη αργά καταβυθίζεται κάτω από τη δεύτερη.
Περίπου το 10% όλων των τσουνάμι της Γης λαμβάνουν χώρα στη Μεσόγειο Θάλασσα. Κατά μέσο όρο, συμβαίνει ένα μεγάλο τσουνάμι ανά αιώνα. Με δεδομένο ότι περίπου 130 εκατομμύρια άνθρωποι ζουν στις παράκτιες περιοχές της Μεσογείου, ο κίνδυνος είναι μεγάλος. Επιπλέον, σύμφωνα με τους επιστήμονες, αντίθετα με τους ανοιχτούς ωκεανούς, στη Μεσόγειο τα κύματα ενός τσουνάμι δεν χρειάζεται να ταξιδέψουν παρά πολύ μικρές αποστάσεις, προτού πλήξουν τις συνήθως πυκνοκατοικημένες ακτές, γεγονός που αφήνει μικρά χρονικά περιθώρια για ένα προειδοποιητικό σήμα.
Οι ερευνητές υπογραμμίζουν την ανάγκη να μελετηθούν καλύτερα τα πιθανά σενάρια από ένα μελλοντικό τσουνάμι στην Ανατολική Μεσόγειο, ιδίως στη νοτιοδυτική Κρήτη, έτσι ώστε οι αρμόδιες κρατικές και τοπικές Αρχές να έχουν προετοιμάσει καλύτερα την άμυνά τους για ένα τέτοιο ενδεχόμενο.
Υπενθυμίζεται ότι το καταστροφικό τσουνάμι του 2004 στη νοτιοανατολική Ασία με τα χιλιάδες θύματα ήταν αυτό που επανέφερε στο διεθνές προσκήνιο τον σχετικό κίνδυνο. Έκτοτε καταβάλλεται αυξημένη προσπάθεια από την επιστημονική κοινότητα να αναπτύξει καλύτερα εργαλεία πρόβλεψης ενός μελλοντικού τσουνάμι είτε μετά σεισμό, είτε μετά από υποθαλάσσια κατολίσθηση, είτε μετά από έκρηξη ηφαιστείου. Παρόλα αυτά υπάρχουν ακόμη αρκετά κενά στην επιστημονική γνώση του θέματος, ιδίως όσον αφορά τη συμπεριφορά των κυμάτων, καθώς αυτά πλησιάζουν τις ακτές.
Πηγή

Η δύναμη της φύσης...

Οι σεισμολόγοι λένε πως η δύναμη του σεισμού ήταν τόσο μεγάλη που άλλαξε εμφανώς η μορφολογία του εδάφους στη περιοχή του Έβερστ. Ακολουθούν videos με τις χιονοστιβάδες που δημιουργήθηκαν. Δυστυχώς αρκετοί από τους ορηβάτες στο καταυλισμό βάσης Α σκοτώθηκαν.