Σταμάτης Κριμιζής: Ο Ελληνας που άνοιξε τον δρόμο για τον... Άρη!

"Υπάρχουν χιλιάδες αστεροειδείς, το να υπάρξει το όνομα ενός Έλληνα σε έναν, δεν είναι τόσο σπουδαίο", σχολίασε o Σταμάτης Κριμιζής την ξεχωριστή διάκριση που έλαβε από την Παγκόσμια Αστρονομική Ένωση να δοθεί το όνομά του σε έναν αστεροειδή, ως αναγνώριση για την τεράστια προσφορά του, εδώ και πολλές δεκαετίες, στην εξερεύνηση όλων των πλανητών του ηλιακού συστήματος.

Σε συνέντευξη που παραχώρησε στο Mega, ο καθηγητής Αστροφυσικής και μέλος της Ακαδημίας Αθηνών, που θεωρείται ο πρωτεργάτης των αποστολών στον Άρη, αναφέρεται στα πρόσφατες ανακοινώσεις της NASA για τον "κόκκινο" πλανήτη, όπου βρέθηκε να ρέει αλμυρό νερό. Ο ίδιος, άλλωστε, πήρε μέρος στη σπουδαία αυτή ανακάλυψη, κατασκευάζοντας στο εργαστήριό του ένα όργανο με το οποίο μπόρεσε να εξακριβωθεί τι είδους ορυκτά και άλατα υπάρχουν πάνω στον πλανήτη.

"Στην επιφάνεια του Άρη, παρά το γεγονός ότι η θερμοκρασία είναι συνήθως κάτω από το μηδέν, μπορεί να ρεύσει νερό ένεκα του γεγονότος ότι είναι ανακατεμένο με αυτά τα άλατα και ξέρουμε τώρα ότι υπάρχει νερό στο υπέδαφος οπωσδήποτε, το οποίο εμφανίζεται πότε πότε στην επιφάνεια και τρέχει μέχρι να εξατμιστεί" δηλώνει ο διακεκριμένος Έλληνας επιστήμονας στο Μega.

O Σταμάτης Κριμιζής όπως μεταδίδει το Mega, ξεκίνησε να ασχολείται με τη διαστημική επιστήμη όταν γνώρισε τον Τζέιμς Βαν Άλεν, τον κορυφαίο επιστήμονα που έμεινε στην ιστορία καθώς ανακάλυψε τις ζώνες ακτινοβολίας γύρω από τη Γη, οι οποίες μάλιστα πήραν και το όνομά του. Λέει για τη γνωριμία αυτή:

"Ήμουν μεταπτυχιακός φοιτητής και με κάλεσε μια μέρα και μου είπε 'να κατασκευάσεις έναν αισθητήρα, ο οποίος να μπορεί να ξεχωρίζει πρωτόνια από ηλεκτρόνια'. Κι εγώ βέβαια λέω 'μα δεν ξέρω πώς να το κάνω'. Μου λέει 'θα μάθεις'. Αυτός ήταν ο τρόπος διδασκαλίας του, σε έριχνε στη θάλασσα να δει αν μπορείς να κολυμπήσεις".

Το πείραμα του Κριμιζή πέτυχε και άρχισε να λειτουργεί ένα μήνα πριν γίνει η πρώτη εκτόξευση από την Αμερική προς τον Άρη, το Νοέμβριο του 1964. Από τότε μέχρι σήμερα, λέει ο καθηγητής, έχουν επιτευχθεί πολλά στη διαστημική επιστήμη.

"Πρώτη φορά που περάσαμε από τον Άρη -σημειώνει- ήμασταν νομίζω 9.000 χλμ. μακριά, τώρα έχουμε διαστημόπλοια τα οποία κυκλοφορούν στην επιφάνεια του Άρη, κάνουν γεωτρήσεις μετράνε τις λεπτομέρειες από τους βράχους (...). Κατά κάποιο τρόπο ξέρουμε περισσότερα από τη χαρτογράφηση του Άρη, απ' ό,τι ξέρουμε για τη Γη".

Επόμενη χρονιά ορόσημο για τον κορυφαίο Έλληνα επιστήμονα είναι η αποστολή στον Άρη το 2020, οπότε διαστημόπλoιο με εξελιγμένα όργανα αναμένεται για πρώτη φορά να σκάψει στο υπέδαφος του "κόκκινου" πλανήτη με στόχο να... αποκαλυφθούν τα μυστικά του.

«Μιλούν» τα θύματα της οργής του Βεζούβιου Ζωή και θάνατος στην αρχαία Πομπηία: Οι κάτοικοι αποκαλύπτουν τα μυστικά τους

Ενας από τους κατοίκους της Πομπηίας που πριν 1.935 χρόνια μετατράπηκε σε άγαλμα από λάβα και γύψο μπαίνει στον αξονικό τομογράφο για να μελετηθεί ο συνολικός τρόπος ζωής και θανάτου του 

Νάπολη, Ιταλία

Μετά την παραμονή τους μέσα στην τέφρα για 1.935 χρόνια, οι νεκροί της αρχαίας ρωμαϊκής πόλης Πομπηίας αποκαλύπτουν τα μυστικά τους, σε μια σειρά από αξονικές και μαγνητικές φωτογραφίες, που τράβηξαν οι αρχαιολόγοι και οι συντηρητές των ευρημάτων.

Οι ιταλοί αρχαιολόγοι πέρασαν τον τελευταίο ενάμιση χρόνο μέσα στο εργαστήριο, σκανάροντας και μελετώντας συνολικά 86 μουμιοποιημένους κατοίκους.

Πριν από λίγες ημέρες ολοκληρώθηκε το έργο τους και οι επιστήμονες έδωσαν στα ιταλικά ΜΜΕ λεπτομέρειες καθώς και φωτογραφίες των ευρημάτων τους, οι οποίες είναι συγκλονιστικές.

Με αυτά τα νέα στοιχεία, οι αρχαιολόγοι ελπίζουν να αποκτήσουν γνώση γύρω από τη γενικότερη κατάσταση της υγείας, τις διατροφικές συνήθειες αλλά και τον συνολικό τρόπο ζωής (αλλά και του θανάτου) των πολιτών της αρχαίας Πομπηίας.

Ανάμεσα στα θύματα της οργής του Βεζούβιου που αναλύθηκε από τον αξονικό τομογράφο συγκαταλέγεται ένα μικρό αγοράκι, ηλικίας περίπου τεσσάρων ετών.

Βρέθηκε πετρωμένο δίπλα σε δύο επίσης μουμιοποιημένα πτώματα, ένα ανδρικό και ένα γυναικείο -πιθανώς οι γονείς του.

Τα ρούχα του παιδιού είναι σχεδόν ευδιάκριτα μέσα από τον γύψο, ενώ τα χείλη του είναι σφιγμένα, αποτέλεσμα του σοκ που προφανώς βίωσε εκείνες τις στιγμές.



Άλλες αξονικές τομογραφίες απεικονίζουν τα κρανία των θυμάτων, μέχρι και τα δόντια στην πάνω και κάτω σιαγόνα κάποιων εξ αυτών.

Η ομάδα επιστημόνων επικεντρώθηκε στη στοματική υγιεινή και χάρη στη χρήση του τομογράφου κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι οι κάτοικοι της Πομπηίας ακολουθούσαν μια (μαντέψτε) σωστή διατροφή.

Όπως αναφέρει η ιταλική εφημερίδα Corriere della Sera, τα πολύ καλά διατηρημένα δόντια των κατοίκων της ρωμαϊκής πόλης οφείλονται στη σωστή διατροφή τους, που περιλάμβανε ελάχιστη ζάχαρη και πολλά τρόφιμα πλούσια σε φυτικές ίνες.

Ίσως το μόνο ελάττωμα που εντοπίστηκε είναι τα σημάδια έντονης τριβής, καθώς με τα δόντια τους έκοβαν ή έσπαγαν αντικείμενα και τρόφιμα.

Επίσης διαπίστωσαν πως κάποιοι είχαν προβλήματα στα δόντια τους εξαιτίας της υπερβολικής ποσότητας φθορίου στο νερό της ευρύτερης περιοχής.



Τα αποτελέσματα των ερευνών απέδειξαν επίσης πως πολλοί κάτοικοι της Πομπηίας έφεραν θλαστικά τραύματα στο κεφάλι, αποτέλεσμα των ερειπίων που έπεφταν πάνω τους από τον τεράστιο σεισμό που επακολούθησε της έκρηξης.

«Σε πιάνει μια συγκίνηση μόνο και μόνο πιάνοντας και μεταφέροντας αυτά τα γύψινα απομεινάρια. Παρόλο που μιλάμε για κάτι που συνέβη πριν περίπου 2.000 χρόνια, δεν παύει να είναι το παιδί κάποιου ή μια νεαρή μητέρα», τονίζει η Στεφανία Τζούντιτσε, συντηρήτρια αρχαιοτήτων του Αρχαιολογικού Μουσείου της Νάπολι.

Τα ευρήματα της μελέτης θα χρησιμοποιηθούν για την επικείμενη έκθεση με τίτλο Pompeii and Europe (Πομπηία και Ευρώπη) που θα διοργανωθεί στον αρχαιολογικό χώρο της Πομπηίας.

Το χρονικό της καταστροφής

Το πρωινό της 24ης Αυγούστου του 79 μ.Χ. άρχισε να εκρήγνυται το ηφαίστειο του Βεζούβιου που βρίσκεται κοντά στη Πομπηία και τη διπλανή πόλη Χερκουλένιουμ.

Η Πομπηία, με πληθυσμό περίπου 20.000 κατοίκους, ήταν η πρώτη που σκεπάστηκε από ένα τεράστιο κύμα από στάχτη -ηφαιστειακή τέφρα που έφτανε σε ύψος ενός μέτρου.

Ύστερα από το σύννεφο της στάχτης, κατέκλυσε την πόλη μία καταιγίδα από λάβα και ελαφρόπετρα, που την σκέπασαν σε ύψος τουλάχιστον τριών μέτρων.

Οι ηφαιστειολόγοι έχουν υπολογίσει πως η λάβα που κατέβαινε από τον Βεζούβιο, κινήθηκε με ταχύτητα 160 χλμ/ωρα, καταβροχθίζοντας την Πομπηία. Όσοι κάτοικοι βρέθηκαν στο δρόμο της κάηκαν σε θερμοκρασία κοντά στους 250 βαθμούς Κελσίου.

Τέλος, μετά από περίπου 19 ώρες, ήρθε να σκεπάσει την πόλη ένα νέο στρώμα από στάχτη και πέτρες, αφανίζοντας ολόκληρη την πόλη, αλλά και το διπλανό Χερκουλένιουμ.

Η βροχή που ακολούθησε αναμίχτηκε με την στάχτη δημιουργώντας ένα είδος τσιμέντου που κάλυψε όλη την πόλη.

Δυο συγγραφείς εκείνης της εποχής που ήταν αυτόπτες μάρτυρες της έκρηξης, κατέγραψαν τα γεγονότα.

Ο Γάιος Πλίνιος ο Πρεσβύτερος ήταν ο ένας που -όπως γράφει- ως διοικητής ρωμαϊκής γαλέρας, μετά την έκρηξη του ηφαιστείου προσπάθησε με πλοία να πλησιάσει στην παραλιακή πόλη για να ερευνήσει το γεγονός, όμως τα πλοία δεν κατάφεραν να αγκυροβολήσουν καθώς δέχονταν «επίθεση από φλεγόμενους βράχους που εκτοξεύονταν από το βουνό». Πέθανε στις 25 Αυγούστου από τις δηλητηριώδεις αναθυμιάσεις. Ο δεύτερος συγγραφέας είναι ο, τότε 17χρονος, Πλίνιος ο Νεώτερος, ανιψιός του Πρεσβύτερου που αντίκρισε την έκρηξη του ηφαιστείου από μια γειτονική πόλη.

Είναι αδύνατο να υπολογιστεί ο ακριβής αριθμός των νεκρών, με τους επιστήμονες να τους υπολογίζουν κάπου μεταξύ 10-25.000.

Η Ουνέσκο έχει ανακηρύξει την αρχαία πόλη ως Μνημείο Παγκόσμιας Πολιτιστικής Κληρονομιάς που επισκέπτονται σε ετήσια βάση πάνω από 2,5 εκατομμύρια άνθρωποι.

24 Αυγούστου ή 24 Οκτωβρίου;

Τέλος, να πούμε πως τα τελευταία χρόνια υπάρχει μια διχογνωμία ανάμεσα στους αρχαιολόγους ως το πότε ακριβώς έγινε η καταστροφή της Πομπηίας. Η επικρατέστερη ημερομηνία είναι μεν η 24η Αυγούστου, αλλά μερικοί υποστηρίζουν πως το πιο σωστό είναι η έκρηξη να συνέβη στις 24 Οκτωβρίου.

Μάλιστα, εδράζουν αυτήν τους την πεποίθηση στο ότι τα φρούτα που βρέθηκαν μέσα στα καταστήματα της πόλης δεν ήταν καλοκαιρινά, αλλά φθινοπωρινά, ενώ και τα δοχεία με κρασί είχαν κλειστεί και σφραγιστεί, που παραδοσιακά στην αρχαία Ρώμη αυτό γινόταν τον μήνα Οκτώβριο.

Επίσης, κάποια από τα ενδύματα των κατοίκων που έχει φέρει στο φως η έρευνα δεν είναι λεπτά, αλλά πιο χοντρά, που σημαίνει πως μάλλον είχε «μπει» το πρώτο κρύο.

Πριν μερικά χρόνια κυκλοφόρησε στο Διαδίκτυο ένα εκπληκτικό βίντεο όπου, με τη βοήθεια μιας τρισδιάστατης αναπαράστασης, οι αρχαιολόγοι από το πανεπιστήμιο της Μελβούρνης έφεραν στο φως τι ακριβώς συνέβη κατά τις τελευταίες ώρες της Πομπηίας.

Μπορείτε να το δείτε εδώ:


Κωνσταντίνος Τσάβαλος

Newsroom ΔΟΛ

Το πρώτο ερπετό με βιοφθορισμό: Η θαλάσσια χελώνα που λάμπει!

Ήταν γνωστό ότι στην θαλάσσια περιοχή των νησιών του Σολομώντα στον Ειρηνικό Ωκεανό υπάρχουν κοράλλια και καρχαρίες που διαθέτουν την ιδιότητα του βιοφθορισμού.

Ο θαλάσσιος βιολόγος Ντέιβιντ Γκρούμπερ πραγματοποίησε για λογαριασμό του National Geogrpahic μια κατάδυση σε αυτά τα νερά για να καταγράψει σε βίντεο αυτά τα εντυπωσιακά είδη. Αυτό που είδε μπροστά του όμως ξεπέρασε κατά πολύ τις προσδοκίες του: Την ώρα που ο Γκρούμπερ κατέγραφε εικόνες πέρασε από μπροστά του μια χελώνα που… φωσφόριζε!

Η πρώτη

Δεν είναι η απλά η πρώτη θαλάσσια χελώνα με ιδιότητες βιοφθορισμού αλλά το πρώτο ερπετό που εντοπίζεται να φωσφορίζει.

Η χελώνα ανήκει σε ένα είδος (Eretmochelys imbricata) που βρίσκεται υπό εξαφάνιση αφού τις τελευταίες δεκαετίες έχει χαθεί το 90% του πληθυσμού του παγκοσμίως.

Έτσι θα πρέπει να γίνει τώρα αγώνας για να εντοπιστούν όσο το δυνατόν περισσότερες χελώνες του είδους για να γίνει προσπάθεια διάσωσης τους.

Ο εντοπισμός τους είναι απαραίτητος για να μελετηθούν αφού οι επιστήμονες δεν γνωρίζουν τον μηχανισμό που παράγει τον φθορισμό στις χελώνες αλλά και το γιατί έκανε την εμφάνιση τους σε αυτές.

Σύμφωνα με ειδικούς, η χελώνα μπορεί να ανέπτυξε αυτή την ιδιότητα είτε για να προσελκύσει θηράματα, είτε για να προσελκύσει ταίρι είτε για κάποιου είδους επικοινωνία είτε ως αμυντικό όπλο απέναντι σε αντιπάλους της.

Ο βιοφθορισμός παράγεται όταν ένας οργανισμός απορροφά φως, το μετασχηματίζει και το εκπέμπει εκ νέου σε διαφορετικό χρώμα από το αρχικό. Ο βιοφθορισμός δεν πρέπει να συγχέεται με τη βιοφωταύγεια ή βιοφωτισμό που συναντάται σε άλγη και μέδουσες και άλλα είδη που είναι τα ίδια πηγές φωτός και το εκπέμπουν.

Newsroom ΔΟΛ

Η NASA πανηγυρίζει: Υγρό νερό σχηματίζει ρυάκια στον Άρη

Σκουρόχρωμμες γραμμές μήκους 100 μέτρων διακρίνονται σε πλαγιές του κρατήρα Χέιλ (ψευδοχρωματική εικόνα)   (Φωτογραφία:  NASA/JPL ) 

 

Ουάσινγκτον

Σε μια πολυαναμενόμενη συνέντευξη Τύπου το απόγευμα της Δευτέρας, η NASA παρουσίασε τις ισχυρότερες μέχρι σήμερα ενδείξεις για την εποχική ροή υγρού νερού στον Άρη -μια ανακάλυψη που αναπτερώνει τις ελπίδες για ανακάλυψη μικροβιακής ζωής.

Μακρόστενοι σκούροι σχηματισμοί που διακρίνονται το καλοκαίρι σε αρειανές πλαγιές σχηματίζονται όντως από τη ροή αλμυρού νερού, αναφέρουν ερευνητές της NASA στην επιθεώρηση Nature Geoscience.

Επικεφαλής της μελέτης, η οποία θα παρουσιαστεί και στο Ευρωπαϊκό Συνέδριο Πλανητικής Επιστήμης, είναι ο υποψήφιος διδάκτορας Λουχέντρα Όγια.

Η ομάδα του είχε δημοσιεύσει ανάλογες ενδείξεις στο κορυφαίο περιοδικό Science το 2011.

Αυλάκια πλάτους από ένα έως δέκα μέτρα σε μια κεκλιμένη περιοχή της αρειανής κοιλάδας «Ελλάδα» (NASA/JPL-Caltech/Univ. of Arizona)

Μέχρι σήμερα, νερό είχε ανακαλυφθεί στον Άρη μόνο υπό μορφή πάγου στο υπέδαφος και στους πόλους.

Σύμπτωση ή όχι, η NASA επιβεβαιώνει την ανακάλυψη λίγες μέρες πριν την πρεμιέρα της ταινίας Η Διάσωση (The Martian), με θέμα την περιπέτεια ενός αστροναύτη που καλείται να επιβιώσει μόνος στον Άρη.

Ταπείνωση του σημείου τήξης

Πώς γίνεται όμως να υπάρχει υγρό νερό στον κόκκινο πλανήτη, δεδομένου ότι η ατμόσφαιρα είναι τόσο αραιή και η θερμοκρασία βρίσκεται συνήθως δεκάδες βαθμούς κάτω από το μηδέν;

Σε αυτές τις συνθήκες, το νερό είτε μετατρέπεται ακαριαία σε πάγο είτε εξαχνώνεται -μετατρέπεται απευθείας από υγρό σε αέριο.


Τρισδιάστατη απεικόνιση δίχνει μακρόστενους σκούρους σχηματισμούς στον κρατήρα Χέιλ. Πρόκειται πιθανότατα για ρυάκια σε μήκος ποδοσφαιρικού γηπέδου.

Η απάντηση βρίσκεται στις πλούσιες αποθέσεις αλάτων που διέκρινε ο MRO, ένας δορυφόρος της NASA που λειτουργεί σε τροχιά γύρω από τον Άρη από το 2006.

Τα άλατα, εξηγούν οι ερευνητές, μειώνουν το σημείο τήξης του νερού έως και κατά 80 βαθμούς Κελσίου, επιτρέποντάς του να παραμένει στην υγρή φάση. Κάτι ανάλογο συμβαίνει στη Γη, όταν το πασπάλισμα αλατιού στους δρόμους επιταχύνει το λιώσιμο του χιονιού.

Οι ίδιες χαρακτηριστικές γραμμές διακρίνονται κάθετα στην πλαγιά του κρατήρα Γκάριν (NASA/JPL/University of Arizona)

Το φασματόμετρο του MRO ανίχνευσε ένυδρα υπερχλωριώδη άλατα -άλατα που προσελκύουν γύρω τους μόρια νερού- μόνο στη διάρκεια του αρειανού καλοκαιριού, όταν η θερμοκρασία ανεβαίνει μέχρι τους -23 βαθμούς Κελσίου.

«Βρήκαμε ένυδρα άλατα μόνο όταν οι εποχικοί σχηματισμοί έφταναν στο μέγιστο, κάτι που υποδηλώνει ότι η πηγή της ενυδάτωσης είναι είτε οι ίδιες οι σκούρες λωρίδες, είτε η διαδικασία που οδηγεί το σχηματισμό τους» εξήγησε ο Όγια από τα κεντρικά γραφεία της NASA στην Ουάσινγκτον.

Παραμένει βέβαια ασαφές από πού πηγάζει αυτό το εξαιρετικά αλμυρό νερό -τα άλατα είναι υγροσκοπικά και δεν αποκλείεται να «τραβούν» την υγρασία από βάθος δεκάδων μέτρων στο υπέδαφος. Εναλλακτικά, το νερό μπορεί να σχηματίζεται από τη συμπύκνωση υδρατμών στην ατμόσφαιρα.


Ρυάκια ζωής

Οι νέες «ισχυρές ενδείξεις» για εποχικά ρυάκια νερού έχουν σημασία για τις μελλοντικές επανδρωμένες αποστολές, οι οποίες θα μπορούσαν να αξιοποιήσουν τους υδάτινους πόρους του πλανήτη για ύδρευση και παραγωγή καύσιμου υδρογόνου.

Ταυτόχρονα, τα ευρήματα αναπτερώνουν τις ελπίδες για ανακάλυψη μικροβιακής ζωής -κάτι που, όπως επισήμαναν οι ερευνητές, θα πρέπει να διερευνηθεί με μελλοντικές αποστολές.

Σήμερα, ολόκληρος ο Άρης είναι μια παγωμένη, άνυδρη έρημος, εκτεθειμένη στην φονική ηλιακή και κοσμική ακτινοβολία.

Ωστόσο οι τελευταίες ρομποτικές αποστολές της NASA έχουν επιβεβαιώσει ότι, πριν από περίπου  τρία δισεκατομμύρια χρόνια, ο Άρης διέθετε λίμνες και ωκεανούς.

 

Ανακοινώνει η NASA μεγάλη επιστημονική ανακάλυψη για τον Άρη;

 

 

Σε αναταραχή βρίσκεται η παγκόσμια επιστημονική κοινότητα εν όψει της ανακοίνωσης "μεγάλης επιστημονικής ανακάλυψης" , η οποία αφορά τον Αρη, στην οποία θα προχωρήσει εντός της ημέρας η NASA.

Μεταξύ των συμμετεχόντων στην προγραμματισμένη για το απόγευμα (ώρα Ελλάδος) συνέντευξη Τύπου στην Ουάσινγκτον περιλαμβάνονται δύο επιστήμονες που υπογράφουν μελέτη που προέρχεται από την επεξεργασία φωτογραφιών που έχουν ληφθεί από τροχιά και στην οποία ισχυρίζονται ότι παρουσιάζεται νερό σε υγρή μορφή στην επιφάνεια του Αρη. Το γεγονός αυτό έχει οδηγήσει διεθνή μέσα ενημέρωσης να πιθανολογούν ότι η σημαντική ανακοίνωση της NASA θα αφορά την ύπαρξη νερού σε υγρή μορφή στον "κόκκινο πλανήτη". Πρόκειται για τους Λουζέντρα Οζχα, του Georgia Institute of Technology της Atlanta και Αλφρεντ ΜακΓιούεν του University of Arizona.

Οι επιστήμονες γνωρίζουν εδώ και καιρό την ύπαρξη νερού σε μορφή πάγου στους πόλους του Αρη, αλλά μέχρι στιγμής δεν έχουν διαπιστώσει την ύπαρξη νερού σε υγρή μορφή. Μία τέτοια ανακάλυψη θα είχε δραματικές συνέπειες τόσο για την πιθανότητα ανακάλυψης ζωής, όσο και για τις μελλοντικές αποστολές, περιλαμβανόμενου του στόχου της NASA για την πραγματοποίηση επανδρωμένων αποστολών στον Αρη στη δεκαετία του 2030.

Πηγή

Μοιραστείτε μαζί με τους αστροναύτες το θέαμα της γης από τον ISS (Δείτε live)

 

Broadcast live streaming video on Ustream

Σπάνιο αστρονομικό φαινόμενο: Εικόνες από το «ματωμένο» φεγγάρι σε όλο τον κόσμο (Κατάλληλες και για desktop)

 

 Κόκκινο βάφτηκε το φεγγάρι τα ξημερώματα της Δευτέρας, καθώς η ολική έκλειψη Σελήνης συνέπεσε με την υπερπανσέληνο. Η έκλειψη ήταν ορατή από το μεγαλύτερο μέρος της Ευρώπης, την Αφρική, την Αμερική και τη δυτική Ασία. Στην Ελλάδα το φαινόμενο κορυφώθηκε περίπου στις έξι παρά δέκα το πρωί. Πρόκειται για ένα σπάνιο αστρονομικό φαινόμενο, που για τελευταία φορά είχε συμβεί το 1982 και δεν θα επαναληφθεί πριν το 2033.

Παρά την ολική έκλειψη, το φεγγάρι δεν έγινε τελείως σκοτεινό, αλλά πήρε μια κοκκινωπή απόχρωση, η οποία οφείλεται σε ηλιακό φως που φτάνει στο φεγγάρι αφού ανακλαστεί από τη Γη.

Η έκλειψη της 28ης Σεπτεμβρίου ήταν η τέταρτη και τελευταία ολική σεληνιακή έκλειψη της τελευταίας διετίας. Οι προηγούμενες ολικές εκλείψεις έλαβαν χώρα στις 15 Απριλίου 2014, στις 8 Οκτωβρίου 2014 και στις 4 Απριλίου 2015.

Ο πιο ατρόμητος φωτογράφος στον κόσμο!

O 54χρονος G Brad Lewis, γνωστός και ως ο “άνθρωπος ηφαίστειο”, αφήνει τη λάβα να φτάνει σχεδόν μέχρι τα πόδια του, κινδυνεύοντας κάθε φορά να χάσει ακόμη και τη ζωή του από τις εκρήξεις αλλά και από τις δηλητηριώδεις αναθυμιάσεις. Ο λόγος; Μια καλή λήψη εικόνας την ώρα που το ηφαίστειο εκρήγνυται!

“Φωτογραφίζω το ηφαίστειο Kilauea στη Χαβάη, το πιο ενεργό στη γη, πάνω από 20 χρόνια. Η λάβα προσγειώνεται κυριολεκτικά στα πόδια μου και όλα τριγύρω είναι τόσο καυτά, αλλά οι εικόνες τόσο… δροσερές”, λέει με νόημα για το παράτολμο αυτό επαναλαμβανόμενο εγχείρημά του και συνεχίζει:

“Το ηφαίστειο την ώρα της έκρηξης είναι… πανέμορφο. Έχει τόσο μεγάλη δύναμη που σε συνεπαίρνει και αυτό που βιώνεις κάθε φορά είναι φοβερή εμπειρία. Όταν δεις τη λάβα να ρέει, ποτέ δεν είσαι πια ο ίδιος”!

Ο Brad ζει και εργάζεται στη Χαβάη και δεν είναι λίγες οι φορές που έχει βάλει τον εαυτό του σε μεγάλο κίνδυνο προκειμένου να συλλάβει τη φύση στην πιο θεαματική της στιγμή. “Αν κάτι πάει στραβά θα καταλήξω στο θάνατο…

…Προς το παρόν έχω λιώσει μόνο μερικές σόλες παπουτσιών και ένα τρίποδο! Φοράω πάντα κράνος και γάντια και έχω μαζί μου έναν αναπνευστήρα για μια δύσκολη στιγμή. Τα υπόλοιπα είναι λίγο και θέμα τύχης”, συμπληρώνει.

Μόλις πρόσφατα, μάλιστα, συνειδητοποίησε πόσο κοντά πηγαίνει στο ηφαίστειο, βλέποντας τις τελευταίες λήψεις που πήρε από το Kilauea. Κι αν σας φαίνεται απλό, το μόνο που έχετε να σκεφτείτε είναι πώς αισθάνεστε εσείς όταν πηγαίνετε κοντά στο αναμμένο τζάκι, για παράδειγμα. Μόνο που εδώ μιλάμε για… ηφαίστειο!

Πηγή

Δ. Νανόπουλος: «Ζούμε σε δέκα διαστάσεις, αλλά δεν το αντιλαμβανόμαστε»

Δεν υπάρχει μόνο ένα, αλλά πάρα πολλά σύμπαντα –συγκεκριμένα δέκα εις την πεντακοσιοστή και δεν αποκλείεται στο μέλλον να δημιουργούμε σύμπαντα στο εργαστήριο, ενώ δεν αντιλαμβανόμαστε ότι πιθανότατα ζούμε σε δέκα διαστάσεις. Αυτές είναι μερικές νέες επιστημονικές ιδέες που ανέπτυξε πρόσφατα με την ερευνητική του ομάδα ο Δημήτρης Νανόπουλος, διακεκριμένος καθηγητής Φυσικής του πανεπιστημίου του Τέξας A&M και τακτικό μέλος της Ακαδημίας Αθηνών, που μίλησε χθες στη Στέγη Γραμμάτων και Τεχνών σχετικά με το πείραμα του CERN και την πειραματική διερεύνηση της ύπαρξης του Πολυσύμπαντος (multiverse).

Ειδικότερα, όπως αναφέρει ρεπορτάζ του Αθηναϊκού Πρακτορείου Ειδήσεων, ο κ. Νανόπουλος εκτιμά, με βάση μαθηματικές εξισώσεις, ότι είναι δυνατό να υπάρχουν δέκα εις την πεντακοσιοστή σύμπαντα, σύμφωνα με τη θεωρία της Υπερσυμμετρίας (SUSY) και των Υπερχορδών, η οποία προβλέπει ότι, εκτός από τις γνωστές τέσσερις «μεγάλες» διαστάσεις -τρεις του χώρου (μήκος, πλάτος, ύψος) και ο χρόνος- υπάρχουν ακόμα έξι ή επτά, που βρίσκονται «διπλωμένες» σε τρομερά μικρό χώρο, ανεβάζοντας σε 10 ή 11 τον συνολικό αριθμό των διαστάσεων. «Ζούμε σε δέκα διαστάσεις, αλλά δεν το αντιλαμβανόμαστε», είπε χαρακτηριστικά.

Η θεωρία του πολυσύμπαντος ή των πολλών παράλληλων συμπάντων έχει διάφορες εκδοχές, μια από τις οποίες προωθεί σθεναρά ο κ. Νανόπουλος, ο οποίος τόνισε όμως ότι μια τέτοια θεωρία έχει νόημα μόνο αν καταστεί δυνατό να αποδειχτεί πειραματικά και σε αυτό μπορεί να βοηθήσει ο Μεγάλος Επιταχυντής Αδρονίων του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Πυρηνικών Ερευνών (CERN).

Όπως υποστηρίζει ο Έλληνας φυσικός, κάθε επιμέρους σύμπαν (μεταξύ αυτών το δικό μας) μέσα σε αυτό το πολυσύμπαν μπορεί να έχει τους δικούς του ξεχωριστούς φυσικούς νόμους, που ισχύουν μόνο σε αυτό, ενώ στα άλλα σύμπαντα οι νόμοι που τα διέπουν, μπορεί να είναι αφάνταστα διαφορετικοί ή και σχετικά παρόμοιοι, έχουν όμως οπωσδήποτε ως κοινό παρονομαστή τη βαρύτητα. Το ένα σύμπαν «γεννάει» το άλλο, μέσα σε μια αέναη διαδικασία παραγωγής συμπάντων, η οποία, όπως είπε, καταργεί την έννοια της αρχής και του τέλους του χρόνου.

Τα άλλα σύμπαντα, τα οποία χαρακτήρισε φυσαλίδες της πραγματικότητας» που απαρτίζουν το πολυσύμπαν, είναι δυνατό να βρίσκονται πολύ κοντά μεταξύ τους αλλά δεν μπορούν να επικοινωνήσουν. Δεν απέκλεισε όμως ότι είναι πιθανώς δυνατό να γίνει μετάβαση από το ένα σύμπαν στο άλλο. Όλα τα σύμπαντα με τους ιδιαίτερους νόμους τους προκύπτουν κατά βάση από μόνα τους, σαν μια «τοπική μετάλλαξη» του χώρου σε ένα προϋπάρχον σύμπαν. Ο κ. Νανόπουλος δεν απέκλεισε μάλιστα ως σενάρια επιστημονικής φαντασίας τολμηρές υποθέσεις ότι κάποια σύμπαντα θα μπορούσαν π.χ. να αποτελούν δημιούργημα ενός «χάκερ» σε κάποιο άλλο σύμπαν. Επεσήμανε ότι, αν τελικά αποδειχτεί η θεωρία του πολυσύμπαντος, τότε «θα καταλαβαίνουμε τον μηχανισμό παραγωγής συμπάντων», οπότε, όσο κι αν ακούγεται εξωφρενικό, «είναι πιθανό στο μέλλον να δημιουργηθεί ένα σύμπαν στο εργαστήριο».

Ακόμα, ανέφερε ότι δεν αποκλείεται το σύμπαν που ζούμε τώρα, να δημιουργηθεί ξανά ακριβώς το ίδιο στο μέλλον, ενώ το τωρινό σύμπαν μας θα μπορούσε να είναι το νιοστό από το παρελθόν, να έχει δηλαδή ήδη προϋπάρξει πολλές φορές. Ωστόσο, κατέστησε σαφές ότι είναι νωρίς ακόμα για να επιβεβαιωθούν τέτοιες υποθέσεις, πρόσθεσε όμως ότι τελικά αποτελούν λογικές συνέπειες της ευρύτερης θεωρίας του πολυσύμπαντος, που θα έπρεπε κανείς να ακολουθήσει και να διερευνήσει.

Σύμφωνα με τον ίδιο, το σύμπαν που βλέπουμε (της ορατής ύλης) και το οποίο έχει ηλικία 13,7 δισεκατομμυρίων ετών, δεν είναι παρά το 4%, καθώς το υπόλοιπο είναι αόρατο, αποτελούμενο κατά 23% από «σκοτεινή ύλη» και 73% από «σκοτεινή ενέργεια». Υπολογίζεται ότι μόνο στο δικό μας σύμπαν υπάρχουν περίπου 100 δισεκατομμύρια γαλαξίες και κάθε ένας από αυτούς έχει περίπου 100 δισεκατομμύρια ήλιους, γύρω από τους οποίους περιφέρεται ένας τεράστιος αριθμός πλανητών. Ο κ. Νανόπουλος είπε ακόμα ότι ο ήλιος κάποτε θα «σβήσει», όμως το σύμπαν μας, που συνεχώς διαστέλλεται, είναι «ανοιχτό», συνεπώς ποτέ δεν θα «πεθάνει», ενώ είναι πιθανό να κάνει «μετάβαση» σε ένα άλλο σύμπαν-φυσαλίδα.

Επιτιθέμενος στους υπέρμαχους της «ανθρωπικής Αρχής» (που λένε ότι το σύμπαν είναι "κομμένο και ραμμένο" στα μέτρα των ανθρώπων), αντέτεινε ότι «δεν του καίγεται καρφάκι του σύμπαντος για εμάς», ενώ χαρακτήρισε τη θεωρία του πολυσύμπαντος «το τελευταίο καρφί στο φέρετρο της τελεολογίας». Απαντώντας σε σχετική ερώτηση, διευκρίνισε ότι δεν έχει χάσει το νόημα της η αναζήτηση μιας «ενοποιημένης θεωρίας του παντός» στην Φυσική, όμως δεν θα αφορά παρά μια λύση μοναδική για το δικό μας σύμπαν και τίποτε περισσότερο.

Απαντώντας σχετικά με τις φιλοσοφικές προεκτάσεις της θεωρίας του πολυσύμπαντος, είπε ότι παραπέμπει σε «ένα νέο Διαφωτισμό» που ανοίγει νέους δρόμους για την ανθρωπότητα, ενώ αρνήθηκε ότι υπάρχουν φραγμοί και όρια στις δυνατότητες του ανθρώπινου νου να συλλάβει την πραγματικότητα του σύμπαντος, εκτός από τα αναπόφευκτα ποσοτικά όρια στη συσσώρευση γνώσης στο μυαλό του ανθρώπου. Όμως γι' αυτό, όπως είπε, υπάρχουν οι ηλεκτρονικοί υπολογιστές ως συμπαραστάτες μας, ενώ στο μέλλον η σχέση τους με τους ανθρώπους θα μπορούσε να γίνει ακόμα πιο στενή. Αρνήθηκε επίσης ότι συσσωρεύοντας ολοένα περισσότερες γνώσεις, οι άνθρωποι χάνουν τη σοφία τους. Παράλληλα, συμφώνησε με τις εκτιμήσεις άλλων επιστημόνων ότι η Γη αργά ή γρήγορα «δύσκολα θα αντέξει» στα προβλήματά της, γι' αυτό είναι ανάγκη να προετοιμαστεί η μετοίκηση της ανθρωπότητας σε άλλους πλανήτες.

Όσον αφορά στον CERN, δήλωσε ότι πλέον «δουλεύει ρολόι», αν και οι φυσικοί που αναλύουν τις συγκρούσεις των σωματιδίων, είναι αναγκασμένοι «να ψάχνουν ψύλλους στα άχυρα». Πάντως, σε προηγούμενη ομιλία του στην Αθήνα, είχε δηλώσει ότι αν τελικά τα πειράματα του CERN δεν φέρουν τα αναμενόμενα αποτελέσματα, αποτυγχάνοντας να βρουν νέα σωματίδια και να επιβεβαιώσουν πειραματικά την υπερσυμμετρία, τότε «αυτό θα αποτελέσει ένα πολύ μεγάλο πρόβλημα για τη Φυσική, θα προκαλέσει μια μεγάλη κρίση», καθώς θα σημαίνει, όπως είχε πει χαρακτηριστικά, ότι «πήραμε λάθος δρόμο».

Τέλος, αναφερόμενος σε πρόσφατο δημοσίευμα του περιοδικού «Nature», που θεωρεί πιθανή την κατάρρευση της θεωρίας της υπερσυμμετρίας, επειδή τα μέχρι τώρα αποτελέσματα των πειραμάτων του CERN δεν την επιβεβαιώνουν, ο έλληνας φυσικός χαρακτήρισε υπερβολική και πρόωρη μια τέτοια εκτίμηση.

Επιστήμονες προειδοποιούν για τον σχηματισμό νέου τεράστιου κρατήρα στη Σιβηρία: «Μπορεί να εκραγεί ανά πάσα στιγμή» (Photos)

 

Επιστήμονες στη Σιβηρία προειδοποιούν για τον σχηματισμό ενός νέου τεράστιου κρατήρα στο έδαφος, πολύ μεγαλύτερου από τους κρατήρες που έχουν ήδη παρατηρηθεί. Οι ερευνητές πιστεύουν ότι η τρύπα στο έδαφος θα προκληθεί από έκρηξη στο μόνιμο στρώμα πάγου, ωστόσο κρατούν μυστική την τοποθεσία της.
Ο ανώτερος ερευνητής του Ινστιτούτου Πετρελαίου, Γεωλογίας και Γεωφυσικής στην πόλη Νοβοσιμπίρσκ, Βλαντιμίρ Ολεντσένκο,  επεσήμανε ότι ο νέος κρατήρας που θα δημιουργηθεί θα είναι μεγαλύτερος από τον τεράστιο κρατήρα που σχηματίστηκε το 2014.

«Κρατάμε μυστικές τις συντεταγμένες της τοποθεσίας έτσι ώστε να μην προσελκύσει επιστήμονες και οιονεί επιστήμονες, καθώς μπορεί να εκραγεί ανά πάσα στιγμή» επεσήμανε ο Ολεντσένκο.
Ο τεράστιος κρατήρας που ανακαλύφθηκε το 2014 βρισκόταν κοντά στο πεδίο φυσικού αερίου της Gazprom στο βόρειο τμήμα της χερσονήσου Γιαμάλ στη Ρωσία. Η τρύπα βάθους 10 μέτρων γεμίζει σταδιακά με νερό και μετατρέπεται σε λίμνη.

Οι ειδικοί πιστεύουν ότι οι υπόγειες εκρήξεις που προκαλούνται από την απελευθέρωση ένυδρων αερίων είναι η αιτία δημιουργίας των κρατήρων.

 Πηγή

Ο Αϊνστάιν περιμένει επιβεβαίωση... Νέα ώθηση στην αναζήτηση βαρυτικών κυμάτων

Καθένας από τους ανιχνευτές αποτελείται από δύο κάθετες σήραγγες. Τα βαρυτικά κύματα θα προκαλούσαν ανεπαίσθητες μεταβολές στο μήκος τους, το οποίο φτάνει τα 4 χλμ (Πηγή: LIGO)  

 

 

Ουάσινγκτον

Σε νέα επίπεδα ακρίβειας και ευαισθησίας θα λειτουργεί από αυτήν την εβδομάδα το αμερικανικό LIGO, το μεγαλύτερο πείραμα για την ανίχνευση των λεγόμενων βαρυτικών κυμάτων, ρυτιδώσεων στο χωροχρόνο που προβλέφθηκαν από τον Αϊνστάιν αλλά παραμένουν άφαντες μέχρι σήμερα.

Η ολοκλήρωση της αναβάθμισης των δύο ανιχνευτών LIGO -ένας στην πολιτεία της Ουάσινγκτον και ένας ακόμα στη Λουιζιάνα- αναπτερώνει τώρα τις ελπίδες των φυσικών για την ανίχνευση του θεωρητικού φαινομένου, έπειτα από μια δεκαετία άκαρπης αναζήτησης με τους αρχικούς ανιχνευτές.

Η ύπαρξη των βαρυτικών κυμάτων είχε προβλεφθεί το 1916 από τον Άλμπερτ Αϊνστάιν ως συνέπεια της Γενικής Σχετικότητας. Ο μεγάλος φυσικός είχε υπολογίσει ότι η επιτάχυνση σωμάτων μεγάλης μάζας, όπως μαύρες τρύπες και άστρα νετρονίων που οποία κινούνται σε τροχιά το ένα γύρω από το άλλο, δημιουργούν κυματισμούς στο χωροχρόνο που διαδίδονται με την ταχύτητα του φωτός.

Τον Μάρτιο του 2014, διεθνής ερευνητική ομάδα προκάλεσε σάλο όταν ανακοίνωσε ότι εντόπισε ίχνη μιας ιδιαίτερης κατηγορίας βαρυτικών κυμάτων, τα οποία πρέπει να εμφανίστηκαν μια στιγμή μετά τη Μεγάλη Έκρηξη. Η μελέτη όμως τέθηκε υπό αμφισβήτηση, και ύπαρξη των βαρυτικών κυμάτων παραμένει ανεπιβεβαίωτη.

Μεζούρες ακριβείας

Τα βαρυτικά κύματα, εφόσον υπάρχουν, ουσιαστικά τεντώνουν το χώρο σε μια διάσταση (ας πούμε κατά μήκος) και τον συμπιέζουν σε μια άλλη (ας πούμε κατά πλάτος)

Αυτό είναι το φαινόμενο που προσπαθούν να καταγράψουν οι ανιχνευτές LIGO. Καθένας από τους δύο ανιχνευτές αποτελείται από δύο σωλήνες τοποθετημένους κάθετα ο ένας στον άλλο, μέσα στους οποίους υπάρχουν δέσμες λέιζερ που μετρούν το μήκος των σωλήνων με εξαιρετικά μεγάλη ακρίβεια.

Τα βαρυτικά κύματα θα γίνονταν θεωρητικά αντιληπτά από μικρές μεταβολές στο μήκος των δύο σωλήνων, λόγω της παραμόρφωσης του χώρου. Οι σωλήνες έχουν μήκος 4 χιλιόμετρα, όμως η πειραματική διάταξη μπορεί να μετρά μεταβολές τουλάχιστον 1.000 φορές μικρότερες από τη διάμετρο ενός ατόμου.

Η αναβάθμιση των συστημάτων με ισχυρότερα λέιζερ και νέα οπτικά επιτρέπει θεωρητικά την ανίχνευση βαρυτικών κυμάτων από απόσταση περίπου 88 εκατομμυρίων ετών φωτός. Τελικός στόχος είναι η αύξηση αυτής της απόστασης στα 650 εκατομμύρια έτη φωτός -αυτό σημαίνει ότι οι ανιχνευτές θα μπορούν να σαρώνουν μια σφαίρα στο Διάστημα 1.000 φορές μεγαλύτερη από ό,τι η αρχική μορφή των συστημάτων.

Οι εργασίες αναβάθμισης, για τις οποίες χρειάστηκαν πέντε χρόνια και 200 εκατ. δολάρια, περιλάμβαναν μεταξύ άλλων τη βελτίωση των συστημάτων απόσβεσης κραδασμών -οι ανιχνευτές επηρεάζονται ακόμα και από τρένα που περνούν σε απόσταση χιλιομέτρων ή ακόμα και το γδούπο ενός δέντρου που πέφτει.

Στην Ευρώπη λειτουργούν στο μεταξύ οι ανιχνευτές GEO600 και Virgo, ενώ ανάλογο ερευνητικό πρόγραμμα, με την ονομασία Indigo, ανακοίνωσε και η Ινδία.

Η ανίχνευση του ίδιου σήματος από ανιχνευτές σε διαφορετικές ηπείρους θα επέτρεπε στους ερευνητές να προσδιορίσουν με μεγαλύτερη ακρίβεια την προέλευση των φευγαλέων κυμάτων.

Πηγή