- Ενας από τους κατοίκους της Πομπηίας που πριν 1.935 χρόνια μετατράπηκε σε άγαλμα από λάβα και γύψο μπαίνει στον αξονικό τομογράφο για να μελετηθεί ο συνολικός τρόπος ζωής και θανάτου του
- Νάπολη, Ιταλία
Μετά
την παραμονή τους μέσα στην τέφρα για 1.935 χρόνια, οι νεκροί της
αρχαίας ρωμαϊκής πόλης Πομπηίας αποκαλύπτουν τα μυστικά τους, σε μια
σειρά από αξονικές και μαγνητικές φωτογραφίες, που τράβηξαν οι
αρχαιολόγοι και οι συντηρητές των ευρημάτων.
Οι ιταλοί αρχαιολόγοι πέρασαν τον τελευταίο ενάμιση χρόνο μέσα στο εργαστήριο, σκανάροντας και μελετώντας συνολικά 86 μουμιοποιημένους κατοίκους.
Πριν από λίγες ημέρες ολοκληρώθηκε το έργο τους και οι επιστήμονες έδωσαν στα ιταλικά ΜΜΕ λεπτομέρειες καθώς και φωτογραφίες των ευρημάτων τους, οι οποίες είναι συγκλονιστικές.
Με αυτά τα νέα στοιχεία, οι αρχαιολόγοι ελπίζουν να αποκτήσουν γνώση γύρω από τη γενικότερη κατάσταση της υγείας, τις διατροφικές συνήθειες αλλά και τον συνολικό τρόπο ζωής (αλλά και του θανάτου) των πολιτών της αρχαίας Πομπηίας.
Ανάμεσα στα θύματα της οργής του Βεζούβιου που αναλύθηκε από τον αξονικό τομογράφο συγκαταλέγεται ένα μικρό αγοράκι, ηλικίας περίπου τεσσάρων ετών.
Βρέθηκε πετρωμένο δίπλα σε δύο επίσης μουμιοποιημένα πτώματα, ένα ανδρικό και ένα γυναικείο -πιθανώς οι γονείς του.
Τα ρούχα του παιδιού είναι σχεδόν ευδιάκριτα μέσα από τον γύψο, ενώ τα χείλη του είναι σφιγμένα, αποτέλεσμα του σοκ που προφανώς βίωσε εκείνες τις στιγμές.
Άλλες αξονικές τομογραφίες απεικονίζουν τα κρανία των θυμάτων, μέχρι και τα δόντια στην πάνω και κάτω σιαγόνα κάποιων εξ αυτών.
Η ομάδα επιστημόνων επικεντρώθηκε στη στοματική υγιεινή και χάρη στη χρήση του τομογράφου κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι οι κάτοικοι της Πομπηίας ακολουθούσαν μια (μαντέψτε) σωστή διατροφή.
Όπως αναφέρει η ιταλική εφημερίδα Corriere della Sera, τα πολύ καλά διατηρημένα δόντια των κατοίκων της ρωμαϊκής πόλης οφείλονται στη σωστή διατροφή τους, που περιλάμβανε ελάχιστη ζάχαρη και πολλά τρόφιμα πλούσια σε φυτικές ίνες.
Ίσως το μόνο ελάττωμα που εντοπίστηκε είναι τα σημάδια έντονης τριβής, καθώς με τα δόντια τους έκοβαν ή έσπαγαν αντικείμενα και τρόφιμα.
Επίσης διαπίστωσαν πως κάποιοι είχαν προβλήματα στα δόντια τους εξαιτίας της υπερβολικής ποσότητας φθορίου στο νερό της ευρύτερης περιοχής.
Τα αποτελέσματα των ερευνών απέδειξαν επίσης πως πολλοί κάτοικοι της Πομπηίας έφεραν θλαστικά τραύματα στο κεφάλι, αποτέλεσμα των ερειπίων που έπεφταν πάνω τους από τον τεράστιο σεισμό που επακολούθησε της έκρηξης.
«Σε πιάνει μια συγκίνηση μόνο και μόνο πιάνοντας και μεταφέροντας αυτά τα γύψινα απομεινάρια. Παρόλο που μιλάμε για κάτι που συνέβη πριν περίπου 2.000 χρόνια, δεν παύει να είναι το παιδί κάποιου ή μια νεαρή μητέρα», τονίζει η Στεφανία Τζούντιτσε, συντηρήτρια αρχαιοτήτων του Αρχαιολογικού Μουσείου της Νάπολι.
Τα ευρήματα της μελέτης θα χρησιμοποιηθούν για την επικείμενη έκθεση με τίτλο Pompeii and Europe (Πομπηία και Ευρώπη) που θα διοργανωθεί στον αρχαιολογικό χώρο της Πομπηίας.
Το χρονικό της καταστροφής
Το πρωινό της 24ης Αυγούστου του 79 μ.Χ. άρχισε να εκρήγνυται το ηφαίστειο του Βεζούβιου που βρίσκεται κοντά στη Πομπηία και τη διπλανή πόλη Χερκουλένιουμ.
Η Πομπηία, με πληθυσμό περίπου 20.000 κατοίκους, ήταν η πρώτη που σκεπάστηκε από ένα τεράστιο κύμα από στάχτη -ηφαιστειακή τέφρα που έφτανε σε ύψος ενός μέτρου.
Ύστερα από το σύννεφο της στάχτης, κατέκλυσε την πόλη μία καταιγίδα από λάβα και ελαφρόπετρα, που την σκέπασαν σε ύψος τουλάχιστον τριών μέτρων.
Οι ηφαιστειολόγοι έχουν υπολογίσει πως η λάβα που κατέβαινε από τον Βεζούβιο, κινήθηκε με ταχύτητα 160 χλμ/ωρα, καταβροχθίζοντας την Πομπηία. Όσοι κάτοικοι βρέθηκαν στο δρόμο της κάηκαν σε θερμοκρασία κοντά στους 250 βαθμούς Κελσίου.
Τέλος, μετά από περίπου 19 ώρες, ήρθε να σκεπάσει την πόλη ένα νέο στρώμα από στάχτη και πέτρες, αφανίζοντας ολόκληρη την πόλη, αλλά και το διπλανό Χερκουλένιουμ.
Η βροχή που ακολούθησε αναμίχτηκε με την στάχτη δημιουργώντας ένα είδος τσιμέντου που κάλυψε όλη την πόλη.
Δυο συγγραφείς εκείνης της εποχής που ήταν αυτόπτες μάρτυρες της έκρηξης, κατέγραψαν τα γεγονότα.
Ο Γάιος Πλίνιος ο Πρεσβύτερος ήταν ο ένας που -όπως γράφει- ως διοικητής ρωμαϊκής γαλέρας, μετά την έκρηξη του ηφαιστείου προσπάθησε με πλοία να πλησιάσει στην παραλιακή πόλη για να ερευνήσει το γεγονός, όμως τα πλοία δεν κατάφεραν να αγκυροβολήσουν καθώς δέχονταν «επίθεση από φλεγόμενους βράχους που εκτοξεύονταν από το βουνό». Πέθανε στις 25 Αυγούστου από τις δηλητηριώδεις αναθυμιάσεις. Ο δεύτερος συγγραφέας είναι ο, τότε 17χρονος, Πλίνιος ο Νεώτερος, ανιψιός του Πρεσβύτερου που αντίκρισε την έκρηξη του ηφαιστείου από μια γειτονική πόλη.
Είναι αδύνατο να υπολογιστεί ο ακριβής αριθμός των νεκρών, με τους επιστήμονες να τους υπολογίζουν κάπου μεταξύ 10-25.000.
Η Ουνέσκο έχει ανακηρύξει την αρχαία πόλη ως Μνημείο Παγκόσμιας Πολιτιστικής Κληρονομιάς που επισκέπτονται σε ετήσια βάση πάνω από 2,5 εκατομμύρια άνθρωποι.
24 Αυγούστου ή 24 Οκτωβρίου;
Τέλος, να πούμε πως τα τελευταία χρόνια υπάρχει μια διχογνωμία ανάμεσα στους αρχαιολόγους ως το πότε ακριβώς έγινε η καταστροφή της Πομπηίας. Η επικρατέστερη ημερομηνία είναι μεν η 24η Αυγούστου, αλλά μερικοί υποστηρίζουν πως το πιο σωστό είναι η έκρηξη να συνέβη στις 24 Οκτωβρίου.
Μάλιστα, εδράζουν αυτήν τους την πεποίθηση στο ότι τα φρούτα που βρέθηκαν μέσα στα καταστήματα της πόλης δεν ήταν καλοκαιρινά, αλλά φθινοπωρινά, ενώ και τα δοχεία με κρασί είχαν κλειστεί και σφραγιστεί, που παραδοσιακά στην αρχαία Ρώμη αυτό γινόταν τον μήνα Οκτώβριο.
Επίσης, κάποια από τα ενδύματα των κατοίκων που έχει φέρει στο φως η έρευνα δεν είναι λεπτά, αλλά πιο χοντρά, που σημαίνει πως μάλλον είχε «μπει» το πρώτο κρύο.
Πριν μερικά χρόνια κυκλοφόρησε στο Διαδίκτυο ένα εκπληκτικό βίντεο όπου, με τη βοήθεια μιας τρισδιάστατης αναπαράστασης, οι αρχαιολόγοι από το πανεπιστήμιο της Μελβούρνης έφεραν στο φως τι ακριβώς συνέβη κατά τις τελευταίες ώρες της Πομπηίας.
Μπορείτε να το δείτε εδώ:
Κωνσταντίνος Τσάβαλος
Οι ιταλοί αρχαιολόγοι πέρασαν τον τελευταίο ενάμιση χρόνο μέσα στο εργαστήριο, σκανάροντας και μελετώντας συνολικά 86 μουμιοποιημένους κατοίκους.
Πριν από λίγες ημέρες ολοκληρώθηκε το έργο τους και οι επιστήμονες έδωσαν στα ιταλικά ΜΜΕ λεπτομέρειες καθώς και φωτογραφίες των ευρημάτων τους, οι οποίες είναι συγκλονιστικές.
Με αυτά τα νέα στοιχεία, οι αρχαιολόγοι ελπίζουν να αποκτήσουν γνώση γύρω από τη γενικότερη κατάσταση της υγείας, τις διατροφικές συνήθειες αλλά και τον συνολικό τρόπο ζωής (αλλά και του θανάτου) των πολιτών της αρχαίας Πομπηίας.
Ανάμεσα στα θύματα της οργής του Βεζούβιου που αναλύθηκε από τον αξονικό τομογράφο συγκαταλέγεται ένα μικρό αγοράκι, ηλικίας περίπου τεσσάρων ετών.
Βρέθηκε πετρωμένο δίπλα σε δύο επίσης μουμιοποιημένα πτώματα, ένα ανδρικό και ένα γυναικείο -πιθανώς οι γονείς του.
Τα ρούχα του παιδιού είναι σχεδόν ευδιάκριτα μέσα από τον γύψο, ενώ τα χείλη του είναι σφιγμένα, αποτέλεσμα του σοκ που προφανώς βίωσε εκείνες τις στιγμές.
Άλλες αξονικές τομογραφίες απεικονίζουν τα κρανία των θυμάτων, μέχρι και τα δόντια στην πάνω και κάτω σιαγόνα κάποιων εξ αυτών.
Η ομάδα επιστημόνων επικεντρώθηκε στη στοματική υγιεινή και χάρη στη χρήση του τομογράφου κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι οι κάτοικοι της Πομπηίας ακολουθούσαν μια (μαντέψτε) σωστή διατροφή.
Όπως αναφέρει η ιταλική εφημερίδα Corriere della Sera, τα πολύ καλά διατηρημένα δόντια των κατοίκων της ρωμαϊκής πόλης οφείλονται στη σωστή διατροφή τους, που περιλάμβανε ελάχιστη ζάχαρη και πολλά τρόφιμα πλούσια σε φυτικές ίνες.
Ίσως το μόνο ελάττωμα που εντοπίστηκε είναι τα σημάδια έντονης τριβής, καθώς με τα δόντια τους έκοβαν ή έσπαγαν αντικείμενα και τρόφιμα.
Επίσης διαπίστωσαν πως κάποιοι είχαν προβλήματα στα δόντια τους εξαιτίας της υπερβολικής ποσότητας φθορίου στο νερό της ευρύτερης περιοχής.
Τα αποτελέσματα των ερευνών απέδειξαν επίσης πως πολλοί κάτοικοι της Πομπηίας έφεραν θλαστικά τραύματα στο κεφάλι, αποτέλεσμα των ερειπίων που έπεφταν πάνω τους από τον τεράστιο σεισμό που επακολούθησε της έκρηξης.
«Σε πιάνει μια συγκίνηση μόνο και μόνο πιάνοντας και μεταφέροντας αυτά τα γύψινα απομεινάρια. Παρόλο που μιλάμε για κάτι που συνέβη πριν περίπου 2.000 χρόνια, δεν παύει να είναι το παιδί κάποιου ή μια νεαρή μητέρα», τονίζει η Στεφανία Τζούντιτσε, συντηρήτρια αρχαιοτήτων του Αρχαιολογικού Μουσείου της Νάπολι.
Τα ευρήματα της μελέτης θα χρησιμοποιηθούν για την επικείμενη έκθεση με τίτλο Pompeii and Europe (Πομπηία και Ευρώπη) που θα διοργανωθεί στον αρχαιολογικό χώρο της Πομπηίας.
Το χρονικό της καταστροφής
Το πρωινό της 24ης Αυγούστου του 79 μ.Χ. άρχισε να εκρήγνυται το ηφαίστειο του Βεζούβιου που βρίσκεται κοντά στη Πομπηία και τη διπλανή πόλη Χερκουλένιουμ.
Η Πομπηία, με πληθυσμό περίπου 20.000 κατοίκους, ήταν η πρώτη που σκεπάστηκε από ένα τεράστιο κύμα από στάχτη -ηφαιστειακή τέφρα που έφτανε σε ύψος ενός μέτρου.
Ύστερα από το σύννεφο της στάχτης, κατέκλυσε την πόλη μία καταιγίδα από λάβα και ελαφρόπετρα, που την σκέπασαν σε ύψος τουλάχιστον τριών μέτρων.
Οι ηφαιστειολόγοι έχουν υπολογίσει πως η λάβα που κατέβαινε από τον Βεζούβιο, κινήθηκε με ταχύτητα 160 χλμ/ωρα, καταβροχθίζοντας την Πομπηία. Όσοι κάτοικοι βρέθηκαν στο δρόμο της κάηκαν σε θερμοκρασία κοντά στους 250 βαθμούς Κελσίου.
Τέλος, μετά από περίπου 19 ώρες, ήρθε να σκεπάσει την πόλη ένα νέο στρώμα από στάχτη και πέτρες, αφανίζοντας ολόκληρη την πόλη, αλλά και το διπλανό Χερκουλένιουμ.
Η βροχή που ακολούθησε αναμίχτηκε με την στάχτη δημιουργώντας ένα είδος τσιμέντου που κάλυψε όλη την πόλη.
Δυο συγγραφείς εκείνης της εποχής που ήταν αυτόπτες μάρτυρες της έκρηξης, κατέγραψαν τα γεγονότα.
Ο Γάιος Πλίνιος ο Πρεσβύτερος ήταν ο ένας που -όπως γράφει- ως διοικητής ρωμαϊκής γαλέρας, μετά την έκρηξη του ηφαιστείου προσπάθησε με πλοία να πλησιάσει στην παραλιακή πόλη για να ερευνήσει το γεγονός, όμως τα πλοία δεν κατάφεραν να αγκυροβολήσουν καθώς δέχονταν «επίθεση από φλεγόμενους βράχους που εκτοξεύονταν από το βουνό». Πέθανε στις 25 Αυγούστου από τις δηλητηριώδεις αναθυμιάσεις. Ο δεύτερος συγγραφέας είναι ο, τότε 17χρονος, Πλίνιος ο Νεώτερος, ανιψιός του Πρεσβύτερου που αντίκρισε την έκρηξη του ηφαιστείου από μια γειτονική πόλη.
Είναι αδύνατο να υπολογιστεί ο ακριβής αριθμός των νεκρών, με τους επιστήμονες να τους υπολογίζουν κάπου μεταξύ 10-25.000.
Η Ουνέσκο έχει ανακηρύξει την αρχαία πόλη ως Μνημείο Παγκόσμιας Πολιτιστικής Κληρονομιάς που επισκέπτονται σε ετήσια βάση πάνω από 2,5 εκατομμύρια άνθρωποι.
24 Αυγούστου ή 24 Οκτωβρίου;
Τέλος, να πούμε πως τα τελευταία χρόνια υπάρχει μια διχογνωμία ανάμεσα στους αρχαιολόγους ως το πότε ακριβώς έγινε η καταστροφή της Πομπηίας. Η επικρατέστερη ημερομηνία είναι μεν η 24η Αυγούστου, αλλά μερικοί υποστηρίζουν πως το πιο σωστό είναι η έκρηξη να συνέβη στις 24 Οκτωβρίου.
Μάλιστα, εδράζουν αυτήν τους την πεποίθηση στο ότι τα φρούτα που βρέθηκαν μέσα στα καταστήματα της πόλης δεν ήταν καλοκαιρινά, αλλά φθινοπωρινά, ενώ και τα δοχεία με κρασί είχαν κλειστεί και σφραγιστεί, που παραδοσιακά στην αρχαία Ρώμη αυτό γινόταν τον μήνα Οκτώβριο.
Επίσης, κάποια από τα ενδύματα των κατοίκων που έχει φέρει στο φως η έρευνα δεν είναι λεπτά, αλλά πιο χοντρά, που σημαίνει πως μάλλον είχε «μπει» το πρώτο κρύο.
Πριν μερικά χρόνια κυκλοφόρησε στο Διαδίκτυο ένα εκπληκτικό βίντεο όπου, με τη βοήθεια μιας τρισδιάστατης αναπαράστασης, οι αρχαιολόγοι από το πανεπιστήμιο της Μελβούρνης έφεραν στο φως τι ακριβώς συνέβη κατά τις τελευταίες ώρες της Πομπηίας.
Μπορείτε να το δείτε εδώ:
Κωνσταντίνος Τσάβαλος
Newsroom ΔΟΛ
