Δευτέρα 9 Νοεμβρίου 2015

Χ-Files στο Καζακστάν

H NASA ερευνά μυστηριώδη γεωγλυφικά 8.000 ετών στις στέπες του Καζακστάν

H NASA ερευνά μυστηριώδη γεωγλυφικά 8.000 ετών στις στέπες του Καζακστάν
Ενα από τα πολλά μυστήρια γεωγλυφικά που ανακάλυψαν οι δορυφόροι της NASA στις αχανείς στέπες του Καζακστάν  
Ουάσινγκτον
Μιας και σε λίγες εβδομάδες ξεκινάνε να παίζονται ξανά τα X-Files, να μια νέα υπόθεση έρευνας για τους πράκτορες Μόλντερ και Σκάλι: κάποια γεωγλυφικά ηλικίας 8.000 ετών που ανακαλύφθηκαν πρόσφατα στις αχανείς στέπες του Καζακστάν.

Τα γεωγλυφικα αυτά, που μοιάζουν πολύ με τα αντίστοιχα αγρογλυφικά (τα γνωστά Crop Circles), χρονολογούνται στο 4.000 π.Χ., κοντά στην Νεολιθική εποχή, ενώ κάποια εξ’ αυτών ανάγονται μέχρι και στη Μεσολιθική εποχή, κοντά στο 6.000 π.Χ.!

Τα σχήματα αυτά ανακαλύφτηκαν το 2007 από τον Καζάκο οικονομολόγο Ντμίτρι Ντέι.

Ο Ντέι έψαχνε, μέσω του Google Earth, στο Καζακστάν για κτίσματα όμοια με τις πυραμίδες όταν διέκρινε κάποιες περίεργες γεωμετρικές φιγούρες στις βόρειες στέπες της επαρχίας Ουστογκάισκι.

Παρά το ότι έχουν περάσει οκτώ χρόνια από τότε, η ίδια η κυβέρνηση του Καζακστάν δεν φιλοτιμήθηκε να μελετήσει τα γεωγλυφικά αυτά.

Έτσι, στο παιχνίδι μπήκε η NASA η οποία ζήτησε τη βοήθεια από τους δορυφόρους του Καζακστάν να τα φωτογραφίσουν κι από κοινού να συνεργαστούν για την έρευνα τους.

Πριν μερικές ημέρες, η αμερικανική διαστημική υπηρεσία παρέθεσε εικόνες από τα γεωγλυφικα αυτά: ανάμεσα στα 260 σχήματα ξεχωρίζουν κάποια που μοιάζουν με κύκλους, ενώ σε ένα άλλο σημείο εμφανίζονται κατασκευές που μοιάζουν με σβάστικες. Ένα άλλο γεωγλυφικό σχηματίζει ένα τεράστιο τετράγωνο, οι αντίθετες γωνίες του οποίου ενώνονται διαγώνια.



Τα σχήματα είναι ορατά μόνο από ψηλά και το μέγεθος κάποιων εξ’ αυτών ξεπερνά κατά πολλές φορές το αντίστοιχο ενός γηπέδου ποδοσφαίρου ή ακόμη κι απ’ αυτό της Μεγάλης Πυραμίδας του Χέοπα στην Γκίζα της Αιγύπτου.

«Δεν έχω ξαναδεί ποτέ στη ζωή μου κάτι τέτοιο. Είναι πραγματικά εκπληκτικό», τονίζει ο Κόμπτον Τζέι Τάκερ, επιστήμονας της NASA στην Ουάσιγκτον.

Πλέον, η ΝΑSΑ προχώρησε στη σύσταση μιας ομάδας, που σε συνεργασία με αρχαιολόγους θα μεταφερθούν στην επίμαχη περιοχή, προκειμένου να αναλύσουν -και αν γίνεται, να επιλύσουν- τη νέα αυτή ανακάλυψη.



Πάντως, ο ίδιος ο άνθρωπος που τα ανακάλυψε πρώτος ισχυρίζεται πως τα γεωγλυφικά είναι δημιούργημα της φυλής Μεχαντζάρ που έζησε στην περιοχή αυτή κάπου μεταξύ 7.000-5.000 π.Χ. και χρησίμευαν ως ηλιακά παρατηρητήρια, όπως λόγου χάρη και το Στόουνχεντζ στη Βρετανία.

Ωστόσο, καθώς ο ίδιος ο Ντέι δεν είναι αρχαιολόγος ή ειδικός επί του θέματος, αλλά ένας ταπεινός οικονομολόγος, οι επιστήμονες πρέπει τώρα να βρουν τη λύση του μυστηρίου.

Η πρώτη εικασία προσανατολίζεται προς την κατεύθυνση αυτά τα γεωγλυφικά να αποτελούν απλώς… υπαίθρια έργα τέχνης που δεν εξυπηρετούσαν κανέναν απολύτως πρακτικό σκοπό.

Μια άλλη εκδοχή όμως υποστηρίζει πως τα σχήματα αυτά αποτελούσαν το «σημάδι» για τους κυνηγούς της Νεολιθικής εποχής πως εντός των ορίων τους είναι ιδανικό μέρος για εξεύρεση τροφής ή για τόπο μόνιμης κατοικίας.

Κάποιοι, ωστόσο, διαφωνούν λέγοντας πως οι προϊστορικοί αυτοί οικισμοί δεν διέθεταν ούτε την απαιτούμενη οργάνωση, αλλά ούτε τον χρόνο να κάτσουν και να σχεδιάσουν με τόση ακρίβεια αυτά τα τεράστια σύμβολα στο έδαφος.

«Η ιδέα πως κάποιοι αγρότες μπορούσαν να συγκεντρώσουν τόσο κόσμο και να τον οργανώσουν έτσι ώστε να κατασκευάσει τέτοια δημιουργήματα, όπως τα γεωγλυφικά του Καζακστάν, έχει κάνει τους επιστήμονες να σκέφτονται πιο σοβαρά την άρτια οργάνωση που ενδέχεται να υπήρχε στις προϊστορικές κοινωνίες, πολύ πριν την έλευση του πολιτισμού», επισημαίνει ο Πέρσις Μπι Κλάρκσον, αρχαιολόγος του πανεπιστημίου του Γουίνιπεγκ στις ΗΠΑ.

Η λύση του μυστήριου της χρησιμότητας αυτών των γεωγλυφικών, θα μας βοηθήσει να κατανοήσουμε καλύτερα τις συνήθειες και την ζωή των ανθρώπων της Νεολιθικής εποχής, καταλήγει η NASA.




Κωνσταντίνος Τσάβαλος
Newsroom ΔΟΛ

Απογοήτευση στο SETI

Καμία ένδειξη εξωγήινων στο μυστηριώδες άστρο KIC 8462852

Καμία ένδειξη εξωγήινων στο μυστηριώδες άστρο KIC 8462852
Οι ερευνητές του SETI έστρεψαν προς το παράξενο άστρο τη Συστοιχία Τηλεσκοπίων Allen βόρεια του Σαν Φρανσίσκο (Πηγή: Seth Shostak, SETI Institute)
 
 
Μάουντεν Βιου, Καλιφόρνιαυ
Αν όντως υπάρχει ένας προηγμένος εξωγήινος πολιτισμός στο άστρο KIC 8462852, οι μεταδόσεις του μάλλον δεν είναι αρκετά ισχυρές για να γίνουν αντιληπτές από τη Γη -το Ινστιτούτο SETI ανακοίνωσε πως απέτυχε να ανιχνεύσει κάποιο ενδιαφέρον σήμα.

Το KIC 8462852 κέντρισε το ενδιαφέρον του SETI τον Οκτώβριο, όταν ανακοινώθηκε ότι η φωτεινότητα του άστρου παρουσιάζει μεγάλες, μη περιοδικές διακυμάνσεις που φτάνουν μέχρι το 20%. Η συμπεριφορά αυτή είναι σίγουρα ασυνήθιστη, δεδομένου ότι ακόμα και ένας πλανήτης στο μέγεθος του Δία δεν θα μπορούσε να μειώσει το φως του άστρου πάνω από 1%.

Η ανάλυση των δεδομένων υποδεικνύει ότι κάτι περνά μπροστά από το άστρο και το κρύβει. Πιθανότατα δεν είναι ένα μεγάλο σώμα, αλλά πολλά μικρότερα που βρίσκονται σε τροχιά γύρω από το KIC 8462852.

Μία από τις θεωρίες που προτάθηκαν είναι ότι το άστρο, το οποίο βρίσκεται στην κατεύθυνση του αστερισμό του Κύκνου και απέχει 1.480 έτη φωτός από τη Γη, περιβάλλεται από ένα μεγάλο σμήνος κομητών.

Ένα άλλο πιθανό ενδεχόμενο είναι ότι τα αντικείμενα που κρύβουν το άστρο είναι γιγάντιες κατασκευές ενός προηγμένου εξωγήινου πολιτισμού. Θα μπορούσε για παράδειγμα να είναι ένα «σμήνος Ντάισον», πολυάριθμοι ηλιακοί συλλέκτες που κινούνται σε τροχιά γύρω από το
KIC 8462852 και παράγουν ενέργεια.

Θέλοντας να διερευνήσουν το ενδεχόμενο, οι ερευνητές του SETI έστρεψαν προς το παράξενο άστρο τη Συστοιχία Τηλεσκοπίων Allen, ένα σύστημα από 42 ραδιοτηλεσκόπια που λειτουργεί βόρεια του Σαν Φρανσίσκο.

Επί δύο εβδομάδες η συστοιχία αναζητούσε δύο είδη σημάτων. Το πρώτο είναι «σήματα στενής ζώνης» με τα οποία ένας εξωγήινος πολιτισμός θα μπορούσε να γνωστοποιεί εσκεμμένα την ύπαρξή του -αυτά είναι τα σήματα στα οποία εστιάζονται συνήθως οι αναζητήσεις του SETI.

To δεύτερο είναι σήματα ευρείας ζώνης, τα οποία θα εκπέμπονταν από διαστημικά σκάφη που προωθούνται με ισχυρές δέσμες μικροκυμάτων, λέει το Ινστιτούτο. «Είναι η πρώτη φορά που χρησιμοποιήσαμε τη Συστοιχία Τηλεσκοπίων Allen για να αναζητήσουμε σήματα ευρείας ζώνης» επισήμανε ο Τζέρι Χαρπ, ερευνητής του SETI.

Και στις δύο περιπτώσεις η αναζήτηση ήταν μάταιη, καταλήγει το SETI σε μελέτη που έχει αναρτηθεί στην υπηρεσία προδημοσίευσης arXiv.

Αυτό, βέβαια, δεν αποκλείει την ύπαρξη εξωγήινων στο παράξενο άστρο. Το SETI θα μπορούσε να ανιχνεύσει μόνο σήματα εξαιρετικά μεγάλης ισχύος -στην περίπτωση των σημάτων στενής ζώνης, η απαιτούμενη ισχύς θα ξεπερνούσε κατά 100 φορές την συνολική παγκόσμια κατανάλωσης ενέργειας στη Γη. Και στην περίπτωση των σημάτων ευρείας ζώνης, η απαιτούμενη ισχύς θα ήταν δέκα εκατομμύρια φορές μεγαλύτερη από την παγκόσμια κατανάλωση ενέργειας.

Στην περίπτωση βέβαια που αυτά τα σήματα μεταδίδονταν απευθείας προς τη Γη και όχι σφαιρικά προς όλες τις κατευθύνσεις, η απαιτούμενη ισχύς θα ήταν πολύ μικρότερη, επισημαίνει το SETI.

Εκτιμά ακόμα ότι ένας πολιτισμός ικανός να κατασκευάσει σμήνος Dyson θα έπρεπε να έχει πρόσβαση σε ασύλληπτα ποσά ισχύος, της τάξης των 1027 watt. Αυτό υπερβαίνει ακόμα και την συνολική ισχύ του Ήλιου, περίπου 3,846×1026 W.

«Η ιστορία της αστρονομίας μας διδάσκει πως, κάθε φορά που νομίζαμε ότι βρήκαμε ένα φαινόμενο που οφείλεται στις δραστηριότητες εξωγήινων, τελικά αποδείχθηκε ότι κάναμε λάθος» σχολιάζει ο αστρονόμος του SETI Σεθ Σόστακ.

«Παρόλο όμως που είναι αρκετά απίθανό να οφείλεται σε φυσικούς παράγοντες, και όχι σε εξωγήινους, η παράξενη συμπεριφορά του άστρου, είναι σώφρον να ελέγχουμε κάποια πράγματα» προσθέτει.

Για κάθε ενδεχόμενο, οι παρατηρήσεις του SETI θα συνεχιστούν.

Βαγγέλης Πρατικάκης
Newsroom ΔΟΛ