Μαθουσάλας του ωκεανού: Όρκα στον Ειρηνικό «γεννήθηκε πριν από τη βύθιση του Τιτανικού»

Η Γιαγιάκα (αριστερά) ξεχωρίζει από μια εγκοπή στο ραχιαίο πτερύγιο και μια άσπρη βούλα στην πλάτη (Πηγή: Simon Pidcock / Ocean EcoVentures) 

Βανκούβερ

Η «Γιαγιάκα», όπως την αποκαλούν οι θαυμαστές της, είναι πιθανότατα η γηραιότερη γνωστή όρκα. Το κήτος που εμφανίστηκε αυτή την εβδομάδα στα Στενά της Τζόρτζια, στις δυτικές ακτές του Καναδά, εκτιμάται ότι γεννήθηκε πριν από τη βύθιση του Τιτανικού και είναι σήμερα 103 ετών.

Η Granny είναι επικεφαλής μίας από τις μητριαρχικές κοινότητες όρκας στο Βόρειο Ατλαντικό, τις οποίες παρακολουθούν συστηματικά από τη δεκαετία του 1970 ερευνητές και λάτρεις των θαλάσσιων θηλαστικών.

Η άφιξή της από τα νερά της Καλιφόρνια στα Στενά της Τζόρτζια ανακοινώθηκε από τον Μάικλ Χάρις της οργάνωσης Pacific Whale Watch Association αλλά και από τον Σάιμον Πίντκοκ της εταιρείας οικολογικού τουρισμού Ocean EcoAdventures Whale Watching.

«Είμαστε ενθουσιασμένοι που την βλέπουμε [...] Γεννήθηκε πριν βυθιστεί ο Τιτανικός. Φαντάζεστε τι έχει δει στη ζωή της;» σχολίασε ο Πίντκοκ.

Οι περισσότερες όρκες που ζουν σε αιχμαλωσία πεθαίνουν πριν τα 50, ωστόσο η μέση διάρκεια ζωής στον ανοιχτό ωκεανό εκτιμάται στα 60 με 80 χρόνια.

Πώς όμως μπορεί κανείς να υπολογίσει τα χρόνια μιας άγριας όρκας; Όπως εξηγεί ο Μάικλ Χάρις, οι ερευνητές χρησιμοποιούν μια έμεση μέθοδο που είναι αποδεκτή στις ΗΠΑ και τον Καναδά.

Όλα βασίζονται στην ιδέα ότι οι όρκες παραμένουν κοντά στη μητέρα τους όλη τη ζωή τους.

Η Γιαγιάκα, η οποία ξεχωρίζει από μια εγκοπή στο πτερύγιό της και μια χαρακτηριστική άσπρη κηλίδα στη ράχη, είχε ήδη φτάσει στο ενήλικο μέγεθός της όταν φωτογραφήθηκε για πρώτη φορά το 1971. Δεδομένου ότι οι όρκες φτάνουν στο τελικό τους μέγεθος γύρω στην ηλικία των 20 ετών, η Γιαγιάκα πρέπει να είχε γεννηθεί το αργότερο το 1951.

Το 1971 όμως η Γιαγιάκα ζούσε κοντά στον «Ραφλς», μια αρσενική όρκα, και οι ερευνητές υποθέτουν ότι είναι γιος της. Έκτοτε η Γιαγιάκα δεν έχει θεαθεί να φροντίζει νέο μικρό, κάτι που δείχνει ότι έχει περάσει την αναπαραγωγική ηλικία, και ότι ο Ραφλς ήταν πιθανώς το τελευταίο παιδί της.

Δεδομένου ότι οι θηλυκές όρκες φτάνουν στην «κλιμακτήριο» γύρω στα 40, και το τελευταίο παιδί της Γιαγιάκας ήταν ήδη ενήλικο το 1971, το έτος γέννησής της πρέπει να ήταν το 1911, ένα χρόνο πριν την τραγωδία του Τιτανικού.

Ποτέ δεν θα μάθουμε με βεβαιότητα. Ας ελπίσουμε όμως ότι η Γιαγιάκα και η παρέα της θα επιστρέφουν για πολλά ακόμα χρόνια στον κόλπο τους.

Newsroom ΔΟΛ

Δείτε τι συμβαίνει σε ένα δάσος στο Τσερνόμπιλ 28 χρόνια μετά την έκρηξη

Αφιέρωμα των New York Times στην περιοχή του Τσερνόμπιλ αποκαλύπτει ότι σαφώς υπάρχει ακόμα ραδιενέργεια, αλλά η φύση είναι πολύ προσαρμοστική.

Μαζί με έναν επιστήμονα της περιοχής, ο δημοσιογράφος των New York Times προχωρά μέσα σε ένα δάσος με πολύ πυκνή βλάστηση. Τα επίπεδα ραδιενέργειας στον μετρητή που κρατά ο επιστήμονας είναι πάνω από τα φυσιολογικά. «Τυπικό για την περιοχή, είναι πολύ κοντά στο εργοστάσιο του Τσερνόμπιλ», εξηγεί ο Δρ. Mousseau. Τα χωριά γύρω από το εργοστάσιο εγκαταλείφθηκαν το 1986, μετά την έκρηξη του αντιδραστήρα που συγκλόνισε την υφήλιο.

Τα επίπεδα ραδιενέργειας αυξάνονται όσο πλησιάζεις στον αντιδραστήρα, ο οποίος το 2017 θα καλυφθεί από μια αψίδα που θα κρατάει μέσα την όποια ραδιενέργεια. Παρ' όλα αυτά, τα επίπεδα ραδιενέργειας είναι τόσο υψηλά, που ο οποιοσδήποτε άνθρωπος θα καθόταν στην περιοχή για 10 ημέρες θα λάμβανε ραδιενέργεια ισάξια με αυτήν που λαμβάνει ο μέσος Αμερικανός σε ένα χρόνο.
Παρ' όλη τη ραδιενέργεια όμως, αυτή η περιοχή είναι εξαιρετικά χρήσιμη ως παράδειγμα για τη μελέτη του αντίκτυπου που έχει η ραδιενέργεια σε οργανισμούς σε μακροχρόνιο επίπεδο.
Συνήθως, σε αυτά τα επίπεδα ραδιενέργειας δεν αντέχουν τα περισσότερα είδη. Αποκτούν όγκους, γενετικές μεταλλάξεις και καταρράκτη, εξηγεί ο επιστήμονας.
Ο Δρ. Mousseau, βιολόγος στο Πανεπιστήμιο της Νότιας Καρολίνα, επισκέπτεται την περιοχή από το 1999, μελετώντας νυχτερίδες, πεταλούδες, σκαθάρια, αράχνες, ποντίκια και άλλα μικρά θηλαστικά της περιοχής, παρουσιάζοντας κατά καιρούς τα αποτελέσματα που δείχνουν τις τρομερές συνέπειες της ραδιενέργειας.
Σωματικές παραμορφώσεις σε ζώα, όπως παραμορφωμένα ράμφη σε πουλιά, αλλά και αυξημένοι θάνατοι σε έντομα και αράχνες, παρόλο που κάποιοι συνάδελφοί τους αντιτίθενται στις έρευνες, ισχυριζόμενοι ότι είναι δύσκολο να μετρήσεις τον μέσο όρο ραδιενέργειας σε αυτές τις περιοχές.
Κάποια είδη όμως επιβιώνουν και μάλιστα πολλαπλασιάζονται στην περιοχή, όπως δύο είδη αηδονιών. Εκτός από τα πουλιά, το άλλο μεγάλο ενδιαφέρον του Δρ. Mousseau είναι οι αράχνες και οι ιστοί τους, καθώς παρατήρησε διαφορές στον τρόπο που υφαίνουν τον ιστό τους. Έχει αποδειχθεί ότι ουσίες όπως η καφεΐνη έχουν επίδραση στις αράχνες, που αλλάζουν τον τρόπο που υφαίνουν τον ιστό τους, και ο Δρ. Mousseau μελετά τις επιδράσεις αυτές της ραδιενέργειας.
Μετά το ατύχημα στη Φουκουσίμα, ο επιστήμονας άρχισε έρευνες και εκεί και είδε ότι η φύση παρουσιάζει τα ίδια συμπτώματα.
Πηγή: protothema.gr