Μια πολύ ισχυρή θα φθάσει σήμερα στον πλανήτη μας

 

Οι ηλιακές εκλάμψεις ή στεμματικές εκπομπές μάζας (CME) είναι στην ουσία εκρήξεις που συμβαίνουν στον Ήλιο και εκτοξεύουν φως, ενέργεια και ηλιακό υλικό στο Διάστημα. Όταν συμβαίνει μια τέτοια έκρηξη ένα «τσουνάμι» ηλεκτρικά φορτισμένων σωματιδίων ξεκινά από το σημείο της έκρηξης και αν φτάσει στη Γη δεν μπορεί μεν να διαπεράσει την ατμόσφαιρα αλλά προκαλεί φυσικά φαινόμενα όπως το σέλας ενώ παράλληλα μπορεί να προκαλέσει δυσλειτουργίες στους τηλεπικοινωνιακούς δορυφόρους και τα δίκτυα ηλεκτρικής ενέργειας. Οι ειδικοί ονομάζουν το φαινόμενο ονομάζουν «γεωμαγνητική καταιγίδα» και στις πιο ισχυρές προσδίδουν και τον χαρακτηρισμό «κανίβαλος».

Οι γεωμαγνητικές καταιγίδες κανίβαλοι είναι προϊόν μιας αρχικής έκρηξης CME που ακολουθείται από μια επόμενη τέτοιου είδους έκρηξη που γίνεται σε πολύ κοντινή απόσταση από την πρώτη λίγες ώρες αργότερα η οποία είναι  ακόμη πιο ισχυρή και ταχύτερη από την αρχική. Το τσουνάμι σωματιδίων της δεύτερης έκρηξης καταφέρνει να «πιάσει» λόγω της ταχύτητας της την πρώτη έκρηξη και συγχωνεύονται σε μια γεωμαγνητική καταιγίδα «κανίβαλο».

Όπως έγινε γνωστό ένα μπαράζ εκρήξεων CME στις 28 και 29 Νοεμβρίου δημιούργησαν ένα ακόμη ηλιακό κανίβαλο ο οποίος αναμένεται να χτυπήσει σήμερα πρώτη Δεκεμβρίου τη Γη προκαλώντας εντυπωσιακό σέλας και πιθανά προβλήματα στους δορυφόρους και τα ηλεκτρικά δίκτυα. Το σέλας που έκανε την εμφάνιση του σε ολόκληρη την ευρωπαϊκή ήπειρο στις αρχές Νοεμβρίου ακόμη και στην Ελλάδα οφειλόταν σύμφωνα με τους ειδικούς σε ένα ακόμη ηλιακό κανίβαλο. Μένει να δούμε αν θα έχουμε κάποιο παρόμοιο φαινόμενο και πάλι ορατό και στη χώρα μας.

Οι διαστημικοί δορυφόροι που παρατηρούν μόνιμα τον Ήλιο όπως το SDO της NASA και καταγράφουν συνεχώς δεδομένα και εικόνες βοηθούν εκτός των άλλων στην έγκαιρη προειδοποίηση του φαινομένου.

To James Webb εντόπισε ένα «Κοσμικό Αμπέλι» στα βάθη του Σύμπαντος και ένα μαιευτήριο άστρων στην καρδιά του γαλαξία μας (βίντεο)

 

Tο Κοσμικό Αμπέλι είναι σύμφωνα με την ερευνητική ομάδα που μελετά τα δεδομένα που κατέγραψε το James Webb «σημαντικά μεγαλύτερο από άλλες ομάδες ανάλογης ηλικίας γαλαξιών που έχουν εντοπισθεί στο Σύμπαν». Η γαλαξιακή ομάδα έχει μια εκτιμώμενη μάζα περίπου 260 δισεκατομμυρίων ηλιακών μαζών και όπως αναφέρουν οι ερευνητές κάποιοι γαλαξίες της ομάδας όταν έγινε η εκπομπή του φωτός της που εντόπισε το James Webb βρίσκονταν σε φάση αστρογένεσης κάτι που σημαίνει ότι θα μεγάλωναν ακόμη περισσότερο σε όγκο ενώ άλλοι γαλαξίες και πιο συγκεκριμένα οι δύο μεγαλύτεροι της ομάδας φαίνεται ότι είχαν ολοκληρώσει τον κύκλο αστρογένεσης και βρίσκονταν στη φάση της… συνταξιοδότησης.

Το μαιευτήριο

To James Webb επικέντρωσε το πανίσχυρο υπέρυθρο βλέμμα του σε ένα τμήμα του πυκνού κέντρου του γαλαξία μας και πιο συγκεκριμένα σε μια περιοχή σχηματισμού άστρων, που ονομάζεται Τοξότης C (Sgr C) και απέχει μόλις 300 έτη φωτός από την υπερμεγέθη μαύρη τρύπα του Γαλαξία, τον Τοξότη Α*.

Μία εντυπωσιακή εικόνα της περιοχής αστρογένεσης που εντόπισε το James Webb στο κέντρο του γαλαξία. πηγή φωτό (NASA, ESA, CSA, STScI, and S. Crowe (University of Virginia)

«Δεν υπήρξαν ποτέ δεδομένα υπέρυθρων σε αυτήν την περιοχή με το επίπεδο ανάλυσης και ευαισθησίας που έχουμε με το James Webb, επομένως βλέπουμε πολλά χαρακτηριστικά εδώ για πρώτη φορά. Το James Webb αποκαλύπτει μια απίστευτη ποσότητα λεπτομέρειας, επιτρέποντάς μας να μελετήσουμε το σχηματισμό άστρων σε αυτό το είδος περιβάλλοντος με τρόπο που δεν ήταν δυνατό στο παρελθόν» αναφέρει Σάμιουελ Κρόου,  προπτυχιακός φοιτητής στο Πανεπιστήμιο της Βιρτζίνια και επικεφαλής της ερευνητικής ομάδας.

Μια από τις εικόνες που έδωσαν στη δημοσιότητα οι ερευνητές από την αρχαία γαλαξιακή ομάδα που εντόπισε το James WEbb. πηγή φωτό. (arXiv (2023)

«Το γαλαξιακό κέντρο είναι το πιο ακραίο περιβάλλον στον Γαλαξία μας, όπου οι τρέχουσες θεωρίες σχηματισμού άστρων μπορούν να τεθούν στην πιο αυστηρή δοκιμασία τους», αναφέρει ο Τζόναθαν Ταν, καθηγητής στο Πανεπιστήμιο της Βιρτζίνια, μέλος της ερευνητικής ομάδας
Το τηλεσκόπιο κατέγραψε μια εικόνα από την περιοχή αυτή όπου εκτιμάται ότι εμφανίζονται περίπου 500.000 αστέρια. Υπάρχει ένα σμήνος πρωτοαστέρων –αστέρων που ακόμη σχηματίζονται και αποκτούν μάζα– που παράγουν εκροές που λάμπουν σαν φωτιά στη μέση ενός υπέρυθρου-σκοτεινού νέφους.

Το νέφος από το οποίο αναδύονται οι πρωτοαστέρες  είναι τόσο πυκνό που το φως από τα αστέρια πίσω του δεν μπορεί να φτάσει στο James Webb, με αποτέλεσμα να φαίνεται λιγότερο γεμάτο, ενώ στην πραγματικότητα είναι μια από τις πιο πυκνά γεμάτες περιοχές της εικόνας. Μικρότερα υπέρυθρα-σκοτεινά νέφη που μοιάζουν με τρύπες στο αστρικό περιβάλλον είναι επίσης περιοχές σχηματισμού νέων άστρων.

Naftemporiki.gr