Παρασκευή 29 Δεκεμβρίου 2017

Αστεροειδής σαν πούρο ή καμουφλαρισμένο διαστημόπλοιο;



Το πρόγραμμα αναζήτησης εξωγήινης ζωής Breakthrough Listen γνωστοποίησε ότι για πρώτη φορά θα χρησιμοποιήσει ένα μεγάλο τηλεσκόπιο, του Γκριν Μπανκ στη Δυτική Βιρτζίνια των ΗΠΑ, για να ελέγξει μήπως υπάρχουν κάποιες ενδείξεις εξωγήινης τεχνολογίας, όπως εκπομπές ραδιοσημάτων, στον μυστηριώδη μακρόστενο αστεροειδή Οουμουαμούα που έχει σχήμα πούρου (και κάποιοι υποψιάζονται προφανώς ότι δεν είναι παρά ένα καμουφλαρισμένο διαστημόπλοιο...).
Ο εν λόγω πολύ σκοτεινός αστεροειδής είναι ένας περαστικός «επισκέπτης» από το διαστρικό χώρο ή από κάποιο άλλο ηλιακό σύστημα, ο οποίος έγινε αντιληπτός για πρώτη φορά τον Οκτώβριο από το τηλεσκόπιο Pan-Starrs στη Χαβάη (εξ ου και το χαβανέζικο όνομά του που σημαίνει «αγγελιοφόρος»).

Αφού πέρασε κοντά από τον Ήλιο, πλέον απομακρύνεται από τη Γη.
Το τηλεσκόπιο θα αρχίσει την παρατήρηση του αστεροειδούς αύριο (Τετάρτη) και θα χρησιμοποιήσει τέσσερις διαφορετικές ραδιοσυχνότητες. Αν και ο Οουμουαμούα βρίσκεται σε διπλάσια απόσταση από τη Γη από ό,τι από τον Ήλιο, το αμερικανικό ραδιοτηλεσκόπιο, ένα από τα μεγαλύτερα του κόσμου, μπορεί να «πιάσει» σήματα τόσο αδύναμα όσο αυτά ενός κινητού τηλεφώνου.

«Το πιθανότερο είναι ότι έχει φυσική προέλευση, αλλά επειδή είναι τόσο παράξενος θα θέλαμε να τον "τσεκάρουμε" μήπως έχει οποιοδήποτε σημάδι τεχνητής προέλευσης, όπως ραδιοεκπομπές», δήλωσε ο καθηγητής Αστρονομίας Άβι Λόεμπ του Πανεπιστημίου Χάρβαρντ και σύμβουλος του προγράμματος Breakthrough.
Πολλοί αστρονόμοι τον θεωρούν τον πρώτο αστεροειδή που «τρύπωσε» στο ηλιακό μας σύστημα και έχουν ξενιστεί από το ασυνήθιστα επίμηκες σχήμα του, που έχει μήκος περίπου 400 μέτρα και πλάτος μόνο 40.

Τετάρτη 13 Δεκεμβρίου 2017

Κλιματική αλλαγή: Ο πλανήτης μας δεν θα αντέχει για πάντα προειδοποιούν οι επιστήμονες



Παρότι η θερμοκρασία του πλανήτη αυξάνεται, τα επίπεδα διοξειδίου του άνθρακα παραμένουν σταθερά, αφήνοντας κάποιο περιθώριο ελπίδας για τις μελλοντικές συνέπειες της κλιματικής αλλαγής. Σύμφωνα με τις προειδοποιήσεις ομάδας ειδικών, η αποφυγή επικίνδυνων επιπέδων της κλιματικής αλλαγής εξακολουθεί να είναι εφικτή, αλλά θα απαιτήσει πρωτόγνωρη προσπάθεια και συντονισμό των κυβερνήσεων, των επιχειρήσεων, των πολιτών και των επιστημόνων για τα επόμενα τρία χρόνια. Οι προειδοποιήσεις για την υπερθέρμανση του πλανήτη έχουν επιταχυνθεί τους τελευταίους μήνες, παρά την παγωμένη ατμόσφαιρα που επικρατεί μετά την επίσημη ανακοίνωση του Ντόναλντ Τραμπ για απόσυρση των ΗΠΑ από το Σύμφωνο του Παρισιού.
Ο καιρός φέτος σημείωσε σε ορισμένες περιοχές ρεκόρ υψηλών θερμοκρασιών, ενώ το 2014, το 2015 και το 2016 χαρακτηρίστηκαν ως οι πιο καυτές χρονιές. Και ενώ οι θερμοκρασίες έχουν αυξηθεί, οι παγκόσμιες εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα παραμένουν σε γενικές γραμμές σταθερά χαμηλά τα τελευταία τρία χρόνια. Αυτό δίνει την ελπίδα ότι οι χειρότερες επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής - καταστροφικές ξηρασίες, πλημμύρες, καύσωνα και μη αναστρέψιμη άνοδος της στάθμης της θάλασσας - μπορούν να αποφευχθούν, σύμφωνα με επιστολή που δημοσιεύθηκε στο περιοδικό "Nature" αυτή την εβδομάδα.

Οι συντάκτες, συμπεριλαμβανομένων των πρώην επικεφαλής για το κλίμα του ΟΗΕ Κριστιάνας Φιγκέρες και Χανς Χοακιμ Σνελνχούμπερ της Διακυβερνητικής Επιτροπής για την κλιματική αλλαγή, υποστηρίζουν ότι τα επόμενα τρία χρόνια θα είναι ζωτικής σημασίας. Υπολογίζουν πως εάν οι εκπομπές μπορούν να μειωθούν μόνιμα μέχρι το 2020, τότε δεν θα παραβιαστούν τα κατώτατα όρια θερμοκρασίας, τα οποία και οδηγούν στην ανεπιθύμητη κλιματική αλλαγή.
Η Φιγκέρες, εκτελεστική γραμματέας της Σύμβασης Πλαισίου των Ηνωμένων Εθνών για την κλιματική αλλαγή, στο πλαίσιο της οποίας υπογράφηκε και το Σύμφωνο του Παρισιού, δήλωσε: «Είμαστε προ των πυλών, ώστε να μπορέσουμε να στρέψουμε την καμπύλη των εκπομπών προς τα κάτω μέχρι το 2020, όπως απαιτεί η επιστήμη, για την προστασία των στόχων της βιώσιμης ανάπτυξης των Ηνωμένων Εθνών, και ιδίως για την εξάλειψη της ακραίας φτώχειας». «Αυτή η μνημειώδης πρόκληση συμπίπτει με ένα άνευ προηγουμένου ανοιχτό πνεύμα απέναντι στην πρόκληση εκ μέρους των τοπικών κυβερνήσεων εντός των ΗΠΑ, αλλά και του ιδιωτικού τομέα γενικότερα. Η ευκαιρία που μας δίνεται τα επόμενα τρία χρόνια είναι μοναδική στην ιστορία».
Ο Σνελνχούμπερ, διευθυντής του Ινστιτούτου για την Κλιματική Έρευνα του Πότσνταμ, πρόσθεσε: «Τα μαθηματικά είναι κυνικά και σαφή: ενώ ο κόσμος δεν μπορεί να θεραπευτεί μέσα στα επόμενα χρόνια, μπορεί τελικά να τραυματιστεί θανάσιμα από αμέλεια [πριν το] 2020».
Οι επιστήμονες προειδοποιούν ότι ο χρόνος εξαντλείται γρήγορα, ώστε να εξουδετερωθούν οι χειρότερες επιπτώσεις της θέρμανσης και ορισμένα κομβικά σημεία ενδέχεται να έχουν ξεφύγει. Στο Σύμφωνο του Παρισιού, οι κυβερνήσεις δεσμεύτηκαν απέναντι σε έναν «φιλόδοξο» στόχο να κρατήσουν την αύξηση της θερμοκρασίας σε περίπου 1,5 C, επίπεδο που ελπίζουμε ότι θα σώσει τα περισσότερα από τα νησιά του πλανήτη με τα χαμηλά υψόμετρα από την πλημμύρα. Όμως, μια μεγάλη έρευνα έδειξε ότι αυτό καθίσταται γρήγορα αδύνατο.

Ο λιγότερο αυστηρός, αλλά σταθερότερος στόχος του Παρισιού για την αποτροπή της υπερθέρμανσης του πλανήτη κατά 2 C, πάνω από τα προβιομηχανικά επίπεδα είναι επίσης αμφίβολος. Οι συγγραφείς επισημαίνουν ότι σηματοδοτεί την ανατροπή της τάσης των ανοδικών εκπομπών και την τεχνολογική πρόοδο που υπόσχεται μελλοντική μείωση των εκπομπών. Η χρήση ανανεώσιμης ενέργειας έχει αυξηθεί, δημιουργώντας ένα θεμέλιο για τη μόνιμη μείωση των εκπομπών. Η χρήση άνθρακα παρουσιάζει σαφή σημάδια μείωσης σε χώρες κλειδιά, συμπεριλαμβανομένης της Κίνας και της Ινδίας. Οι κυβερνήσεις, παρά τις διακηρύξεις του Τραμπ, προχωρούν με σχέδια για τη μείωση των αερίων θερμοκηπίου.
Οι συγγραφείς κάλεσαν τους πολιτικούς και επιχειρηματικούς ηγέτες να συνεχίσουν να αντιμετωπίζουν τις εκπομπές και να εκπληρώνουν τους στόχους του Παρισιού χωρίς τις ΗΠΑ. «Όπως πριν από το Παρίσι, πρέπει να θυμόμαστε ότι το αδύνατο δεν είναι γεγονός, είναι μια στάση», έγραψαν.
Έθεσαν έξι στόχους για το 2020, οι οποίοι δήλωσαν ότι θα μπορούσαν να εγκριθούν κατά τη συνάντηση των G20 στο Αμβούργο στις 7-8 Ιουλίου. Αυτοί περιλαμβάνουν την αύξηση της ανανεώσιμης ενέργειας στο 30% της χρήσης της ηλεκτρικής ενέργειας, σχέδια από κορυφαίες πόλεις και κράτη να μειώσουν τις εκπομπές αερίων έως το 2050, ενώ το 15% των νέων οχημάτων που θα πωλούνται θα είναι ηλεκτρικά. Περιλαμβάνουν, όμως, και μεταρρυθμίσεις στη χρήση της γης, τη γεωργία, τη βαριά βιομηχανία και τον χρηματοπιστωτικό τομέα, προκειμένου να τονωθεί η πράσινη ανάπτυξη.
Ο καθηγητής Γκέιλ Γουάιτμαν, είπε ότι τα σημάδια από την τεχνική καινοτομία και τα οικονομικά είναι ενθαρρυντικά: «Η επιστήμη του κλίματος υπογραμμίζει τον αναπόφευκτο και επιτακτικό χαρακτήρα της πρόκλησής μας, αλλά εξίσου σημαντικό είναι το γεγονός ότι οι οικονομικές, τεχνικές και κοινωνικές αναλύσεις δείχνουν πως μπορούμε να ανυψώσουμε την πρόκληση μέσω της συλλογικής δράσης». Ενώ τα αέρια του θερμοκηπίου που εκπέμφθηκαν τους τελευταίους δύο αιώνες σταδιακά έχουν αρχίσει να επιδρούν, οι μελλοντικές αλλαγές είναι πιθανό να είναι ταχύτερες, φοβούνται οι επιστήμονες.
Ο Γιόχαν Ροκστρομ του Κέντρου Ανθεκτικότητας της Στοκχόλμης δήλωσε: «Είμαστε ευλογημένοι από έναν εξαιρετικά ανθεκτικό πλανήτη τα τελευταία 100 χρόνια, ικανό να απορροφήσει το μεγαλύτερο μέρος της κλιματικής κατάχρησης μας. Τώρα έχουμε φτάσει στο τέλος αυτής της εποχής και πρέπει να κάμψουμε άμεσα την παγκόσμια καμπύλη των εκπομπών, αν θέλουμε να αποφύγουμε τις μη ανεκτές συνέπειες για τον κόσμο μας».

Πηγή: ΑΠΕ-ΜΠΕ

Δευτέρα 27 Νοεμβρίου 2017

Η υγεία εκατοντάδων εκατομμυρίων ανθρώπων απειλείται από την κλιματική αλλαγή





Η υγεία εκατοντάδων εκατομμυρίων ανθρώπων σε όλο τον κόσμο ήδη πλήττεται από την κλιματική αλλαγή, σύμφωνα με πρόσφατη έκθεση. Τα θερμικά κύματα επηρεάζουν πολλές ευάλωτες ομάδες, ενώ ταυτόχρονα η υπερθέρμανση του πλανήτη ενισχύει τη μετάδοση θανάσιμων ασθενειών, όπως ο δάγκειος πυρετός, που αποτελεί την πιο ταχεία εξάπλωση ιού στον κόσμο. Ακόμη, η ατμοσφαιρική ρύπανση από την καύση ορυκτών καυσίμων προκαλεί εκατομμύρια πρόωρους θανάτους κάθε χρόνο, ενώ οι ζημιές στις καλλιέργειες από τις ακραίες καιρικές συνθήκες θέτουν σε κίνδυνο την υγεία των παιδιών, καθώς μαστίζονται από την πείνα.
Τα ευρήματα, που δημοσιεύονται στο περιοδικό Lancet, προέρχονται από ερευνητές σε 26 ιδρύματα ανά τον κόσμο, συμπεριλαμβανομένων πολλών πανεπιστημίων, του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας, της Παγκόσμιας Τράπεζας και του Παγκόσμιου Μετεωρολογικού Οργανισμού του ΟΗΕ (WMO). Το WMO ανέφερε τη Δευτέρα ότι το επίπεδο διοξειδίου του άνθρακα στην ατμόσφαιρα παρουσίασε κατακόρυφη άνοδο το 2016, με μια συγκέντρωση που δεν έχει παρατηρηθεί για περισσότερα από τρία εκατομμύρια χρόνια.

«Η κλιματική αλλαγή συμβαίνει και είναι σήμερα ένα θέμα υγείας για εκατομμύρια ανθρώπους παγκοσμίως», δήλωσε ο καθηγητής Anthony Costello, μέλος του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας και αντιπρόεδρος της ομάδας για την έρευνα. Σχετική έκθεση το 2009 προειδοποιούσε για το γεγονός ότι η κλιματική αλλαγή αποτελούσε τον μεγαλύτερο κίνδυνο για την παγκόσμια υγεία στον 21ο αιώνα.
Ωστόσο, ο Α. Costello τόνισε ότι η ανάληψη δράσης για την παύση της υπερθέρμανσης του πλανήτη θα αποφέρει τεράστια οφέλη για την υγεία: Οι προοπτικές είναι πρόκληση, αλλά έχουμε ακόμα την ευκαιρία να μετατρέψουμε μια επικείμενη ιατρική έκτακτη ανάγκη σε σημαντική πρόοδο για τη δημόσια υγεία».
«Εκατοντάδες εκατομμύρια άνθρωποι έχουν ήδη βρεθεί αντιμέτωποι με τις επιπτώσεις στην υγεία ως αποτέλεσμα της κλιματικής αλλαγής», δήλωσε στην Guardian η επικεφαλής για το κλίμα στον ΟΗΕ που διαπραγματεύτηκε τη Συμφωνία του Παρισιού για την κλιματική αλλαγή, Christiana Figueres. Η άμεση αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής θα βελτιώσει απευθείας την παγκόσμια υγεία. Είναι τόσο απλό».
Ένας από τους πιο εντυπωσιακούς από τους 40 δείκτες που αξιολόγησαν οι ερευνητές ήταν η τεράστια αύξηση του αριθμού των ατόμων άνω των 65 ετών που εκτίθενται στην υπερβολική ζέστη. Το φαινόμενο αυτό αυξήθηκε κατά 125 εκατομμύρια μεταξύ 2000 και 2016, εντείνοντας τις ανησυχίες των γιατρών, επειδή οι ηλικιωμένοι είναι ιδιαίτερα ευάλωτοι στη ζέστη.
Το μεγαλύτερο μέρος της αύξησης των εκτεθειμένων ατόμων οφείλεται στις υψηλές θερμοκρασίες. Παρόλα αυτά, ο αριθμός των ηλικιωμένων αυξάνεται εξίσου, δημιουργώντας έτσι μια «τέλεια καταιγίδα», ανέφερε ο καθηγητής στο Πανεπιστήμιο του Exeter, Peter Cox.


Δείτε τη συνέχεια του άρθρου

Παρασκευή 10 Νοεμβρίου 2017

Ο υπόγειος ωκεανός του Εγκέλαδου μπορεί να κρύβει ζωή





Σύμφωνα με νέα μελέτη, ο εσωτερικός ωκεανός του Εγκέλαδου, του φεγγαριού του Κρόνου, είναι τόσο παλιός ώστε οι ερευνητές θεωρούν πιθανό να κρύβει μέσα του ζωή. Επίσης, ο πυρήνας του Εγκέλαδου είναι «πορώδης», γεγονός που σημαίνει ότι βοηθά να διατηρείται ο ωκεανός ζεστός, με ό,τι αυτό σημαίνει για την ύπαρξη ζωής. Μπορεί ο ωκεανός του Εγκέλαδου να έχει εξελικτική ακολουθία παρόμοια με της Γης; Και, εάν ναι, τι βρίσκεται στα σκοτεινά βάθη του;


Πριν από δύο μήνες, το ρομποτικό διαστημικό σκάφος Cassini, ολοκλήρωσε μετά από 13 χρόνια έρευνας το μακρινό του ταξίδι με μια βουτιά «θανάτου» στην πυκνή και ταραχώδη ατμόσφαιρα  του γιγάντιου πλανήτη Κρόνου. Ο λόγος για τον οποίον αποφασίστηκε το «μεγαλειώδες φινάλε» ήταν απλός: Οι επιστήμονες ήθελαν να είναι σίγουροι ότι δεν θα πέσει στον Τιτάνα ή στον Εγκέλαδο, μολύνοντάς τους με γήινα μικρόβια (παρά το γεγονός ότι το  Cassini είχε αποστειρωθεί όταν έφυγε από τη Γη, υπήρχε η πιθανότητα να είχαν επιβιώσει κάποιοι γήινοι μικροοργανισμοί).


Οι θερμοπίδακες και ο εσωτερικός, ο «υποθαλάσσιος» ωκεανός του καθιστούν τον Εγκέλαδο μοναδικό.
Ως εκ τούτου, αυτό το μικρό, παγωμένο φεγγάρι -ένα σχεδόν απόλυτα λευκό σώμα από πάγο- θεωρείται πιθανό ότι έχει μικροβιακή μορφή ζωής -εξού και η απόφαση να προφυλαχθεί από μία τυχαία κατάρρευση του Cassini.
Όπως γράφει το theconversation.com, σύμφωνα με νέα έρευνα, που δημοσιεύτηκε στο Nature Astronomy, ο ωκεανός υπάρχει μέσα στον Εγκέλαδο για πολύ μεγάλο χρονικό διάστημα, αρκετό ώστε να δημιουργηθούν οι συνθήκες για την ανάπτυξη ζωής.


Οι θεαματικοί πίδακες που ξεπηδούν από την επιφάνεια του Εγκέλαδου είναι ένα μείγμα αλμυρού νερού και πάγου αναμειγμένου με ίχνη διοξειδίου του άνθρακα, αμμωνίας, μεθανίου και άλλων υδρογονανθράκων που εκρήγνυνται κατά μήκος ρωγμών στη νότια πολική περιοχή του Εγκέλαδου.
Ήταν οι θερμοπίδακες που οδήγησαν τους επιστήμονες στην ανακάλυψη ότι κάτω από τη παγωμένη επιφάνεια του Εγκέλαδου πρέπει να υπάρχει ωκεανός και δη, ενεργός, δηλαδή νερό σε υγρή μορφή. Η παρατήρηση ότι στους πίδακες υπήρχε υδρογόνο, οδήγησε στο επιπλέον συμπέρασμα, ότι υπάρχει υδροθερμική δραστηριότητα -χημικές αντιδράσεις που οφείλονται στην αλληλεπίδραση ύδατος και πετρώματος. Αλλά αυτό που οι επιστήμονες δεν κατάφεραν να εξηγήσουν είναι ποια πηγή θερμότητας θα μπορούσε να ενεργοποιήσει μια τέτοια δραστηριότητα.
Με άλλα λόγια, πού βρίσκεται η πηγή θερμότητας των θεαματικών αυτών «λοφίων» που ξεπηδούν από την επιφάνεια του Εγκέλαδου; Οι πίδακες μοιάζουν με «ρίγες τίγρης»: Ένα σύνολο τεσσάρων, παράλληλων κοιλοτήτων μήκους περίπου 100 χιλιομέτρων και βάθους 500 μέτρων.

Δείτε τη συνέχεια του άρθρου