Το πιθανότερο και το… ακραίο σενάριο για το ηφαίστειο στην Σαντορίνη
Σχετικά με την Σαντορίνη, το Γενικό Σχέδιο αφορά στην εκδήλωση
ηφαιστειακής δραστηριότητας στο Ηφαιστειακό Σύμπλεγμα και την άμεση και
συντονισμένη απόκριση των εμπλεκόμενων φορέων σε κεντρικό, περιφερειακό
και τοπικό επίπεδο.
Το γενικό Σχέδιο περιλαμβάνει δύο σενάρια: Το πιθανότερο, που αφορά σε μια απλή ενεργοποίηση του ηφαιστείου.
Ορισμένα από τα φαινόμενα αυτά συνδέονται άμεσα με την έκλυση
ηφαιστειακών υλικών από τους ηφαιστειακούς πόρους, όπως λάβα, στάχτη,
ηφαιστειακά αέρια πίδακες νερού και ατμού και άλλα, καθώς και επαγόμενα
φαινόμενα, όπως κατολισθήσεις, σεισμοί και τσουνάμι.
Το σχέδιο σύμφωνα με τον κ. Θεοδώρου, προβλέπει την άμεση αντίδραση
του κάθε φορέα, για την υλοποίηση όλων των απαιτούμενων ενεργειών που
απαιτούνται για την απομάκρυνση του πληθυσμού και την λήψη άλλων μέτρων.
(Προβλέπεται ακόμα και η λειτουργία δεύτερου λιμανιού που να μην
κινδυνεύει από την ηφαιστειακή δραστηριότητα).
Το σχέδιο “Τάλως” για την Σαντορίνη
Το σχέδιο Τάλως, στηρίζεται σε μεγάλο βαθμό στην εμπειρία από την
τελευταία ενεργοποίηση του ηφαιστείου που ήταν από τον Ιανουάριο του
2011 μέχρι τον Μάρτιο του 2013.
Συγκεκριμένα, το διάστημα αυτό παρατηρήθηκε μια σεισμική έξαρση η
οποία συνοδεύτηκε από παραμορφώσεις στον φλοιό της γης. Τα φαινόμενα
αυτά οδήγησαν στην συγκρότηση της Ειδικής Επιστημονικής Επιτροπής
Παρακολούθησης Ηφαιστείου Σαντορίνης (ΕΕΕΠΗΣ) στις 3 Φεβρουαρίου του
2012. Στην ΕΕΕΠΗΣ συμμετέχει από συστάσεώς της και εκπρόσωπος της
Γενικής Γραμματείας Πολιτικής Προστασίας. Η ΕΕΕΠΗΣ αντικαταστάθηκε με
την Μόνιμη Επιστημονική Επιτροπή Παρακολούθησης Ελληνικού Ηφαιστειακού
Τόξου (ΜΕΕΠΕΗΤ) υπό τον ΟΑΣΠ.
Για την ιστορία, όπως περιέγραψε ο Φοίβος Θεοδώρου, το ηφαιστειακό
σύμπλεγμα της Σαντορίνης περιλαμβάνει δύο ενεργούς ηφαιστειακούς πόρους,
τον ηφαιστειακό πόρο της «Καμένης» που βρίσκεται στον χερσαίο χώρο της
ομώνυμης νησίδας μεταξύ Θήρας και Θηρασιάς και τον υποθαλάσσιο
ηφαιστειακό πόρο του «Κολούμπο» ο οποίος βρίσκεται σε απόσταση 8,5
περίπου χιλιομέτρων ΒΑ του ομώνυμου ακρωτηρίου στο βορειανατολικό άκρο
του νησιού της θήρας.
Η τελευταία έκρηξη στον ηφαιστειακό πόρο της Καμένης συνέβη το 1939
μ.Χ. Στην έκρηξη αυτή περιλαμβάνεται και η μικρή υπολειμματική έκρηξη
που συνέβη το 1950 μ.Χ. Αντίστοιχα η τελευταία έκρηξη στον ηφαιστειακό
πόρο του Κολούμπο συνέβη το 1650 μ.Χ.
Μετά από τότε είχαμε την σεισμική έξαρση του 2011-2013. Μετά το
Μάρτιο του 2013 το ηφαιστειακό σύμπλεγμα της Σαντορίνης επέστρεψε σε
κατάσταση ηρεμίας στην οποία παραμένει έκτοτε. Τα άλλα δύο γενικά
σχέδια, «Εγκέλαδος» και Ηράκλειτος», περιλαμβάνουν επίσης λεπτομερώς την
ανάλυση κινδύνου και το ρόλο του κάθε φορέα.
Το σχέδιο “Εγκέλαδος” για την Σαντορίνη
Το σχέδιο «Εγκέλαδος» περιλαμβάνει χάρτη με τον βαθμό κινδύνου από
σεισμό κάθε περιοχής της χώρας, με βάση την ανάλυση κινδύνου της
επιστημονικής επιτροπής και καθορίζει λεπτομερώς το ρόλο και τις
ενέργειες του κάθε φορέα, (περιφέρειες, δήμοι), τις δράσεις εθελοντικών
οργανώσεων, οδηγίες, διάθεση πόρων και ανθρώπινου δυναμικού, καθώς και
τις κατευθυντήριες γραμμές την εκπαίδευση και τις ασκήσεις που θα
γίνονται.
Σύμφωνα με τον Ελληνικό Αντισεισμικό Κανονισμό (ΕΑΚ 2000) η χώρα
υποδιαιρείται σε τρεις Ζώνες Σεισμικής Επικινδυνότητας, που σημειώνονται
στο χάρτη.
Ο χάρτης με τα όρια των Ζωνών Σεισμικής Επικινδυνότητας προσδιορίζει
τη σεισμική παράμετρο σχεδιασμού, δηλ. την μέγιστη αναμενόμενη εδαφική
επιτάχυνση (PGA), με βάση την οποία σχεδιάζονται οι κατασκευές σε κάθε
περιοχή.
Το σχέδιο “Ηράκλειτος” για την Σαντορίνη
Το σχέδιο «Ηράκλειτος» για τεχνολογικά ατυχήματα μεγάλης έκτασης,
αφορά σε έκτακτα γεγονότα μέσα σε μεγάλες εγκαταστάσεις, πετρελαιοειδών,
πετροχημικών, γεωργικών φαρμάκων και άλλους χώρους που υπάγονται στις
εγκαταστάσεις «Σεβέζο», οι οποίες έχουν πάρει το όνομα τους από την
ιταλική πόλη, όπου το 1976 είχε συντελεστεί η πρώτη μεγάλη οικολογική
καταστροφή που παρατηρήθηκε στον πλανήτη μας. Τότε είχε γίνει μαζική
διαρροή διοξίνης από το εργοστάσιο παραγωγής τριχλωροφαινόλης της
εταιρείας ICMESA ελβετικών συμφερόντων, μετά από βλάβη σε δικλίδα
ασφαλείας.
Οι εγκαταστάσεις «Σεβέζο» στην Ελλάδα, είναι συνολικά 253, εκ των οποίων λειτουργούν οι 203.
Όπως διευκρίνισε ο κ. Θεοδώρου στο ΑΠΕ-ΜΠΕ, το πρόβλημα είναι κυρίως
στα υλικά που είναι αποθηκευμένα στις εγκαταστάσεις αυτές, και σε
περίπτωση ατυχήματος θα μπορούσαν να προκαλέσουν σοβαρό κίνδυνο σε
μεγάλη ακτίνα εκτός εγκαταστάσεων.
Σύμφωνα με την κ. ‘Αρτεμις Γαλάνη, Αναπληρώτρια Προϊσταμένη Τμήματος
Σχεδιασμού, Πρόληψης και Αντιμετώπισης Τεχνολογικών & Λοιπών
Καταστροφών, ή οποία ουσιαστικά κατάρτισε το συγκεκριμένο σχέδιο, το
πρόβλημα είναι και στα εργοστάσια που έχουν κηρύξει πτώχευση, γιατί
πολλά έχουν αφήσει επικίνδυνα υλικά στις αποθήκες τους και δεν υπάρχει
καμία φύλαξη.
Οι άδειες στην Σαντορίνη και οι προδιαγραφές
Οι εν ενεργεία εγκαταστάσεις για να πάρουν άδεια υποχρεούνται από το
νόμο να έχουν υπηρεσίες και μηχανισμούς ασφαλείας, που αντιμετωπίζουν
συμβάντα εντός του χώρου, σε συνεργασία ενδεχομένως και με την
Πυροσβεστική.
Η ΓΓΠΠ εμπλέκεται σε ατυχήματα που ξεφεύγουν από τα όρια των
εγκαταστάσεων, οπότε με το συγκεκριμένο σχέδιο καθορίζονται όλες οι
ενέργειες που πρέπει να γίνουν από κάθε φορέα, για την αντιμετώπιση της
καταστροφής, την απομάκρυνση πολιτών και την λήψη μέτρων για την
προστασία του περιβάλλοντος.
Από τις υπάρχουσες εγκαταστάσεις «Σεβέζο» οι 75 χαρακτηρίζονται
«ανώτερης βαθμίδας» σε περίπτωση ατυχήματος και οι 128 κατώτερης.
Σημειώνεται ότι από 253 εγκαταστάσεις οι 45 είναι στην Αττική και οι 43
στην Κεντρική Μακεδονία και κυρίως στην Θεσσαλονίκη.
Ο γγ Πολιτικής Προστασίας Νίκος Χαρδαλιάς, ευχαρίστησε όλους τους
συντελεστές της μελέτης και σύνταξης των γενικών σχεδίων. Εκτός από τον
Φοίβο Θεοδώρου, για το σχέδιο «Τάλως» εργάστηκαν ο Δημήτριος Αλεξανδρής,
Προϊστάμενος Τμήματος Σχεδιασμού, Πρόληψης και Αντιμετώπισης Φυσικών
Καταστροφών και ο Ανδρέας Αντωνάκος, Υπάλληλος Τμήματος Σχεδιασμού,
Πρόληψης και Αντιμετώπισης Φυσικών Καταστροφών, ενώ για το σχέδιο
«Εγκέλαδος» ο Δ. Αλεξανδρής και για το σχέδιο «Ηράκλειτος» η κ. Γαλάνη,
μαζί με τους υπόλοιπους μόλις 10 υπαλλήλους της νευραλγικής διεύθυνσης.
Η Σαντορίνη σήμερα
Η Σαντορίνη σήμερα
Πηγή: newsit.gr
